Con Bim trắng tai đen
Tác giả: Gavriil Troyepolsky
Dịch giả: Tuân Nguyễn - Trần Thư
Nhà xuất bản Văn Học - 2012
(Theo bản in của NXB Cầu Vồng - Moskva -
1989)
Chương 17
Rừng thở dài
(Thay cho lời bạt)
Mùa xuân lại đến. Mặt trời
đã xua đuổi mùa đông đi. Mùa đông mệt bã cắm đầu bỏ chạy trên đôi chân đã chảy
nhão, yếu đuối, và theo sau nó, từ từ, nhưng không chậm trễ, cứ thêm mãi, thêm
mãi những ngày ấm áp. Nó đốt cháy mụ già mùa đông sém đi từng mảng và xé tan ra
thành từng mảng trắng bẩn. Mùa xuân bao giờ cũng tàn nhẫn với mùa đông đang hấp
hối.
Và các dòng suối đã chảy
êm đềm, không vội vã, hối hả, mỗi lúc một nhỏ dần, hẹp dần, và về đêm thì hầu
như lặng hẳn. Mùa xuân về muộn màng và điềm đạm.
- Mùa xuân thế này thì
mùa màng tốt đây, - Khrixan Anđrêvits nói trong những ngày cùng với Aliôsa nghỉ
đêm tại nhà Ivan Ivanưts.
Sắp đến thời gian họ thả
cừu đi chăn ngoài bãi. Nhưng từ giờ cho đến nghỉ hè, Aliôsa sẽ chỉ cùng với bố “tiễn”
đàn cừu lúc buổi sáng và “đón” cừu về làng lúc chiều tối thôi.
Aliôsa cũng đã vài lần đến
một mình. Những ngày ấy nó và Tôlich không rời nhau, và hai thằng bé đáng yêu ấy
lại cùng đi tìm Bim. Thế rồi một lần, lúc mọi người đang ngồi uống trà ở nhà
Ivan Ivanưts thì Khrixan Anđrêvits đã bàn thế này:
- Nếu đã đăng báo rồi mà
không thấy ai trả lời thì hẳn đã có người đưa nó đi rất xa rồi. Nước Nga vĩ đại
vô chừng. Đất mẹ, đi mà tìm cũng hết hơi, còn nếu nó đã chết rồi, ắt phải có
người báo cho biết: nó thế này, thế nọ, con chó của ông đã qua đời rồi, tôi đã
trông thấy ở chỗ này chỗ nọ. Điều chủ yếu là ở đây nó còn sống, vấn đề là ở chỗ
đó. Không phải ai cũng tìm thấy ngay chó của mình. Mà thực tế thì cũng chẳng
làm thế nào được nữa. - Ông với Ivan Ivanưts đưa mắt nhìn nhau tỏ vẻ hiểu biết
rồi ông nói tiếp. - Thế thì các con ạ, đi tìm nó là uổng công. Tôi nói thế có
đúng không, bác Ivan Ivanưts?
Ivan Ivanưts gật đầu đồng
ý.
Từ hôm đó trở đi chúng thôi
không tìm nữa. Chỉ còn lại kỷ niệm và cái kỷ niệm ấy ghi sâu trong lòng bọn trẻ
cho đến hết đời chúng. Có thể sau này năm tháng qua đi, các em nhỏ của ta sẽ kể
cho con cái chúng nghe chuyện về con chó Bim. Một khi đã có con chó được coi
thân như bạn bè thì bất cứ người cha nào, người ông nào cũng sẽ không quên kể lại
cho con cháu nghe những chuyện vui buồn đã từng xảy ra với con chó. Lúc đó thằng
bé cứ muốn có ngay cho mình một con chó.
Khi ra về Khrixan
Anđrêvits thủ trong ngực áo một con chó chăn cừu nhỏ mới gần đầy tháng, quà tặng
của Ivan Ivanưts. Aliôsa vô cùng phấn khởi.
...Ở trong phòng một chú
chó mới đang đùa nghịch với chiếc giày cao cổ cũ. Cũng là một chú Bim, thuần chủng,
sắc lông điển hình loài Setter Anh. Ivan Ivanưts đã kiếm con chó này cho “cả hai”: ông và Tôlich.
Thế nhưng người bạn cũ
thì ông không bao giờ quên. Không thể quên tài săn thiên phú của Bim. Cũng sẽ
không thể quên sự trung hậu về cái tình bạn rộng lượng của nó. Ký ức về người bạn
chung thủy, về cuộc đời sóng gió của Bim, về số phận đau buồn của nó làm cho
con người già nua này áy náy không yên. Chính vì thế mà ông đã đến cánh rừng
thưa ấy và đã ngồi lại ngay chính gốc cây ngày ấy. Ông đưa mắt nhìn quanh. Ông
đến để nghe tiếng rừng. Đó là một ngày xuân vô cùng yên ắng.
Bầu trời rải xuống dày đặc bãi rừng
những bông hoa điểm tuyết (những giọt trời xanh trên mặt đất!). Trong đời Ivan
Ivanưts cái điều kỳ diệu đó đã lặp đi lặp lại nhiều lần. Và đây một lần nữa nó
lại hiện lên, lẳng lặng nhưng mạnh mẽ trong sự giản dị chân thực của nó, và lần
nào cũng đáng sửng sốt trong sự mới mẻ không lặp lại của quá trình nảy sinh cuộc
sống: mùa xuân.
