Con Bim trắng tai đen
Tác giả: Gavriil Troyepolsky
Dịch giả: Tuân Nguyễn - Trần Thư
Nhà xuất bản Văn Học - 2012
(Theo bản in của NXB Cầu Vồng - Moskva -
1989)
Chương 3
Kẻ thù đầu tiên của Bim
Mùa hè trôi qua, một mùa
hè vui vẻ đối với Bim, một mùa hè sung sướng, đầy tình bạn của Bim đối với Ivan
Ivanưts. Những cuộc đi chơi đồng cỏ và đầm lầy (không mang súng), những ngày nắng
ráo, những buổi tắm mát, nhiều chiều êm ả bên bờ sông - còn cần gì hơn nữa cho
bất kỳ chú chó nào? Không cần gì hơn nữa, đúng như thế.
Trong những lần luyện tập,
hai thầy trò cũng gặp cả những bạn săn. Với các bạn săn ấy cuộc làm quen đã diễn
ra nhanh chóng, bởi vì chủ nào cũng kèm theo một chó. Chủ chưa gặp nhau, hai
chó đã chạy đến với nhau và chuyện trò dấm dẳn với nhau bằng cử chỉ và ánh mắt, theo ngôn ngữ
chó:
“Đằng ấy là thế nào, đực
hay cái?” - Bim vừa hỏi vừa hít hít ngửi ngửi những chỗ cần ngửi (tất nhiên chỉ
là để cho đúng thể thức thôi).
“Đằng ấy thấy rồi, còn hỏi
gì nữa” - ả đáp.
“Sống thế nào?” - Bim vui
vẻ hỏi.
“Làm việc chứ thế nào!” -
ả đáp re ré
và làm duyên nhảy cẫng lên một cái bằng cả bốn chân.
Sau đó chúng chạy bỏ về với chủ lần lượt báo
cáo với họ về cuộc làm quen. Khi hai nhà đi săn ngồi xuống chuyện trò dưới bóng
cây hoặc bóng một bụi rậm thì hai con chó chạy nhảy nô đùa cho đến mệt lè lưỡi.
Lúc ấy chúng đến nằm xuống bên chủ, lắng nghe cuộc chuyện trò rủ rỉ thân mật.
Ngoài những nhà di săn
ra, những người khác đối với Bim đều ít đáng quan tâm: họ là người, thế thôi. Họ
tốt. Nhưng không phải người đi săn mà!
Nhưng chó thì lại khác.
Một hôm ngoài bãi cỏ nó gặp
một con chó xù, bé bằng nửa nó, đen ơi là đen. Chúng chào nhau dè dặt, chẳng niềm
nở làm duyên gì. Và duyên dáng làm gì cơ chứ khi mà con chó kia, trước một loạt
những câu hỏi thường lệ đối với những trường hợp này, chỉ lừng khừng vẫy đuôi đáp:
“Tớ muốn ăn”.
Miệng nó sặc mùi chuột.
Và Bim ngửi ngửi mõm nó, ngạc nhiên hỏi:
“Đằng ấy ăn chuột à?”.
“Ăn chuột, - ả kia trả lời. - Tớ muốn ăn”.
Rồi nó gặm một cái rễ sậy xù xì
trăng trắng.
Bim muốn nếm thử cái rễ sậy
xem sao, nhưng ả chó cái phản đối, cứ một điệu nói:
“Tớ muốn ăn”.
Bim ngồi đợi cho con chó
kia gặm xong hết, rồi rủ nó đi theo. Con kia đi ngay, không ý kiên ý cò gì hết,
khua bụi lên sau Bim, người nom xù, nhưng sạch (xem vẻ nó thích tắm, cũng như
phần lớn họ hàng nhà chó, và chính vì thế mà mùa hè chúng cũng không bẩn bẩn thỉu
thỉu, kể cả những chó hoang). Bim dẫn nó đến với chủ từ nãy vẫn theo dõi từ xa
cuộc làm quen của anh bạn nhỏ. Nhưng con Xù chẳng tin ngay vào người lạ mặt
kia, và ngồi tụt lại xa xa mặc dù Bim cứ chạy đi chạy lại như con thoi giữa chỗ
chủ và chỗ nó, gọi nó, thuyết phục nó. Ivan Ivanưts bỏ túi dết ra, lấy khúc dồi
cắt một miếng ném cho Xù:
- Lại đây, lại đây. Xù. Lại
đây nào.
Mẩu dồi rơi xuống cách nó
vài ba thước. Nó rón rén tiến lại, với lấy khúc dồi, chén hết rồi ngồi xuống
ngay chỗ ấy. Đến mẩu dồi thứ hai nó xích gần hơn chút nữa. Và sau đó nó đã ăn ngay dưới chân người, thậm chí
còn để cho người vuốt ve nữa, dù là cũng có chút e ngại. Bim và Ivan Ivanưts đã
cho nó tất cả khúc dồi: chủ cắt ra và ném, còn Bim thì để yên Xù ăn, không
tranh. Âu cũng là chuyện thường tình: anh ném một mẩu, nó đến gần hơn, ném mẩu
thứ hai, đến gần hơn chút nữa, tới mẩu thứ ba, thứ tư thì nó đã quần bên chân
anh rồi và sẽ phục vụ một cách tin tưởng và chân thành. Ivan Ivanưts nghĩ bụng
như vậy. Ông sờ nắn người Xù, vỗ vỗ vào u vai nó, nói:
- Mũi lạnh là khỏe. Tốt đấy. - Rồi ra lệnh
cho cả hai con: - Đi đi, đi!
Những tiếng ấy Xù chẳng
hiểu, nhưng khi nó thấy Bim lao đi như con thoi trên bãi cỏ thì nó hiểu ra: phải
chạy. Và tất nhiên hai con đã nô đùa theo kiểu nhà chó đến nỗi Bim quên khuấy cả
việc nó có mặt ở đây để làm gì. Ivan Ivanưts không phản đối và bỏ đi, chân bước
miệng huýt sáo.
Trên đường về thành phố,
con Xù đã đi theo không ho he gì nhưng tới ngoại ô thì bỗng dưng nó ngồi bệt xuống
vệ đường, cạy không đứng dậy. Gọi chán, dỗ chán không đi. Và nó đã ngồi lại như
thế, đưa mắt nhìn theo hai thầy trò. Ivan Ivanưts đã lầm: không phải con chó
nào cũng có thể đem mồi ra mà mua chuộc được.
Bim không biết và không
thể biết được rằng Xù cũng từng có chủ, sống với chủ trong một ngôi nhà nhỏ, rồi
cái phố có ngôi nhà ấy đã bị dinh đi và chủ của Xù được cấp một căn hộ đầy đủ
tiện nghi ở trên gác năm.
Tóm lại là người ta đã
phó mặc Xù cho số phận. Thế nhưng nó vẫn cứ tìm ra được ngôi nhà mới ấy và
khoang cửa của chủ, nhưng đến đấy nó đã bị đánh đập và đuổi đi. Thế là bây gìơ
nó sống một mình. Nó chỉ lang thang trong thành phố vào ban đêm, cũng như phần
lớn chó hoang. lvan Ivanưts đoán ra hết nhưng kể lại cho Bim thì đâu có được.
Bim chỉ đơn giản là không muốn bỏ Xù lại: nó ngoái cổ nhìn lui, nó đứng dừng lại
đưa mắt nhìn Ivan Ivanuts. Nhưng ông cứ lẳng lặng bước đi, bước đi.
Nếu như Bim mà biết được
số phận cay nghiệt sẽ tái hợp nó với Xù như thế nào, nếu như nó biết trước cái
lúc và cái nơi chúng sẽ gặp nhau, chắc hẳn lúc này nó sẽ không bước đi bình
tĩnh như vậy. Nhưng ngay cả con người cũng đâu có biết trước tương lai.
...Mùa hè thứ ba trôi qua. Một mùa hè tốt đẹp đối với Bim, và cũng không kém tốt
đẹp đối với Ivan lvanưts. Một hôm, đang đêm chủ mở cửa sổ ra và nói:
- Trở lạnh, Bim ạ, lạnh đầu
mùa.
Bim không hiểu. Nó đứng
nhổm dậy, trong đêm tối rúc mũi vào đầu gối Ivan lvanưts, ý nói: “Không hiểu
đâu”.
Ivan Ivanuts đã thông thuộc
ngôn ngữ chó lắm, thứ ngôn ngữ bằng mắt và cử chỉ. Ông bật đèn lên, hỏi:
- Không hiểu hả, đồ ngốc?
- Rồi giải thích rành mạch: - Mai đi bắn dẽ giun. D-ẽ g-i-u-n!
Ồ tiếng ấy thì Bim hiểu lắm!
Nó nhảy cẫng lên, liếm vào cằm ông bạn.
- Mai đi, đ-i s-ă-n, Bim ơi!
Còn gì bằng! Bim quay cuồng,
rối rít tít mù lên như con quay, tự đớp vào đuôi mình, rít lên, rồi ngồi xuống,
nhìn chằm chằm vào mặt Ivan Ivanưts, rùng rùng hai chân trước xù lông. Hai cái
tiếng “đi săn” mê ly ấy, Bim quen hiểu nó như là cái điềm hạnh phúc. Nhưng chủ
ra lệnh:
- Bây giờ ngủ đã. - Ông tắt
đèn lên giường nằm.
Quãng từ đó đến sáng, Bim
nằm ngủ bên giường ông bạn. Nhưng ngủ nghê gì! Nó, và bản thân Ivan Ivanưts nữa,
lúc thì thiu thiu chợp đi, lúc thì choàng tỉnh dậy ngong ngóng đợi sáng.
Đến sáng hai thầy trò
cùng nhau sửa soạn ba lô, lau sạch mỡ nòng súng. Ăn uống qua loa (đi săn thì chớ
ăn uống đẫy
diều), xem
xét lại bao đạn, gài lại đạn từ ổ này sang ổ kia. Trong cái giờ phút chuẩn bị
ngắn ngủi ấy việc thì nhiều: chủ vào bếp, Bim cũng vào, chủ vào kho, Bim cũng
vào theo, chủ bỏ một hộp thức ăn trong ba lô ra (nó cồng kềnh quá), Bim ngoạm lấy
và đút trở vào, chủ kiểm tra lại đạn, Bim theo dõi (nhỡ ông ấy nhầm chăng); và
nó đã phải nhiều lần rúc mũi vào trong cái bao đựng súng (có đấy hay không nhỉ?);
đã thế vào những
giây phút tíu tít này, bồi hồi quá lại sinh ra cái ngứa đằng sau tai: chốc chốc
lại phải đưa chân lên gãi sồn sột; đến là rắc rối, trong khi chả thế người ta
cũng đủ bận
chết người đi rồi.
Cuối cùng, chuẩn bị xong.
Bim sướng mê cu tơi. Gì mà không sướng! Chủ nó, chỉnh tề trong tấm blu dông đi
săn, vắt cái túi săn lên vai, nhặt lấy khẩu súng:
- Đi săn, Bim - Ông nhắc
lại: - Đi săn.
“Đi săn, đi săn!” đôi mắt
của Bim cũng thán phục nói. Thậm chí nó còn khẽ rít lên vì trong lòng tràn ngập
sự biết ơn và tình yêu đối với người bạn duy nhất trên đời của nó.
Đúng lúc ấy, một người bước
vào. Bim biết ông ta - nó đã gặp ở ngoài sân - nhưng coi ông ta là người chả có
gì lý thú, không đáng một sự chú ý đặc biệt gì của nó.
Chân ngắn, người mập, mặt
bè; ông ta
nói bằng một giọng trầm hơi rít rít:
- Nghĩa là, xin chào! -
Và ông ta ngồi vào ghế, đưa khăn lên lau mặt. - Vậ-ậy đấy... Nghĩa là, đi săn hả?
- Đi săn, - lvan Ivanưts
khó chịu càu nhàu. - Săn dẽ giun. Nhưng ông đã qua, xin cứ ngồi chơi.
- Ra vậ-ậy đấy... đi săn... Nghĩa là, hãy thư thả tí đã.
Bim đưa mắt nhìn hết chủ
lại đến ông khách, vẻ ngạc nhiên và
chăm chú. Ivan Ivanưts nói gần như cau có:
- Ông nói tôi không hiểu.
Cứ nói thẳng ra nào.
Và đến đây thì Bim, con
Bim dịu dàng của chúng ta, bắt đầu khẽ gầm ghè rồi bỗng sủa lên. Xưa nay có
chuyện thế bao giờ đâu để mà bây giờ lại thế: ở ngay nhà mình, và sủa cắn
khách. Khách chẳng sợ, và xem vẻ thản nhiên.
- Về chỗ! - Ivan Ivanưts
ra lệnh cũng vẫn bằng giọng cau có như thế.
Bim vâng lời: nó về ổ nằm,
đặt mõm lên cẳng, mắt nhìn về phía người lạ.
- Chà! Nghĩa là, bảo được
đấy, nhỉ. - Vậ-ậy
đấy... Nghĩa là, ra cổng ra ngõ nó cũng sủa cắn người cứ như, tạm gọi là như một
con cáo ấy, phải không ông?
- Không bao giờ. Không bao giờ cắn một ai.
Đây là lần đầu tiên. Bảo đảm với ông như vậy! - Ivan lvanưts chột dạ, phát cáu
lên. - Tiện thể, xin nói là nó không
có tí dính dáng gì với chồn cáo cả.
- Vậ-ậy đấy! - ông khách lại dài giọng nói. -
Tôi xin nói vào việc.
Ivan lvanưts cởi áo blu
dông và túi săn ra:
- Tôi xin nghe.
- Nghĩa là, ông có một
con chó. Còn tôi thì có, - ông khách rút trong túi ra một tờ giấy, - một lá đơn
người ta kiện nó. Đây. - Và đưa tờ giấy cho chủ nhà.
Đọc tờ giấy, Ivan Ivanưts
sôi lên bất bình. Bim thấy vậy, tự động rời ổ đến ngồi dưới chân bạn, dường như
để bảo vệ ông, còn ông khách
thì nó không nhìn nữa, mặc dầu vẫn cảnh giác.
- Dớ dẩn, - Ivan Ivanưts
nói, giọng đã bình tĩnh hơn. - Ba lăng nhăng. Con Bim là một con chó hiền, chưa
cắn và cũng sẽ không cắn ai bao giờ, không lếu láo với ai. Nó là một con chó
khôn.
- Khé - khé - khé! - cái bụng ông khách rung rung. Và ông hắt hơi một cái chả đúng
lúc tí nào. - Úi, hỗn chưa! - ông quay sang nói với Bim, không có vẻ gì ác ý.
Bim càng quay mặt đi,
nhưng trong bụng hiểu rằng người ta đang bàn về nó. Và nó thở dài.
- Thế vậy ông thấy lá đơn
khiếu nại này nó thế nào? - lvan Ivanưts lúc này đã hoàn toàn bình tĩnh, mỉm
cười hỏi. - Đơn khiếu nại ai thì ông đưa cho kẻ ấy là phải thôi. Còn tôi thì cứ
như lời kể, tôi cũng đến tin thôi.
Bim để ý thấy mắt ông khách thoáng một nụ cười.
Và ông ta nói:
- Thứ nhất, đúng là phải
thế. Thứ hai, đơn không khiếu nại ông mà khiếu nại con chó. Nhưng ta đâu có đưa
cho chó đọc được. - Và ông cười xòa.
Chủ cũng tủm tỉm cười.
Bim thì chẳng nhếch mép cười được: nó biết người ta đang nói về nó, nhưng nói
cái gì, nó không thế hiểu được - cái ông khách này đến là khó hiểu. Ông ta chỉ tay về phía Bim và nói:
- Con chó này phải đuổi
đi thôi. - Và ông khoát tay ra cửa.
Bim hiểu rằng người ta
đòi hỏi ở nó đúng như thế này: mày cút đi. Nhưng nó vẫn không rời chủ một phân.
- Ông hãy mời cái bà khiếu nại ấy đến đây, ta nói chuyện, may ra ổn chăng, -
Ivan Ivanưts đề nghị.
Không ngờ ông khách ra ngay và một
thoáng sau quay trở lại cùng với một bà.
- Đây, nghĩa là tôi đã mời cho
ông Bà Thím đến đây.
Bim cũng biết bà ta. Người
thấp và béo ú, giọng nói the thé, bà ta cả ngày chỉ ra ngồi chơi ghế đá ngoài
sân với các bà rỗi công rỗi việc khác. Một lần Bim đã đến liếm tay bà ta (không
phải vì trong lòng tràn trề tình cảm đối với riêng bà ta mà là đối với loài người
nói chung), làm bà ta rú lên và chõ về phía các cửa sổ để ngó mà kêu toáng điều
gì ầm cả sân. Bà ta kêu cái gì, Bim đâu có hiểu, nhưng nó hoảng lên, lao đầu bỏ
chạy về cào cào cánh cửa nhà. Tội của nó đối với Bà Thím chỉ có thế mà thôi. Và
bây giờ bà ta bước vào kia. Có chuyện gì lôi thôi cho nó đây! Thoạt đầu nó nép
mình vào chân chủ, rồi khi ông vuốt lông nó thì nó quặp đuôi lại đi về ổ, mắt liếc
nhìn trộm bà ta. Những lời Bà Thím nói, nó chẳng hiểu qua một lời nào, còn bà
ta thì cứ quang quác như một con quạ và luôn tay chỉ trỏ nó. Nhưng nhìn cử chỉ ấy,
nhìn ánh mắt giận dữ của bà ta, Bim hiểu: cơ sự này là do nó đã liếm tay không
đúng cái người nên liếm. Dại, Bim còn trẻ dại lắm, cho nên đâu phải cái gì cũng
hiểu hết. Có thể nó đang nghĩ bụng thế này: “Mình có lỗi, tất nhiên là thế rồi,
nhưng làm thế nào bây giờ nhỉ?”. Ít nhất thì cũng là trong đôi mắt nó có một ý
gì na ná như thế.
Nhưng Bim có ngờ đâu rằng
người ta đang vu khống nó:
- Nó định cắn! Định că-ă-ắn!
Gần như là cắn rồi!
Ivan Ivanưts cắt đứt những
lời quang quác của Bà Thím, quay ngoắt sang phía Bim:
- Bim, mang đôi giày vải
đến đây.
Bim sẵn lòng làm ngay, rồi
nằm xuống trước mặt chủ. Ông cởi đôi ủng săn ra và xỏ chân vào giày vải.
- Bây giờ thì mang cất ủng
đi.
Việc ấy Bim cũng làm: nó
mang một chiếc đi, để vào dưới chân mắc áo.
Bà Thím nín thinh, trố mắt
nhìn. Ông khách
phục lăn nói:
- Cư-ừ thật! Nghĩa là, nó
biết. - Và nhìn Bà Thím với một vẻ đại loại như ác cảm. - Thế nó còn biết làm
gì nữa không?
- Bà ngồi xuống, ngồi xuống
đây, - Ivan lvanưts mời mọc Bà Thím.
Bà ta ngồi xuống, giấu
tay dưới vạt tạp dề. Chủ lấy một cái ghế cho Bim và ra lệnh:
- Bim! Ngồi lên ghế!
Bim không để phải nhắc lại.
Bây giờ thì tất cả đều ngồi ghế. Bà Thím cắn môi lại. Ông khách rung đùi hài lòng
nói:
- Giỏi lắm, giỏi, giỏi.
Chủ ranh mãnh nheo mắt với
Bim:
- Nào, đưa chân đây. - Và
ông chìa tay ra.
Hai thầy trò bắt chân bắt
tay chào nhau.
- Bây giờ thì, ngốc ạ, bắt
tay khách đi, - và ông chỉ ông khách.
Ông khách chìa tay ra.
- Chào người anh em,
nghĩa là, xin chào.
Tất cả những cái đó Bim
đã làm với một thái độ lịch sự, đúng phép.
- Nó không cắn chứ? - Bà
Thím cẩn thận hỏi.
- Bậy nào! - Ivan Ivanưts tỏ vẻ ngạc nhiên. - Bà cứ chìa tay ra và bảo nó “Đưa
chân đây”.
Bà ta rút bàn tay thủ dưới
áo tạp dề ra thật và chìa cho Bim.
- Nhưng đừng có cắn đây,
- bà dặn trước.
Nhưng đến đây đã xảy ra một
điều mà chả bút nào tả nổi. Bim nhảy bổ về ổ, lập tức đứng thế thủ, đít tựa vào
góc nhà và mắt chằm chằm nhìn chủ. Ivan Ivanưts đi tới bên nó, vuốt ve rồi nắm
cổ dề kéo nó về phía bà khách:
- Đưa chân, đưa chân
ra...
Không, Bim chẳng đưa
chân. Nó quay đầu đi, nhìn xuống sàn nhà. Lần đầu tiên nó không vâng lời. Và lầm
lầm lê bước trở lại góc phòng, chậm chạp, vẻ ăn năn đau khổ.
Ôi, sao đến nông nỗi này!
Bà Thím nói chan chát, mồm năm miệng mười:
- Nhà anh làm nhục tôi! - Bà làm toáng lên với
Ivan Ivanưts. - Một con chó ghẻ vớ vẩn lại dám coi một người phụ nữ Xô viết là
tôi đây không ra gì! - Và xỉa xói về phía Bim. - Bà thì... bà thì... Mày biết
tay bà!
- Thôi đi! - ông khách bất thần quát bà ta.
- Nghĩa là, nhà chị nói điêu. Nó không hề cắn chị, và cũng không định cắn. Nó sợ
chị bỏ tiên nhân lên thì có.
- Nhà anh đừng ngoạc mồm
lên thế, - bà ta định phản công lại.
Ông Khách đáp luôn cũng
điệu như vậy:
- Im mồm! - Rồi quay sang
nói với chủ nhà: - Với cái ngữ này thì cứ phải thế mới xong. - Rồi quay sang Bà
Thím: - Dào ôi! “Phụ nữ Xô viết”... cũng làm ra cái vẻ... Xéo đi cho rảnh - ông gào lên. - Còn rắc rối lần nữa thì không ra gì
với tôi đâu. Đi! - ông xé toạc lá đơn khiếu nại vào mặt bà ta.
Cái tiếng cuối cùng ông khách nói, Bim hiểu rõ lắm.
Còn Bà Thím thì bỏ đi ra, chẳng nói chẳng rằng, dương dương vác mặt lên và chẳng
thèm nhìn ai, mặc dù lúc này Bim không rời mắt nhìn bà ta, thậm chí còn nhìn tấm
cánh cửa một lúc nữa sau khi bà ta đã đi khuất và tiếng chân bước nghe đã lặng.
- Ông nói với bà ta kể
cũng hơi... quá đáng, - Ivan Ivanưts nói.
- Tôi xin nói với ông, không thế không xong đâu, bà ta sẽ làm loạn cả cái sân
này lên cho mà xem, tôi biết. Tôi đã nói thì nghĩa là tôi biết mà. Đến khổ với
những mẹ ngồi lê đôi mách, chuyên môn kiếm chuyện ấy, - ông ta vỗ một cái vào
sau gáy. - Mẹ ấy vô công rồi nghề, thế là chỉ loay hoay đi tìm người sinh sự. Cứ
lơ mơ với các mẹ ấy thì cả cái nhà này sẽ loạn xà ngầu.
Bim vẫn theo dõi suốt vẻ
mặt, cứ chỉ, giọng nói của hai người và hiện rất rõ: ông khách và chủ nó hoàn toàn không có tí gì thù địch với
nhau cả, mà thậm chí, qua mọi vẻ thì xem như kính trọng nhau.
Nó còn quan sát hồi lâu nữa
trong khi hai người về sau chuyện trò với nhau cái gì ấy. Nhưng khi mà nó đã
xác định được điều chủ yếu rồi thì cái còn lại nó chẳng quan tâm là bao. Nó đi
đến chỗ ông khách và nằm phục xuống
bên chân ông, ý như muốn nói: “Cháu xin lỗi”.
Nhật ký của chủ
Hôm nay ông tổ trưởng đến,
giải quyết một lá đơn khiếu nại về con chó. Bim đã thắng. Vả chăng ông ta xử kiện
hệt như Salomon vậy. Một thiên tài bầm sinh!
Tại sao lúc đầu Bim lại sủa
ông ta nhỉ? A hiểu rồi! Chẳng là mình không bắt tay ông ta mà, và tiếp ông ta một
cách lạnh nhạt (buổi đi săn thế là phải gác lại), và Bim đã hành động phù hợp với
bản năng của chó: kẻ thù của chủ cũng tức là kẻ thù của ta. Và ở đây đáng xấu hổ
là mình, chứ không phải là Bim. Nó có nhận xét rất tinh tế về giọng nói, vẻ mặt,
về dáng điệu thật đáng ngạc nhiên! Nhất thiết phải luôn luôn để mắt đến điều ấy.
Sau đó mình với ông tổ
trưởng đã có một cuộc chuyện trò thú vị. Ông ta dứt khoát chuyển sang “anh anh
tôi tôi” với mình:
- Anh nghĩ mà xem, - ông
ta nói, - một trăm năm chục hộ trong ngôi nhà tôi phụ trách! Vậy mà chỉ bốn năm
kẻ vô công rồi nghề chuyên môn gây sự đã có thể làm cho không ai sống nổi. Ai
cũng biết chúng, nhưng ai cũng sợ chúng, chỉ chửi vụng thôi. Người ở trong nhà
mà không làm gì thì ngay cái hố xí cũng phải sôi lên ùng ục. Ấy à... ! Kẻ thù đáng sợ nhất
của tôi là ai? Là kẻ không làm việc. Ở ta, anh bạn ạ, có thể làm thì không làm
nhưng vẫn chén đầy tễ. Chuyện ấy xem ra không ổn, tôi thành thực nói với anh
như vậy. Nghĩa là, không ổn... Có thể, có thể không làm việc. Chà! Ví như anh
đây, anh thì làm cái gì?
- Tôi viết, - mình đáp, mặc
dù cũng chẳng hiểu ông ta nói đùa hay thật (những người hay châm biếm vẫn thường
có cái lối như vậy).
- Thế mà là làm việc ư?
Anh ngồi, anh chẳng làm cái cóc khô gì, thế rồi người ta vẫn cứ trả tiền cho
anh, thế chứ gì?
- Vẫn trả, - mình đáp. -
Nhưng nào có nhiều nhặn gì đâu. Tôi về già rồi, sống bằng lương hưu.
- Nhưng trước khi về hưu
thì làm gì?
- Làm báo. Trước tôi công
tác ở tòa báo. Và bây giờ thì ngồi nhà viết lăng nhăng tí tỉnh.
- Anh viết à? - ông ta hỏi
lại bằng giọng trịch thượng.
- Tôi viết.
- Ờ, thì cứ viết, nếu sự
thể là như vậy... Tất nhiên, xem ra anh cũng chẳng phải người tồi, ấy thế mà...
Đúng vậy đấy. Mình đây cũng ăn lương hưu, một trăm rúp, nhưng mình lại còn làm
tổ trưởng, làm không lương. Mình quen làm việc rồi, cả một đời làm lãnh đạo, chẳng
ai hê nổi
mình, và cũng chẳng làm vai phụ bao giờ. Cuối cùng thì bị họ gạt: cứ tụt, tụt,
tụt mãi. Nơi cuối cùng là một nhà máy nhỏ tí. Và ở đây họ tống mình về hưu. Phải
mở một dấu ngoặc nhỏ: trợ cấp đặc biệt họ cũng chẳng cho... Ai cũng đều phải
làm việc. Mình nghĩ như vậy đấy.
- Thì tôi cũng làm việc,
cũng vất vả đây thôi, - mình cố phân trần.
- Viết ấy ư? Cái trò ma.
Giá như anh còn trẻ, mình cũng sẽ cố dìu dắt cho anh đấy. Nhưng đã về hưu rồi
còn gì... Thế
này đây, những anh còn trẻ mà không chịu làm việc mình cứ tống cổ ra đường: hoặc
là mày làm, hoặc là mày cút đi đâu cho rảnh.
Mà quả thực ông ta là mối
đe dọa cho những kẻ vô công rồi nghề trong khu nhà này. Hình như mục đích chủ yếu
của đời ông ta bây giờ là đay nghiến chì chiết những kẻ lười biếng, đơm đặt và
ăn bám, và ngược lại, ông sẵn sàng làm cái việc giáo dục dạy bảo, không trừ một
ai. Chứng minh cho ông ta rằng viết cũng là làm việc, là một điều không thể thực
hiện được: hoặc là ông ta giở giọng chế giễu một cách kín đáo, hoặc là ông ta
đơn giản tỏ vẻ khinh khỉnh (nói theo giọng ông ta, viết lách là việc của kẻ rỗi
hơi, và còn chua ngoa hơn thế nữa). Ông ta ra về vẻ hiền lành, thôi không châm
chọc nữa. Ông vuốt lông Bim, nói:
- Còn mày thì cứ sống
bình yên, nghĩa là như vậy. Nhưng chớ có dây dưa gì với mụ Thím. - Và quay sang
nói với tôi: - Rỗi rãi lại chơi. Và thích viết cái khỉ gió gì thì cứ viết.
Hai chúng tôi bắt tay
nhau. Bim tiễn chân ông ta ra đến cửa, đuôi vẫy vẫy và mắt nhìn thẳng vào mặt
ông ta. Bim có thêm một ông bạn mới: Paven Titưts Rưđaep, thường gọi là “Paltitưts”.
Ngược lại Bim cũng mới sinh ra một kẻ
thù là bà Thím, con người duy nhất trong bàn dân thiên hạ mà nó không tin. Con
chó đã nhận ra kẻ vu khống.
Nhưng cuộc đi săn ngày
hôm nay thế là không thành. Sự đời như vậy: người ta mong một ngày lành thì lại
xảy ra độc những chuyện khó chịu. Sự đời vẫn thế.
------------
Còn
tiếp.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét