Ngoài hôn nhân - thơ Xuân Trường

Ngược về một sáng mai xưa

Áo sương mỏng mảnh trăng thừa ngoài đêm

Bờ nghiêng vai gió bay mềm

Lời trăm năm đã bắt đền dở dang

Mây vần dạo nhớ lang thang

Lúa thì con gái đòng vàng quê xanh

Tay thời gian níu chân anh

Giọt máu đào - Nodar Dumbadze

Người dịch: Hiếu Tân

Cái đầu cắt trụi cúi thấp, thằng bé đứng dưới gốc cây đoan chán ngán nhìn đôi chân trần bê bết bùn của nó. Tay nó cầm một túm cá bống biển tòn teng trên đầu sợi dây câu, bụng nghĩ sao ông già kia giống cha mình thế. Cũng mái đầu hoa râm, cũng đôi lông mày đen rậm, cái mũi to, đôi mắt sắc có nét cười buồn bã, rồi cả đến cái giọng nói khàn khàn. Bây giờ mình nhắm chặt mắt lại và tưởng tượng xem nào, ông ấy đúng là giống cha mình như lột. Và thằng bé nhắm tịt mắt lại.

Bán vàng - thơ Nguyễn Duy

Tâm hồn ta là một khối vàng ròng

Đành đem bán bớt đi từng mảnh nhỏ

Mảnh này vì con, mảnh này vì vợ

Vì bạn bè và cha mẹ em ta.

Giữ ngọc gìn vàng biết mấy công phu

Ta giàu lắm mà con ta đói lắm

Ta ngất ngưởng mà vợ ta lận đận

Chớp bể mưa nguồn - thơ Đinh Hùng

Có kẻ nghe mưa, trạnh mối sầu,

Vắt tay chờ mộng suốt đêm thâu.

Gió từ sông lại, mưa từ biển,

Không biết người yêu nay ở đâu?

Tôi ngủ bâng khuâng một gối buồn,

Giường lênh đênh nổi giữa băng sơn.

Xoay mình, giận mảnh chăn hờ hững,

Lại thằng nhóc Emil - Astrid Lindgren - P2

Emil đưa thế giới vào quy củ

Thứ Bảy, ngày 12 tháng Sáu, ngày Emil có vài vụ làm ăn may mắn tại phiên đấu giá ở Backhorva.

Chủ nhật ngày 13 tháng Sáu, ngày Emil ba lần can đảm thử nhổ răng hàm cho cô Lina, và sau đó bôi xanh lè cả mặt bé Ida.

Thứ Ba, ngày mồng 10 tháng Tám, ngày Emil bỏ con ếch vào giỏ đồ ăn và sau đó gây chuyện kinh khủng đến nỗi hầu như không ai muốn nhắc chuyện đó nữa.

Một số ngày trong cuộc đời Emil, những ngày mà nó vừa bày đủ trò nghịch ngợm, vừa làm được nhiều việc tốt.

Chủ nhật, ngày 14 tháng Mười một, ngày diễn ra cuộc vấn đáp về tín ngưỡng ở trang trại Katthult và Emil nhốt bố nó trong buồng Trisse.

Lại thằng nhóc Emil - Astrid Lindgren - P1

Emil mắc đầu trong liễn súp

Thứ Ba, ngày 22 tháng Năm, ngày Emil chui đầu vào liễn súp.

Chủ nhật, ngày mồng 10 tháng Sáu, ngày Emil kéo bé Ida lên đỉnh cột cờ.

Chủ nhật ngày mồng 8 tháng Bảy, ngày Emil “sống cuộc đời vui nhộn” tại lễ hội vùng Hultsfred.

Emil làng Lönneberga là tên một thằng nhóc sống ở làng Lönneberga. Đó là một thằng nhóc hiếu động và bướng bỉnh chứ không ngoan ngoãn được như các bạn, mặc dù trông nó dễ thương. Mà quả dễ thương thật những lúc nó không gào thét.

Ba gã cùng thuyền - Jord. J. Clapka (Ch 15 - hết)

Chương Mười lăm

Tôi ưa thích công việc - Phương pháp làm việc của tay và lưỡi - Những bước đầu trong môn bơi thuyền - Đi bè - Tay mơ - Nhấm cái bè - Kinh nghiệm đầy mình trong môn thể thao thuyền buồm.

Sáng hôm sau ba tên dậy muộn. Chúng tôi quan tâm đến tình trạng xấu bụng của Hari nên ăn sáng rất khiêm tốn (quyết không để chút gì thừa!). Sau đó rửa bát, thu dọn đồ đạc (thật là những công việc quỉ tha ma bắt, nó giải đáp cho tôi được phần nào cho câu hỏi, không hiểu các bà phù nù chẳng phải làm công ăn lương chi hết, mà cứ ra vẻ bận bịu suốt ngày là cớ làm sao!).

Đến mười giờ thì cả thuyền đã tụ hội đủ quyết tâm để bắt đầu một ngày dài cày kéo trên dòng sông. Để đa dạng hóa cuộc viễn du, sáng hôm đó chúng tôi không kéo thuyền bằng dây chão mà đi bằng chèo. Hari cho rằng muốn phân phối sức lực một cách hợp lý nhất thì tôi và Jord sẽ chèo còn hắn ngồi ở đằng lái.

Ba gã cùng thuyền - Jord. J. Clapka (Ch 10 - Ch 14)

Chương Mười

Đêm nghỉ đầu tiên - Tấm vải tuồn xỏ lá - Cái ấm quỉ quyệt và cách sử lý - Bữa tối - Mọi chuyện đều phải đi qua con đường của dạ dày - Chuyện xảy ra với ông bố Jord - Đêm mất ngủ.

Tôi và Hari đã nghĩ đến việc lịch sử lặp lại của câu chuyện xảy ra ở âu thuyền U-nin-rơ-pho. Jord lôi con thuyền tới âu Xơ-ten-da, ở đó chúng tôi đổi ca, tên nào cũng có cảm giác rằng mình đã phải đi bộ đến bốn chục dặm, phải lôi con thuyền nặng dăm chục tấn. Mãi rồi cũng tới nơi dự định nghỉ đêm vào tám giờ rưỡi, dạt thuyền vào bờ trái rồi bắt đầu ngó nghiêng tìm chỗ neo đậu. Thoạt đầu cả bọn định cố chèo đến đảo Ha-chi Vĩ đại, một hòn đảo có phong cảnh đẹp, nơi con sông rẽ nhánh tạo ra một thung lũng xanh tuyệt vời. Chỗ đó có vô số các cù lao và vịnh nhỏ nhưng chẳng hiểu sao không tên nào tỏ ra mặn mà với phong cảnh như hồi sáng nay, để ngủ đêm đầu tiên cả bọn sẵn sàng thỏa mãn với lô đất nhỏ nằm giữa bến phà và nhà máy lọc hơi ga. Lúc này chúng tôi chỉ muốn ăn tối và lên chuồng ngay tắp lự. Thuyền được cập vào mũi đất có tên là “mũi pich-nich”, cả bọn đổ bộ lên một miếng đất xinh xẻo nằm dưới bóng một cây du to như cây dương xỉ của thời tiền sử.

Ba gã cùng thuyền - Jord. J. Clapka (Ch 5 - Ch 9)

Chương Năm

Bà Pa-pi-sơ đánh thức - Dự báo thời tiết - Chuyến phà - Thằng lỏi con bà bán rau - Đám đông tụ tập - Trang trọng tiến vào ga Oa-téc-lô - Đường sắt Đông-Nam - Bơi đi, hỡi con thuyền.

Bà Pa-pi-sơ phải đánh thức chúng tôi vào sáng hôm sau. Bà ta gõ cửa và hỏi:

- Các ngài có biết bây giờ đã gần chín giờ rồi không?

- Chín giờ? - Ngồi ở trên giuờng tôi thốt lên.

- Chín giờ rồi. - Bà chủ nhà đáp qua ổ khóa cửa. - Tôi sợ rằng các ngài đã quá giấc chăng?

Tôi lay Hari nói cho hắn biết việc gì đã xảy ra. Hắn bảo:

Ba gã cùng thuyền - Jord. J. Clapka

Đôi lời về tác giả.

Jord Jerome Clapka (1859-1927) là nhà văn Anh, nổi tiếng về những chuyện hài hước, tên của ông được nêu trong tất cả các sách Bách khoa toàn thư của những nền văn hóa lớn của nhân loại, cuốn “Ba gã cùng thuyền” viết năm 1889 và nhiều tác phẩm khác như “Chiếc áo ji-lê ở tầng bốn,” “Ba anh chàng trên chiếc xe đạp” đã được dịch sang nhiều thứ tiếng và được chuyển thể sang phim ảnh từ những năm đầu của thế kỉ truớc.

“Ba người cùng hội cùng thuyền” là cuốn truyện hài hước gồm nhiều chương, người đọc có thể xem từng chương biệt lập và thưởng thức tính khôi hài rất “Ăng-lê” của tác giả.

Tâm sự nàng Thúy Vân - thơ Trương Nam Hương

Nghĩ thương lời chị dặn dò

Mười lăm năm đắm con đò xuân xanh

Chị yêu lệ chảy đã đành

Chớ em nước mắt đâu dành chàng Kim

Ơ kìa!

Sao chị ngồi im?

Mụ ấy hư hỏng - Hans Christian Andersen

Ông thị trưởng đang đứng ở cửa sổ. Ông ta diện một áo sơ-mi mỏng thêu hoa, có lá sen bằng đăng-ten trước ngực, trên đó lóng lánh một chiếc kim đầu bằng kim cương. Ông vừa mới cạo râu xong. Ông làm đứt một tí ở mặt, tạm thời rịt vào đấy một mẩu giấy báo.

- Thế nào, bé con!

Em bé đi qua là con một chị thợ giặt nghèo khổ. Khi đi qua cửa nhà ông thị trưởng, em đã lễ phép ngả mũ chào. Cái mũ lưỡi trai đã gập đôi vì em vẫn cuộn và nhét mũ vào túi. Em bé dừng lại với một vẻ lễ độ, khúm núm như đứng trước nhà vua. Quần áo em tồi tàn nhưng rất sạch sẽ, vá víu cẩn thận. em đi một đôi guốc kếch xù.

Kẻ rởm đời - Morley Callaghan

Dịch giả: Lê Bá Kông

John Hartcourt, chàng sinh viên, chợt trông thấy cha chàng ở quầy bán sách trong tiệm bách hóa. Thoạt tiên anh cũng không dám chắc khi đứng giữa đám đông đang xô đẩy dọc theo lối đi, nhưng ở màu da sau gáy ông già, và ở chiếc mũ phớt bạc màu có cái gì mà anh quen thuộc lắm. Harcourt đang đứng với cô gái mà anh yêu, chờ mua cho cô một cuốn sách. Suốt buổi chiều anh đã nói chuyện với cô gái một cách say sưa; nhưng vẫn có một vẻ nhút nhát lo sợ, dường như trong thâm tâm anh vẫn còn nỗi niềm ngạc nhiên ngây thơ, khi cô gái vui sướng được đi với anh. Từ dưới chiếc mũ rơm rộng vành, khuôn mặt xinh xắn và đẹp một cách rắn rỏi với một vẻ tự tin bình thản, luôn luôn ngẩng nhìn anh và thỉnh thoảng mỉm cười khi anh nói. Đó là thái độ thường xuyên của họ khi nói chuyện với nhau không bao giờ dám bộc lộ tình yêu chan chứa và nồng nàn. Hartcourt vừa mua xong cuốn sách và đang móc túi lấy tiền, với một dáng điệu tự nhiên và sẵn sàng, làm ra vẻ xưa nay anh vẫn quen mua sách tặng những cô gái thì ông già tóc bạc đội mũ phớt phai màu ở đầu kia quầy hàng quay nửa người về phía anh, và Hartcourt thấy rằng anh đang đứng chỉ cách cha anh có vài bước.

Cái chết của một viên Công sứ

Perret là một quan cai trị hạng ba, tốt nghiệp trường Hành chính Thuộc địa Paris (Pháp), được bổ nhiệm làm Công sứ Thái Bình từ 2-4-1913 đến 17-8-1913. Khi mới nhậm chức đi kinh lý được ba phủ huyện, chưa kịp khám đến đê điều, thì đột nhiên huyện Thư Trì báo vỡ đê Phú Chử. Perret, tuần phủ Phạm Văn Thụ và lục lộ đến thì chỗ vỡ đã to lắm rồi. Chỉ trong một ngày đã huy động được 10 vạn dân phu toàn tỉnh và điện lên Thống sứ Bắc Kỳ xin trợ cấp tiền gạo để hàn đê. Cách mấy hôm sau, nước lên mạnh quá, không thể đắp theo được nữa, mới chịu rút phu về đắp giữ quanh vòng thành phố.

Bay đêm - Antonie de Saint Exupéry

Châu Diên dịch 

1

Bên dưới đôi cánh bay, những quả đồi đã rạch sâu thành đường xé nước thẫm màu trong ánh vàng ban chiều. Đồng nội rạng rỡ ánh sáng, sáng kéo dài đến bất tận: ở đất nước này đồng nội không khi nào ngừng hắt lên ánh vàng, cũng như vào lúc tàn đông, chúng không khi nào ngừng hắt lên màu trắng tuyết.

Trên đường chở chuyến tàu thư Patagonie [Vùng phía Nam Argentina giữa dãy núi Andes và Thái Bình Dương] từ cực Nam châu Mỹ về Buenos Aires, phi công Fabien nhận ra những dấu hiệu chiều buông xuống giống như nước một bến cảng: từ cái bằng lặng, từ những gợn sóng nhẹ nhàng do những áng mây êm đềm khẽ họa nên. Anh bước vào một cửa biển mênh mông và diễm phúc.

Nghĩa cử cuối cùng. - Truyện ngắn sưu tầm

Ben bệnh rất nặng, nhà thương và các bác sĩ đã chê và ông được đưa về nhà để nằm hấp hối.

Cả gia đình, họ hàng xa gần cũng đã tụ họp và tất cả đang chuẩn bị mọi thứ để lo cho đám tang ông thật chu tất.

Mọi thành viên trong gia đình đều tất bật, mọi người đều mong muốn ông được hài lòng trong những giây phút cuối đời mà mỉm cười nơi chín suối. Cha xứ cũng được mời tới đọc kinh cầu nguyện cho ông.

Xem “Nguyệt cô hóa cáo” - thơ Nguyễn Thị Hồng Ngát

Thôi đừng khóc nữa Nguyệt Cô!

Tìm đâu thấy ngọc bây giờ mà mong

Giá em đừng sống hết lòng

Giá đừng yêu, chả mơ mòng làm chi

Giá đừng khao khát mỗi khi

Trăng lên soi bóng rừng khuya sum vầy

Thì đâu ngọc mất trắng tay

Hữu duyên và vô duyên - Một điển tích hay

Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ;

Vô duyên đối diện bất tương phùng.

Dĩ ẩm ngã trà hoàn ngã trản,

Trường An hoa cổ dĩ bồng bồng.

---------

Truyện rằng ngày trước, lâu lắm rồi, ở bên Tầu (cái xứ chó chết mà nhiều chuyện hay phết), có nhà phú hộ, gia tư địch quốc mà chỉ sinh hạ được có một người con gái. Có điều an ủi là cô gái vừa nhan sắc, vừa nết na lại tài năng xuất chúng, từ nữ công gia chính, đến văn chương, cầm kỳ thi họa gì cô cũng tinh thông.

Chiếc xe của Thần Chết - Selma Lagerlöf (chương 10)

Selma Lagerlöf

Chiếc xe của Thần Chết

Ngọc Thọ dịch

10

Đavit chống khuỷu tay nhổm dậy và nhìn quanh mình. Những cây đèn đường đã tắt đi, nhưng bầu trời đã rạng và mảnh trăng nửa vành đang chiếu sáng. Y chẳng chút khó khăn nhận ra mình đang nằm trên bãi cỏ héo trong công viên nhà thờ, dưới đám cành cây vươn dài trụi lá.

Y cố sức để đứng dậy. Y cảm thấy yếu vô cùng, người y lạnh cóng, đầu y quay cuồng. Nhưng rồi y cũng đứng lên được. Y chuyệnh choạng bước mấy bước trên lối đi, nhưng lại phải dực vào thân cây để nghỉ.

- Ta không còn đủ sức để đi về nhà, - y tự nhủ, - không bao giờ ta về kịp...

Chiếc xe của Thần Chết - Selma Lagerlöf (chương 9)

Selma Lagerlöf

Chiếc xe của Thần Chết

Ngọc Thọ dịch

9

Hai người đàn bà nói chuyện với nhau đã mấy tiếng đồng hồ. Họ ngừng lại một lúc vào buổi xế trưa để đi dự một cuộc họp của Đội quân Cứu tế, rồi cuộc nói chuyện lại tiếp tục và kéo dài đến nửa đêm vẫn chưa dứt. Một trong hai người cố sức đem lại nghị lực và tự tin cho người kia, nhưng hình như không đạt được kết quả.

- Bà có biết không, bà Hôm, - người phụ nữ nói, - tôi nghĩ rằng mặc dù nói như vậy bà có thể cho là kỳ quặc, nhưng tôi nghĩ rằng từ nay trở đi bà sẽ bớt đau khổ. Tôi nghĩ đây là vố chơi khăm tệ hại nhất của ông ấy đối với bà. Ngón đòn cuối cùng này là sự trả thù mà ông ta đã đe dọa bà từ khi bà bỏ ông ấy. Nhưng bà hẳn hiểu rằng, bà Hôm ạ, tự làm cho mình trở nên rất tàn nhẫn và từ chối không để cho bọn trẻ đi, đó là một chuyện, còn nung nấu một ý định giết người và thực hiện ý định đó thì lại là một chuyện khác hẳn. Tôi không tin có người nào lại làm như vậy được.

Chiếc xe của Thần Chết - Selma Lagerlöf (chương 8)

Selma Lagerlöf

Chiếc xe của Thần Chết

Ngọc Thọ dịch

8

“Nếu có cách nào làm cho người ta nghe được mình nói giữa cái tiếng kêu cọt kẹt và tiếng rít xào xạc kinh khủng như thế này thì ta đã muốn nói với Giorgiơ lời cảm ơn vì hắn đã giúp đỡ cho xơ Êđi và em trai ta trong cái giờ phút khó khăn nhất ấy, - Đavit Hôm nghĩ thầm. - Nhất định là ta sẽ không chịu phục tùng ý muốn bắt ta phải thay thế chỗ của hắn, nhưng ta sẽ sẵn lòng tỏ cho hắn thấy là ta hiểu sự giúp đỡ của hắn đối với hai người kia”.

Những ý nghĩ này vừa lướt qua đầu y thì người đánh xe bò liền kéo dây cương ghìm ngựa lại, tưởng như hắn nghe được những ý nghĩ ấy.

Chiếc xe của Thần Chết - Selma Lagerlöf (chương 7)

Selma Lagerlöf

Chiếc xe của Thần Chết

Ngọc Thọ dịch

7

Người đánh xe bò đã đưa Đavit Hôm vào một căn phòng lớn, cửa sổ có chăng lưới sắt, tường màu sáng và trần trụi. Một dãy giường kê dọc tường, nhưng chỉ một giường có người nằm. Họ ngửi thấy mùi thuốc nhạt thếch. Một người mặc đồng phục gác ngục ngồi ở mép giường; và Đavit Hôm hiểu rằng y đang ở trong bệnh xá của một trại giam.

Một bóng đèn điện treo trên trần, và nhờ ánh sáng đèn, Đavit Hôm thấy trên giường một người bệnh trẻ tuổi, gương mặt đẹp nhưng hốc hác. Vừa thoáng nhìn thấy người tù, y liền giật mình. Y quên mất rằng y đã có một tình cảm dịu dàng hơn đối với Giorgiơ. Bây giờ y lại sắp sửa xông vào hắn với cơn thịnh nộ của y.

Chiếc xe của Thần Chết - Selma Lagerlöf (chương 6)

Selma Lagerlöf

Chiếc xe của Thần Chết

Ngọc Thọ dịch

6

Đavit lại thấy mình bị ném vào đáy thùng xe. Tâm hồn y bị xáo trộn vì một nỗi căm giận không những đối với tất cả mọi người mà đối với bản thân y nữa. Sao mà lúc nãy y lại điên rồ quỳ sụp xuống như một kẻ phạm tội ăn năn hối hận dưới chân Xơ Êđi? Giorgiơ hẳn đã chế nhạo y. Một người đàn ông phải biết gánh chịu những hậu quả hành vi của mình. Y không hiểu vì sao y đã có những hành vi ấy. Thật là lố bịch nếu chạy đâm bổ xuống chỉ vì một đứa con gái nói rằng yêu y. Phải, sự điên rồ ấy là thế nào? Phải chăng đó là tình yêu? Nhưng y đã chết, người con gái kia cũng đã chết. Thế thì đó là loại tình yêu gì vậy?

Chiếc xe của Thần Chết - Selma Lagerlöf (chương 5)

Selma Lagerlöf

Chiếc xe của Thần Chết

Ngọc Thọ dịch

5

Cô xơ bé nhỏ tội nghiệp đang hấp hối, cảm thấy mỗi lúc một yếu đi. Nàng không đau đớn, nhưng nàng cố chống lại sự mệt mỏi và cái chết, như trước kia khi đang chăm sóc người ốm, nàng thường chống lại cơn buồn ngủ. “Ôi! Giá được nằm nghỉ thì thích biết mấy, nhưng chưa thể nghỉ được”, lúc ấy nàng đã nói với cơn buồn ngủ như vậy, và nếu nàng vẫn phải chợp mắt đi một lát, nàng cũng nhanh chóng thức dậy để trở lại với nhiệm vụ của mình.

Chiếc xe của Thần Chết - Selma Lagerlöf (chương 4)

Selma Lagerlöf

Chiếc xe của Thần Chết

Ngọc Thọ dịch

4

Đó là một gian phòng hẹp và dài, khá rộng rãi; cái căn nhà nhỏ ở ngoại ô này chỉ gồm có gian phòng ấy và một gian khác nhỏ hơn dùng làm buồng ngủ. Gian phòng có một bộ đèn treo chiếu sáng, và dưới ánh sáng đèn, gian phòng trông có vẻ niềm nở và tươi vui. Người ta thấy những người trong nhà này thích thú bày biện làm cho gian phòng này có vẻ là một căn hộ. Cửa ra vào mở ra ở một bên, và bên cạnh cửa là một bếp lò nhỏ. Đó là nhà bếp, và tất cả các dụng cụ gia đình đều được tập trung tại đó. Chính giữa gian phòng được bày biện thành phòng ăn với một cái bàn tròn, hai ba chiếc ghế dựa bằng gỗ sồi, một chiếc đồng hồ treo tường lớn, và một tủ buýp phê nhỏ để đựng bát đĩa. Bộ đèn treo ở trên bàn, đủ để chiếu sáng cả phòng khách, tức là phía cuối gian phòng, gồm cái tràng kỷ bằng gỗ gụ, cái bàn tròn độc trụ, tấm thảm hoa, một cây cọ trồng trong chậu bằng sứ xinh đẹp, và rất nhiều ảnh.

Chiếc xe của Thần Chết - Selma Lagerlöf (chương 3)

Selma Lagerlöf

Chiếc xe của Thần Chết

Ngọc Thọ dịch

3

Đồng hồ vừa điểm tiếng cuối cùng xong, một tiếng cọt kẹt lạc điệu và chói tai xuyên qua không khí.

Tiếng cọt kẹt vang lên cách quãng như là phát ra từ một chiếc bánh xe khô dầu, nhưng đó là một tiếng kêu xé tai và khó chịu đến nỗi một chiếc xe tồi tàn nhất cũng không thể phát ra tiếng kêu như vậy. Tiếng kêu ấy gây nên sự lo âu. Nó làm thức dậy như một mối linh cảm về tất cả những nỗi khổ ải và đau đớn mà người ta có thể tưởng tượng được. Cũng may mà phần đông những người thức đón giao thừa không nghe được tiếng cọt kẹt ấy.

Chiếc xe của Thần Chết - Selma Lagerlöf (chương 2)

Selma Lagerlöf

Chiếc xe của Thần Chết

Ngọc Thọ dịch

2

Cũng trong buổi chiều cuối năm này, nhưng muộn hơn, lúc đêm đã buông xuống, ba người đàn ông ngồi uống bia và rượu trắng trong cái công viên nhỏ bao quanh ngôi nhà thờ thành phố. Họ ngồi trên một bãi cỏ héo, dưới mấy cây đoạn có cành màu đen lấp lánh ướt. Họ đã qua buổi tối trong một quán rượu nhỏ, và khi quán đóng cửa, họ kéo đến đây ngồi uống rượu ngoài trời. Họ thừa biết đêm nay là đêm lễ thánh Xinvetxtrơ, chính vì thế mà họ đến ngồi ở công viên nhà thờ. Họ muốn gần cái đồng hồ, nghe mười hai tiếng chuông nửa đêm và chạm cốc mừng năm mới.

Chiếc xe của Thần Chết - Selma Lagerlöf (chương 1)

Selma Lagerlöf

Chiếc xe của Thần Chết

Ngọc Thọ dịch

1

Một cô gái tội nghiệp của Đội quân cứu tế đang hấp hối.

Nàng đã mắc một chứng lao phổi phát triển nhanh và ác liệt, không sao cưỡng được quá một năm. Khi còn đủ sức, nàng vẫn tiếp tục đi thăm kẻ khó và làm tròn nhiệm vụ của mình; nhưng khi sức nàng đã kiệt, người ta đưa nàng vào một viện điều dưỡng. Ở đấy nàng được chăm sóc mấy tháng, nhưng sức khỏe chẳng tăng lên được tí nào,và khi hiểu rằng mình đã hết phương cứu chữa, nàng trở về bên mẹ, bà có riêng một căn nhà nhỏ trong một đường phố ngoại ô. Ở đó, nằm trong một căn buồng hẹp tồi tàn, nơi nàng đã trải qua thời thơ ấu và tuổi thanh xuân, nàng chờ đợi cái chết.

Ngôi nhà của Matriona - Aleksandr Solzhenitsyn (P 5)

Aleksandr Solzhenitsyn

Ngôi nhà của Matriona

Phần 5

Trời vừa rạng sáng, các bà các chị đã đưa từ hiện trường về tất cả những phần thi thể còn lại của Matriona trên một chiếc xe trượt tuyết, bên trên đậy tạm một chiếc bao bẩn thỉu. Người ta bỏ cái bao ra, rửa sạch thi hài. Cả đôi chân, một nửa thân mình và toàn bộ tay trái lẫn hết vào nhau trong một đống bèo nhèo. Một phụ nữ làm dấu thánh giá và nói:

- Chúa đã để lại tay phải cho bà. Lên trên ấy bà cầu tụng Chúa...

Ngôi nhà của Matriona - Aleksandr Solzhenitsyn (P 4)

Aleksandr Solzhenitsyn

Ngôi nhà của Matriona

Phần 4

Suốt hai tuần lễ, căn nhà phụ không chịu nộp mình cho máy kéo! Hai tuần lễ ấy Matriona cứ ra ngẩn vào ngơ như kẻ mất hồn. Bà quá đỗi đau lòng về việc ba bà em về thấy sự tình, đã hùa nhau vào mắng chị là ngu ngốc khi đem cho mất căn nhà, đòi từ mặt chị rồi đùng đùng bỏ đi.

Cũng vào những ngày này, con mèo thọt bỏ nhà đi hoang rồi mất hút luôn. Hết chuyện này đến chuyện khác. Càng nẫu ruột thêm.

Cuối cùng, đường sá đang sũng nước không đi lại được đã rắn lại dưới trời băng giá. Một ngày tươi sáng bừng lên, nắng vàng rực rỡ, lòng người nhẹ nhõm lâng lâng. Tối hôm trước, Matriona đã có một giấc mơ đẹp. Ngay từ sáng, bà đã biết rằng tôi đang muốn chụp một bức ảnh có người nào đó đứng bên một cỗ máy dệt kiểu cổ (quanh đây có hai nhà có loại máy dệt này, họ dệt thảm thô). Bà cười ngượng nghịu:

Ngôi nhà của Matriona - Aleksandr Solzhenitsyn (P 3)

Aleksandr Solzhenitsyn

Ngôi nhà của Matriona

Phần 3

Matriona đã quen có tôi, tôi cũng đã quen có bà, và chúng tôi sống với nhau một cách thật thà dung dị. Bà không gây trở ngại gì cho công việc buổi tối kéo dài dằng dặc của tôi, không căn vặn thế này thế khác. Cho đến thời điểm đó, tôi không thấy ở bà cái thói tò mò tọc mạch thường thấy ở phụ nữ, cụ thể là cho đến thời điểm đó, bà tỏ ra tế nhị tới mức chưa hề hỏi thăm tôi đã có vợ hay chưa, lấy vợ từ bao giờ. Các bà các chị ở Talvono cứ xoắn lấy bà mà hỏi thăm về tôi. Bà bảo họ:

- Ai muốn biết thì đi mà hỏi người ta. Tôi chỉ biết anh ấy là người nơi khác đến thôi.

Ngôi nhà của Matriona - Aleksandr Solzhenitsyn (P 2)

Aleksandr Solzhenitsyn

Ngôi nhà của Matriona

Phần 2

Vâng, đúng là như vậy. Hơi thở dữ dằn của mùa đông đang phả đến khiến lòng người hoảng sợ. Xung quanh những rừng là rừng, nhưng chất đốt vẫn chẳng kiếm đâu ra được. Cần cẩu vẫn quay tròn trên các đầm than nhưng than bùn thì không bán cho dân mà chỉ chở về cho thượng cấp cùng cánh ăn theo: nhà giáo, thầy thuốc, công nhân nhà máy thì được cấp phát từng ô tô một. Chẳng có quy định gì về nhiên liệu cả, mà cũng không nên hỏi về chuyện đó.

Chủ tịch nông trang đi lại trong làng đôn đốc kiểm tra, trao đổi, nói đủ thứ chuyện, riêng chuyện chất đốt thì chẳng bao giờ đề cập đến. Thì chính ông ta cũng tích trữ mà. Trước sau mùa đông cũng sẽ về, dù chẳng có ai mong đợi.

Ngôi nhà của Matriona - Aleksandr Solzhenitsyn (P 1)

Aleksandr Solzhenitsyn

Ngôi nhà của Matriona

Aleksandr Isaevich Solzhenitsyn (sinh 1918), nhà văn Nga, giải thưởng Nobel Văn chương 1970.

Ngôi nhà của Matriona là một trong những truyện nổi tiếng nhất của ông.

Phần 1

Tại km 184 tuyến đường sắt Matxcơva - Murom và Kazan, có đến hơn nửa năm sau ngày xảy ra sự cố, tất cả các chuyến tàu đều giảm tốc, chạy thật chậm. Hành khách cứ dán mũi vào cửa kính, kéo ra cửa lên xuống: đang sửa đường hay sao vậy? Hay tàu chạy sai giờ?

Không. Qua khỏi đoạn đường này, tàu lại bắt đầu tăng tốc, hành khách trở về chỗ. Riêng cánh lái tàu là biết rõ ngọn ngành. Và cả tôi nữa.

1

Mùa hè 1956, từ sa mạc nóng bỏng và bụi bặm, tôi trở về nước Nga mà chưa biết đi đâu. Chẳng một nơi nào trên đất nước có người đang đợi hay vẫy gọi tôi - tôi biệt tích đã mười năm. Tôi đơn giản muốn về miền Trung cho đỡ nóng, có tiếng lá rừng xào xạc. Những muốn đi, đi mãi để rồi mất hút vào nơi sâu kín nhất của nước Nga, nếu có nơi nào như vậy.

Hủ Nho - Nguyễn Thế Duyên

Lão đi lại phía cô lễ tân đang ngồi trực tại sảnh ngoài tòa soạn.

- Tôi vào gặp anh Nhân tổng biên tâp.

Lão nói với một giọng bình thản. Cô lễ tân nhìn lão với ánh mắt đầy nghi ngại.

- Dạ! Thưa bác bác vào gặp bác Nhân có việc gì ạ?

Lão ngạc nhiên nhìn cô gái hỏi lại.

- Cô không biết tôi là ai à?

Cái giọng đầy tự tin của lão khiễn cho cô gái sợ đến tái cả mặt. Nhìn cái mặt tái mét vì hoảng sợ của cô gái lão cảm thấy thích thú. Có thế chứ! Mình vẫn còn là người “Nói có kẻ nghe, đe có kẻ sợ”.

- Tôi là Chu Văn giáo sư, tiến sỹ. - Lão nhấn mạnh vào bốn từ “giáo sư, tiến sỹ”.- Trường đại học tổng hợp.

Đất Vỡ Hoang - II-Chương kết

Đất Vỡ Hoang

Tác giả: M. Sholokhov

Dịch giả: Vũ Trấn Thủ

NXB Cầu Vồng - Moskva, 1985 (In tại Nga Xô)

Tập II

Chương Kết

Ăn tối xong, Đavưđốp trở về buồng, vừa ngồi vào bàn định xem qua mấy tờ báo bưu điện mới đưa tới thì nghe thấy một tiếng gõ nhẹ vào khung cửa sổ. Anh hé mở cửa sổ ra. Nagunốp bước một chân lên thềm, thì thào nói:

Đất Vỡ Hoang - II-27

Đất Vỡ Hoang

Tác giả: M. Sholokhov

Dịch giả: Vũ Trấn Thủ

NXB Cầu Vồng - Moskva, 1985 (In tại Nga Xô)

Tập II

Chương 27

Cuộc sống ở Grêmiatsi Lốc vẫn xuôi dòng, và cao cao bên trên thôn xóm vẫn là cái cảnh trôi xuôi lững lờ và oai nghi có tự ngàn xưa ấy: vẫn những đám mây trôi đi bên trên xóm làng, đôi lúc trắng điểm màu sương giá, đôi lúc chuyển màu sắc, từ màu xanh thẫm giông bão sang cái màu đùng đục không xác định; đôi khi, lúc mặt trời lặn, chúng bốc cháy lên một ánh sáng rực hoặc xỉn, báo hiệu hôm sau có gió, và những lúc ấy, trong tất cả các sân nhà, đám đàn bà con trẻ lại được nghe thấy từ miệng các ông chủ gia đình hoặc những người sắp thành chủ gia đình, những câu ngắn gọn có giá trị thuyết phục cũng từ ngàn xưa: “Gió ấy thì đánh rơm, chở cỏ cái gì?”. Rồi một ai trong đám người ngồi đó - ông già bà cả trong nhà hoặc người hàng xóm - đáp lại sau một phút im lặng: “Chả phải nói. Gió bẻ gãy sừng bò đấy”.

Đất Vỡ Hoang - II-26

Đất Vỡ Hoang

Tác giả: M. Sholokhov

Dịch giả: Vũ Trấn Thủ

NXB Cầu Vồng - Moskva, 1985 (In tại Nga Xô)

Tập II

Chương 26

Pôlốptxép và Liachépxki trở lại gian phòng xép nhà Ôxtơrốpnốp, và ở đây đã được ba hôm. Chúng đến vào lúc rạng sáng, khoảng nửa tiếng sau khi Radơmiốtnốp, suốt đêm hôm ấy ngồi phục ở góc vườn bên cạnh nhà lão Ôxtơrốpnốp để quan sát nhà lão, ngáp một cái cuối cùng rồi đứng dậy, rón rén trở về nhà, trong bụng nghĩ quẩn nghĩ quanh:

Đất Vỡ Hoang - II-25

Đất Vỡ Hoang

Tác giả: M. Sholokhov

Dịch giả: Vũ Trấn Thủ

NXB Cầu Vồng - Moskva, 1985 (In tại Nga Xô)

Tập II

Chương 25

Buồn đến mụ mẫm người, và tinh thần mỗi ngày một sa sút vì cái cảnh ăn không ngồi rồi bắt buộc, Pôlốptxép và Liachépxki vẫn tiếp tục giết thời gian hết ngày này qua đêm khác trong gian phòng xép chật chội nhà Iakốp Lukits.

Đất Vỡ Hoang - II-24

Đất Vỡ Hoang

Tác giả: M. Sholokhov

Dịch giả: Vũ Trấn Thủ

NXB Cầu Vồng - Moskva, 1985 (In tại Nga Xô)

Tập II

Chương 24

Hôm sau, còn lâu mới sáng, Đavưđốp đã đánh thức bác Suka nằm ngủ trong kho cỏ dậy, giúp bác thắng ngựa vào xe, rồi cho đánh xe đến nhà bà Kharlamôva. Qua cánh cửa khép không kín, anh thấy trong bếp có ánh đèn.

Đất Vỡ Hoang - II-23

Đất Vỡ Hoang

Tác giả: M. Sholokhov

Dịch giả: Vũ Trấn Thủ

NXB Cầu Vồng - Moskva, 1985 (In tại Nga Xô)

Tập II

Chương 23

Quá nửa đêm một lúc lâu hội nghị mới giải tán. Bà con tỏa ra trên các đường ngang ngõ dọc, bước lững thững và bàn tán sôi nổi. Cổng nhà nào cũng cót két; tiếng then cửa lách cách nổi lên trong cái tịch mịch của đêm khuya; thỉnh thoảng đây đó vang lên một tiếng cười và, chưa quen với cảnh đêm khuya mà lại đông người và ồn ào như thế, lũ chó đang ngủ bị đánh thức dậy sủa loạn lên khắp làng.

Đất Vỡ Hoang - II-22

Đất Vỡ Hoang

Tác giả: M. Sholokhov

Dịch giả: Vũ Trấn Thủ

NXB Cầu Vồng - Moskva, 1985 (In tại Nga Xô)

Tập II

Chương 22

Bác Suka vừa ra khỏi lớp là hội nghị xoay hẳn chiều hướng. Bà con nông trang viên đã có thể phát biểu một cách nghiêm chỉnh, cân nhắc việc kết nạp Đúpxốp, không còn bị những trận cười chốc chốc lại rộ lên ngắt quãng nữa. Và khi bác phó rèn Ipôlít Salưi đứng lên xin phát biểu ý kiến, - một chuyện chẳng ai ngờ, - thì lần đầu tiên hội nghị đã ắng đi vài phút một cái ắng lặng báo bão...

Đất Vỡ Hoang - II-21

Đất Vỡ Hoang

Tác giả: M. Sholokhov

Dịch giả: Vũ Trấn Thủ

NXB Cầu Vồng - Moskva, 1985 (In tại Nga Xô)

Tập II

Chương 21

Trước hội nghị chi bộ thôn hai hôm, sáu chị em nông trang viên đã đến nhà tìm gặp Nagunốp. Trời còn sớm quá, các chị ngần ngại không muốn kéo nhau đông vào nhà. Họ nghiêm chỉnh ngồi xuống bậc thềm, xuống cái gờ đất. Rồi chị vợ Kônđrát Maiđanhikốp sửa lại mái khăn vuông tinh tươm hồ lơ xanh lè, ngỏ ý:

Đất Vỡ Hoang - II-20

Đất Vỡ Hoang

Tác giả: M. Sholokhov

Dịch giả: Vũ Trấn Thủ

NXB Cầu Vồng - Moskva, 1985 (In tại Nga Xô)

Tập II

Chương 20

Ngay từ hồi đầu xuân, khi mà ngay cả tuyết chất đống bên hàng giậu phía bắc đã bắt đầu lún xuống và tan chảy thành một lạch nước trong vắt, một đôi bồ câu trời đã tới chọn ngôi nhà của Radơmiốtnốp làm nơi trú ngụ. Chúng lượn hồi lâu trên trời, mỗi vòng lượn lại xuống thấp một chút, rồi hạ cánh xuống tận đất, chỗ cạnh nhà kho, rồi lại vỗ cánh bay vù lên mái đậu. Chúng đậu đó hồi lâu, ngó ngoáy hai cái đầu nhỏ xíu tò mò nhìn khắp bốn bề, như muốn làm quen với chỗ ở mới. Rồi với một điệu bộ khinh khỉnh đỏm dáng, con trống nhấc cao hai cái chân màu đỏ mận đi một vòng trên lớp vôi bẩn rắc xung quanh ống khói. Nó rụt cổ lại, đầu hơi ngả ra sau, cái ức nở phồng đùng đục ánh lên màu ngũ sắc, và cất giọng dè dặt gáy gù gù. Còn con mái thì buông cánh sà xuống; với hai lần vỗ cánh phành phạch nó lượn nửa vòng, rồi đậu lên cái gờ mái cửa sổ phòng Radơmiốtnốp. Hai lần vỗ cánh của nó còn có thể có ý nghĩa gì khác hơn là mời anh bạn tình hãy bay theo mình?

Đất Vỡ Hoang - II-19

Đất Vỡ Hoang

Tác giả: M. Sholokhov

Dịch giả: Vũ Trấn Thủ

NXB Cầu Vồng - Moskva, 1985 (In tại Nga Xô)

Tập II

Chương 19

Sớm bảnh mắt, Anđrây Radơmiốtnốp đã đến trụ sở xôviết để ký và gửi hỏa tốc lên huyện bản tổng kết vụ cắt cỏ và bản báo cáo về công tác chuẩn bị vụ gặt. Anh đang tập hợp những con số báo cáo của từng đội thì có tiếng gõ mạnh ở cửa.

Đất Vỡ Hoang - II-18

Đất Vỡ Hoang

Tác giả: M. Sholokhov

Dịch giả: Vũ Trấn Thủ

NXB Cầu Vồng - Moskva, 1985 (In tại Nga Xô)

Tập II

Chương 18

Thanh toán hai bát cháo kê loãng đuểnh đoảng chạy qua hàng mỡ, bác Suka đã tới cái trạng thái hoàn toàn thỏa mãn và buồn ngủ thiu thiu. Đưa mắt cảm tạ bà cấp dưỡng hậu hĩnh, bác phát biểu:

Đất Vỡ Hoang - II-17

Đất Vỡ Hoang

Tác giả: M. Sholokhov

Dịch giả: Vũ Trấn Thủ

NXB Cầu Vồng - Moskva, 1985 (In tại Nga Xô)

Tập II

Chương 17

Ít lâu nay, - vả lại xưa nay bao giờ chẳng thế - bác Suka quả thực không may tí nào. Nhưng riêng cái ngày hôm nay thì dù là chuyện to hay chuyện nhỏ bác toàn gặp những chuyện xúi quẩy, tai vạ nữa là khác, đến nỗi về cuối ngày, chán đời trước một lô xúc xích những tai bay vạ gió nó trút xuống đầu bác, bác đâm ra càng mê tín hơn bao giờ hết... Không, lẽ ra bác không nên hấp tấp nhận lời Đavưđốp mà đánh xe lên phố như thế, khi mà sáng nay đã có những điềm rõ ràng là gở...

Đất Vỡ Hoang - II-16

Đất Vỡ Hoang

Tác giả: M. Sholokhov

Dịch giả: Vũ Trấn Thủ

NXB Cầu Vồng - Moskva, 1985 (In tại Nga Xô)

Tập II

Chương 16

Chật vật lắm mới đẩy được bác Suka đi xong, Đavưđốp quyết định ra trường học để xác định tại chỗ xem có thể làm những gì nữa để đến chủ nhật này trường học có được cái không khí ngày hội. Ngoài ra anh còn muốn trao đổi với ông hiệu trưởng, cùng với ông ta ước tính xem cần bao nhiêu và những loại vật liệu xây dựng nào để sửa chữa ngôi trường; và đến bao giờ thì bắt đầu để vừa đảm bảo sửa chữa cẩn thận vừa không cập rập mà vẫn kịp trước lúc khai giảng.

Đất Vỡ Hoang - II-15

Đất Vỡ Hoang

Tác giả: M. Sholokhov

Dịch giả: Vũ Trấn Thủ

NXB Cầu Vồng - Moskva, 1985 (In tại Nga Xô)

Tập II

Chương 15

Ngay trên đường trở về Grêmiatsi Lốc, Đavưđốp đã quyết định sẽ không đưa vấn đề bên Tubianxki chiếm đất và lấy trộm cỏ ra phòng tư pháp làm gì vội. Anh cũng không định kiện lên huyện ủy. Trước hết cần phải làm sáng tỏ rõ ràng cái mảnh đất tranh chấp ở cuối cánh đồng Kim ngân trước kia thực tế thuộc về ai đã, rồi tùy theo kết quả điều tra ấy mà xác định nên hành động thế nào.

Đất Vỡ Hoang - II-14

Đất Vỡ Hoang

Tác giả: M. Sholokhov

Dịch giả: Vũ Trấn Thủ

NXB Cầu Vồng - Moskva, 1985 (In tại Nga Xô)

Tập II

Chương 14

Mặc dầu họ chỉ mới gặp nhau có vài lần trên huyện ủy và chỉ nghe tiếng nhau nhiều hơn, chủ tịch nông trang “Ánh hồng” Nhikipho Pôlianhítxa - nguyên là thợ nguội nhà máy luyện kim Đnhiéprôpêtơrốpxkơ và cũng là dân Hai vạn rưởi, - đã đón tiếp Đavưđốp tại trụ sở ban quản trị nông trang như tiếp người bạn cũ.

Đất Vỡ Hoang - II-13

Đất Vỡ Hoang

Tác giả: M. Sholokhov

Dịch giả: Vũ Trấn Thủ

NXB Cầu Vồng - Moskva, 1985 (In tại Nga Xô)

Tập II

Chương 13

Một giờ sau anh đã tới gần chỗ lán đội ba, và từ xa anh thấy ở đội đang có chuyện lôi thôi gì đó: đến già nửa số máy cắt cỏ không làm việc, ngựa bị buộc tròng vào chân đi lang thang trên thảo nguyên, cỏ cắt rồi để khô không ai cào lại, và nhìn suốt đến tận chân trời không thấy lấy một đống cỏ nhỏ nào...

Đất Vỡ Hoang - II-12

Đất Vỡ Hoang

Tác giả: M. Sholokhov

Dịch giả: Vũ Trấn Thủ

NXB Cầu Vồng - Moskva, 1985 (In tại Nga Xô)

Tập II

Chương 12

Những ngày nắng ráo nóng nực đã làm cho cỏ các thung lũng lớn như bốc, và rốt cuộc đội muộn mằn nhất của Grêmiatsi Lốc, đội ba, cũng đã kéo nhau ra thảo nguyên cắt cỏ. Toán cắt cỏ xuất phát ra thảo nguyên sáng thứ sáu thì chiều thứ bảy Nagunốp đến nhà Đavưđốp. Anh ngồi lúc lâu chẳng nói chẳng rằng, lưng gù xuống, râu ria chẳng cạo và dường như mấy ngày qua đã già sọp đi. Và trên cái cằm nhô ra lởm chởm râu đen của anh ta, Đavưđốp lần đầu tiên trông thấy ánh lên những sợi sương muối.

Đất Vỡ Hoang - II-11

Đất Vỡ Hoang

Tác giả: M. Sholokhov

Dịch giả: Vũ Trấn Thủ

NXB Cầu Vồng - Moskva, 1985 (In tại Nga Xô)

Tập II

Chương 11

Luska lúc ấy vẫn ở nhà bà cô. Ngôi nhà nhỏ, lợp phên cành với những cánh cửa chớp sơn vàng xộc xệch và những bức tường lún xiêu vẹo vì già nua, bám cheo leo ở cái đầu mỏm vách đứng bên sông. Chiếc sân nhỏ mọc đầy cỏ hoang, bụi dại. Alếchxâyépna, bà cô của Luska, không có tài sản gì hết ngoài con bò cái và cái vườn rau nhỏ tí. Sân có một hàng rào thấp phía trông ra sông, có trổ một cổng chui. Mụ chủ nhà vẫn chui qua lỗ trổ đó ra sông lấy nước tưới bắp cải, dưa chuột và cà chua trong vườn.