Rừng lặng. Rừng chỉ mới vừa
tỉnh giấc, mát những giọt nước trời rảy xuống, và bồi hồi ánh nắng ấm phản chiếu
long lanh trên những búp lá non mơn mởn còn chưa nở. Ivan Ivanứt có cảm giác
như đang ngồi trong một thánh đường trang nghiêm có sàn màu xanh, có mái vòm
màu xanh cùng với những dãy cột là những cây sồi xanh tươi, giống như trong một
giấc mơ.
Thế rồi bỗng... Như vậy
nghĩa là thế nào? Có một tiếng xào xạc ngắn ngủi - như tiếng thở dài lan ra khắp
rừng. Nó rất giống như tiếng thở phào nhẹ nhõm do sau một thời gian chờ đợi
dài, cuộc sống của cây cối lại thức tỉnh, biểu hiện ra bằng các búp chồi non hé
nở. Không vậy thì sao các cành cây lại lay động, kế đó là tiếng chim vành
khuyên huýt gió, con chim gõ kiến rung một hồi mõ du dương để gọi mái, và báo
cho rừng hay là tình yêu đã bắt đầu? Mà đúng là nó là một trong số những con
chim đầu tiên, cũng như con dẽ giun, đã bắt nhịp cho bản giao hưởng trọng thể của
mùa xuân; chỉ có điều là dẽ giun gọi nho nhỏ, trong bóng tối chạng vạng, gọi thận
trọng, ở trên cao: “Kho-kho kho-kho!” nghĩa là tốt đẹp - tốt đẹp! Còn con chim
gõ kiến khi đã tìm thấy cái hốc khô ráo của mình trên một cành cây kín đáo, thì
hăng hái can đảm và cả quyết đoán báo tin vui rằng cái nhạc cụ trời cho: “Kr-r-r-kraxata!”*
*Kraxata: tiếng Nga nghĩa là “đẹp”]
Rõ rồi: vậy là rừng thở
phào nhẹ nhõm, vì phép lạ đã bắt đầu, vì cái lúc mà niềm hy vọng được thực hiện
đã đến. Và chim chóc đã hưởng ứng với rừng, người tráng sĩ hùng dũng và vị cứu
tinh. Ivan Ivanưts đã nghe thấy rành rọt cái điều ấy. Mà ông đến đây chính là để
nghe tiếng rừng và tiếng của những cư dân của nó.
Và ông sẽ rất sung sướng,
cũng như mọi năm vào những giờ phút này, nếu như ở ven bìa rừng không nổi rõ
lên một vết trống, chưa phủ kín màu xanh da trời, một vết trống chỉ biểu hiện
ra bằng lớp đất tươi mới lẫn lộn với những chiếc lá vàng của năm trước. Người
ta cảm thấy buồn khi nhìn cái vệt loang đó của mùa xuân, nhất là lại vào đúng
thời điểm mới bắt đầu niềm hân hoan của thiên nhiên.
Nhưng ngược lại, một chú
Bim mới đã ngước nhìn Ivan Ivanứt bằng đôi mắt nhỏ hiền lành, thơ ngây, trìu mến
và vô tội. Chú chó con cũng đã kịp thời
chinh phục được Tôlich, nó cũng bắt đầu cuộc sống như thế đó, từ cái nết nhân hậu,
chú Bim bé nhỏ.
“Số phận nó rồi sẽ ra
sao?” - Ivan Ivanứt thầm nghĩ, - “Đừng, đừng, đừng cho con Bim mới bước vào đời này
lại phải lặp lại số phận người bạn cũ của ta. Ta không muốn như thế. Không thể
được!”.
Ivan Ivanưts đứng dậy,
vươn vai và gần như kêu lên:
- Không thể được!
Rừng nhắc lại mấy lần bằng
tiếng vọng ngắn ngủi: “Không được! Không được! Không thể được!”.
Rồi nín lặng.
Mùa xuân đã đến.
Những giọt trời xanh đọng
trên mặt đất.
Và tịch mịch, tịch mịch.
Tịch mịch đến nỗi tưởng
như không ở đâu còn bất cứ một sự độc ác nào.
Ấy thế mà... vẫn có ai đó
bắn súng ở trong rừng! Bắn ba phát.
Ai bắn? Bắn làm gì? Bắn
vào ai?
Cũng có thể có người ác
lòng nào đó đã bắn bị thương một con gõ kiến xinh đẹp, rồi sau đó bồi tiếp theo
hai viên nữa...
Và cũng có thể là có nhà
đi săn nào đó vừa chôn cất một con chó, và con chó đã được ba tuổi.
“Không, ngay cả trong cái
thánh đường màu xanh thiên thanh với những dãy cột bằng cây sồi xanh tươi này
cũng không
yên ổn...” - Với mái đầu bạc để trần, Ivan Ivanứt đứng đó, ngước nhìn lên trời,
và tự nhủ.
Và cái đó nghe như lời cầu
nguyện của mùa xuân.
Rừng lặng tiếng.
1971
Hết
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét