Sông Đông Êm Đềm
Tác giả: Mikhail Sholokhov
Dịch giả: Nguyễn Thụy Ứng
Nhà Xuất Bản Văn Học - 2005 (xuất bản lần
thứ 6)
Phần VIII
15
Đến cuối tháng Tư, cả bọn dùng thuyền qua
sông Đông vào ban đêm. Một gã thanh niên Cô- dắc người thôn Hạ Kripsky tên là
Koselev Alexandr đã chờ sẵn chúng trên bờ sông thôn Rubezyn.
- Tôi đi theo anh đây, anh Yakov Efimovich ạ.
Nằm ở nhà chán ngấy được. - Hắn chào Fomin và nói.
Fomin đưa khuỷu tay hích Grigori rồi khẽ
nói:
- Cậu đã thấy chưa? Mình đã nói mà... Rời
hòn đảo đi, chưa kịp qua sông mà đã có người đón rước rồi. Nom hắn đấy! Đây là
một anh em quen biết của mình, một tay Cô-dắc đánh đấm khá lắm. Một điềm rất tốt!
Như thế có nghĩa là sẽ làm ăn được đấy!
Nghe giọng nói cũng có thể đoán rằng Fomin
đang có một nụ cười thỏa mãn. Rõ ràng là hắn sung sướng vì có được một tên đồng
đảng mới. Qua sông trót lọt và lập tức có ngay một kẻ đến nhập bọn, tất cả những
việc đó làm hắn phấn khởi, như mọc cánh với những niềm hy vọng mới.
- Ngoài khẩu súng trường và khẩu Nagan cậu
còn có gươm và ống nhòm cơ à? - Hắn vừa nói một cách khoái trá vừa ngắm nghía,
sờ nắn trong bóng tối các thứ vũ khí và trang bị của Koselev. - Thật ra dáng một
tay Cô-dắc lắm! Lập tức thấy ngay là một tay Cô-dắc chính cống, không một giọt
máu nào lai.
Tên anh em con chú con bác của Fomin đánh một
con ngựa nhỏ xíu đưa một chiếc xe chở đồ tới bờ sông.
- Các anh chất yên ngựa lên xe đi, - Hắn khẽ
nói. - Mà quàng quàng lên mới được, phải vì Chúa Cứu thế mà nhanh nhanh lên, nếu
không trời không còn sớm sủa gì nữa, mà con đường chúng ta đi cũng không ngắn
đâu...
Hắn lo lắng giục Fomin, nhưng sau khi rời bỏ
hòn đảo qua sông và cảm thấy dưới chân đã có chất đất vững vàng của nơi thôn
xóm chôn nhau cắt rốn, Fomin không khỏi muốn tạt về thăm nhà một tiếng và thăm
hỏi các bà con quen biết trong thôn...
Trước khi trời rạng, chúng chọn trong đàn
ngựa ở gần thôn Yagodnyi lấy những con tốt nhất rồi thắng yên lên những con ngựa
ấy. Trumakov nói với ông già chăn đàn ngựa:
- Bố già ạ, bố đừng buồn bực về chuyện mấy
con ngựa này làm gì. Ngựa nghẽo như thế này thì cũng không đáng được lời khen
nào đâu, mà chúng tôi cưỡi cũng chỉ ít ngày thôi. Hễ kiếm được những con nào tốt
hơn, chúng tôi sẽ trả ngay những con này về cho chủ cũ. Nếu người ta có hỏi những
con ngựa bị đem đi đâu thì bố cứ nói rằng bọn dân cảnh ở trấn Krasnokurskaia lấy
đi rồi. Bảo các chủ ngựa lên đấy mà nhận... Chúng tôi đang đuổi theo bọn thổ phỉ,
cụ cứ bảo thế!
Sau khi ra đường cái, cả bọn chia tay với
thằng anh em của Fomin rồi rẽ sang trái. Cả năm tên cùng cho ngựa chạy nước kiệu
nhẹ nhàng tiến về hướng tây - nam. Có những tin đồn rằng mới vài ngày gần đây bọn
thổ phỉ của Maxlak đã xuất hiện tại một nơi nào đó gần thị trấn Meskovskaia.
Fomin đã quyết định sát nhập vào bọn đó nên cứ nhắm hướng ấy mà đi. Trong khi
chưa tìm thấy bầy thổ phỉ Maxlak, mấy tên rong ruổi ba ngày đêm trên những con
đường đồng cỏ bên hữu ngạn. Ở vài làng của người Tavria nằm sát địa hạt trấn
Karginskaia, chúng đổi những con ngựa tồi của chúng lấy những con ngựa béo tốt
chạy rất nhẹ của người Tavria.
Đến sáng hôm thứ tư, tại một nơi gần thôn
Vegia, Grigori là người đầu tiên nhìn thấy trên cái đèo đằng xa có một đoàn kỵ
binh đang hành quân theo đội hình hàng dọc. Ít nhất có hai đại đội kỵ binh trên
đường, phía trước và hai bên còn có những nhóm trinh sát nhỏ cùng tiến theo.
- Một là Maxlak, hai là... - Fomin đưa ống
nhòm lên mắt.
- Một là mưa, hai là tuyết, một là có, hai
là không. - Trumakov nói giọng châm biếm. - Anh hãy nhìn cho thật kỹ, anh Yakov
Efimovich ạ, để nếu là bọn Đỏ thì chúng mình quay ngựa mà đánh bài chuồn cho thật
lẹ.
- Nhưng từ chỗ này thì quỉ dữ nào thấy rõ
được chúng nó? - Fomin nói bực bội.
- Nom kìa! Chúng nó nhìn thấy bọn mình rồi
đấy! Một toán trinh sát đang phi về phía này rồi! - Xcheliatnhikov kêu lên.
Phía bên kia quả là đã trông thấy bọn này.
Toán trinh sát tiến bên phải đội hình đã quay ngoặt dây cương cho ngựa phi nước
kiệu tới.
Fomin hấp tấp nhét cái ống nhòm vào hộp,
nhưng Grigori mỉm cười khom người trên yên, nắm lấy dây hàm thiếc con ngựa của
Fomin.
- Đừng vội! Cứ cho chúng nó tới gần chút nữa
đã nào. Chúng nó chỉ có mười hai thằng. Ta cứ nhìn thật kỹ đã, nếu xảy ra chuyện
gì vẫn có thể chạy kịp. Những con ngựa của chúng mình lại mới thay, cậu có gì
mà sợ thế? Lấy ống nhòm ra mà nhìn!
Mười hai người cưỡi ngựa vẫn tiến tới gần,
nom mỗi lúc một to. Hình của họ đã hiện lên rành rọt trên cái nền xanh lá cây của
ngọn gò mọc đầy cỏ non.
Grigori cùng những tên khác sốt ruột nhìn
Fomin. Hai tay tên này cầm ống nhòm hơi run run. Hắn căng mắt ra nhìn đến nỗi
những giọt nước mắt chảy xuống lăn tăn trên bên má quay về hướng mặt trời.
- Bọn Đỏ đấy! Trên mũ của chúng có ngôi
sao... - Cuối cùng Fomin kêu lên, giọng khàn đi, rồi hắn quay ngựa chạy.
Cả bọn bắt đầu phi chạy. Vang lên vài phát
súng rời rạc bắn đuổi theo chúng. Grigori cho ngựa chạy bên cạnh Fomin chừng bốn
véc-xta, thỉnh thoảng chàng lại ngoái nhìn lại.
- Thế là về được với anh em mình rồi nhé...
- Chàng nói giọng châm biếm.
Vì đã mất tinh thần, Fomin cứ nín thinh. Trumakov
hơi ghìm ngựa, kêu lên:
- Phải chạy vòng tránh các thôn mới được!
Chúng ta hãy tới khu chăn ngựa của trấn Vosenskaia, ở đấy ít dân hơn.
Lại thêm vài vec-xta phi như điên, những
con ngựa không kham được nữa. Cổ con nào con nấy vươn thẳng, với những vết nhăn
dài rất sâu, mồ hôi đổ ra sủi bọt.
- Phải phi chậm lại một chút! Ghìm bớt lại.
- Grigori ra lệnh.
Trong số mười hai người cưỡi ngựa đuổi theo
phía sau đến lúc này chỉ còn chín, những người kia đã tụt lại. Grigori đưa mắt
ước lượng khoảng cách giữa hai bên rồi quát to:
- Đứng lại! Bắn trả chúng nó!
Cả năm tên cùng cho ngựa chuyển sang nước
kiệu rồi ngay trong lúc ngựa đang còn chạy, chúng đã nhảy cả xuống và tháo những
khẩu súng trường.
- Giữ dây cương! Nhằm cố định vào thằng đầu
cùng bên trái... bắn!
Cả bọn bắn mỗi tên hết một kẹp đạn, giết được
con ngựa và một chiến sĩ Hồng quân đang cưỡi rồi lại cố chạy thoát cuộc truy
kích.
Phía bên kia đuổi chúng cũng có phần miễn
cưỡng. Thỉnh thoảng họ bắn theo vài phát ở cự ly xa và cuối cùng dừng lại hẳn.
- Phải cho ngựa uống nước mới được, có cái
ao kia kìa.
Xcheliatnhikov giơ roi ngựa chỉ làn nước hiện
lên xanh xanh phía xa trong một cái ao trên đồng cỏ.
Lúc này chúng đã cho ngựa đi bước một, vừa
đi vừa chăm chú quan sát những cái khe và những lòng chảo trước mặt, cố len lỏi
thế nào để được che khuất bởi những nếp địa hình lồi lõm.
Chúng cho ngựa xuống ao uống nước rồi lại
lên đường, đầu tiên chỉ đi bước một, nhưng sau chuyển sang nước kiệu. Đến giữa
trưa thì cả bọn dừng lại cho ngựa ăn trên sườn một cái khe sâu nằm chéo ngang
trên đồng cỏ. Fomin ra lệnh cho Koselev đi bộ leo lên nấm kurgan gần đấy, nằm
trên đó quan sát. Hễ phát hiện thấy có những người cưỡi ngựa ở chỗ nào trên đồng
cỏ, tên này phải báo hiệu và lập tức chạy về chỗ buộc ngựa.
Grigori buộc hai chân sau con ngựa, thả cho
nó ăn cỏ, còn mình thì chọn một chỗ khô ráo nhất trên sườn đồi gần đấy và nằm
xuống nghỉ.
Chỗ này nằm trên một sườn khe có nắng rọi tới,
nên cỏ non mọc vừa cao vừa rậm. Cái mùi nhạt thếch tỏa ra từ chất đất đen bị mặt
trời dãi nóng không thể nào át nổi mùi hương rất thanh của những đám la lan
vùng đồng cỏ đã nở hết hoa. Loại la lan này mọc trên những khoảng đất bỏ hóa,
nhô lên giữa những thân cỏ đôn-nhích bị héo, trải dài trên mép những bờ đất cũ
thành những đường viền hoa, và ngay ở những nơi đất hoang rắn như đá có khi nó
cũng giương những con mắt xanh lơ, trong như mắt con nít, ngó nhìn ra từ trong
những túm cỏ nhợt nhạt còn lại từ năm ngoái. Trên cánh đồng cỏ bát ngát và
hoang vắng này, hoa la lan tím đã sống hết những ngày tháng mà nó được hưởng,
vì thế để thay thế cho nó, trên sườn khe, ở những khoảng đất mặn, những đóa hoa
uất kim hương lộng lẫy như trong thần thoại đã phô ra với mặt trời những cánh
hoa đỏ chót, vàng trắng. Gió trộn lẫn mùi hương của rất nhiều thứ hoa, đưa tản
ra rất xa trên đồng cỏ.
Trên khoảng đất tích lạỉ rất dốc ở sườn khe
phía bắc, vẫn còn có những lớp tuyết bị nén chặt, rỉ nước, chìm trong bóng rợp.
Từ các lớp tuyết ấy tỏa ra một làn hơi lạnh, nhưng làn hơi lạnh nầy càng làm nổi
bật hơn cái mùi hương của la lan đã nở hết hoa, mơ hồ và rầu rĩ, y như hồi ức về
một cái gì yêu quí đã mất từ lâu...
Grigori chống khuỷu tay, nằm dạng rộng hai
chân, nhìn ngắm không biết chán cánh đồng cỏ chìm trong làn khói tràn trề ánh nắng,
những nấm kurgan xưa kia dùng làm vị trí cảnh giới hiện lên xanh xanh trên đường
sống núi đằng xa, làn sương mù tràn ra uyển chuyển trên mép sườn dốc. Chàng nhắm
mắt trong một phút, nghe thấy tiếng những con sơn ca hót khi gần khi xa, tiếng
những con ngựa đang ăn cỏ khẽ giậm chân, thở phì phì, tiếng hàm thiếc đập lách
cách và tiếng gió xào xạc trên lớp cỏ... Chàng có một cảm giác siêu thoát và
yên tĩnh rất lạ lùng trong khi áp toàn thân xuống mặt đất rắn chắc. Đối với
chàng, đó là một cảm giác quen thuộc từ lâu rồi. Bao giờ nó cũng đến với chàng
sau những cơn kinh hoàng, và những lúc ấy, Grigori cứ có cảm tưởng, như mình
nhìn thấy mọi vật chung quanh một cách mới mẻ. Thị giác và thính giác tựa như
tinh hơn, thính hơn và tất cả những cái gì trước kia chàng thường vô tình mặc
cho lướt qua thì sau cơn xúc động lại thu hút sự chú ý của chàng. Trong lúc nầy
chàng dõi tiếng vỗ cánh phành phạch của một con chim ưng chuyên ăn cun cút đang
bay chếch ngang đuổi theo một con chim nhỏ không biết chim gì, chàng nhìn theo
những bước chân chậm chạp của một con bọ hung đen đang vượt rất vất vả khoảng
cách giữa hai khuỷu tay dang rộng của chàng, của Grigori này, chàng ngắm cái
đài hoa đỏ tía, gần như đen của một đoá hoa uất kim hương lộng lẫy với sắc đẹp
của một cô trinh nữ đang nhẹ nhàng đu đưa dưới làn gió, và cái gì cũng gợi cho
chàng một hứng thú như nhau. Đóa uất kim hương mọc rất gần, ngay bên cạnh một
cái hang chuột trũi lở nát. Chỉ cần giơ tay là ngắt được, nhưng Grigori vẫn nằm
yên không động đậy, chỉ lặng lẽ ngắm nghía với cả một niềm hân hoan đoá hoa nhỏ
nhoi cùng với những cái lá rất hẹp trên cái cuống hoa còn khăng khăng giữ trên
những nếp lá vài giọt sương mai óng ánh ngũ sắc. Rồi chàng lại chuyển tầm mắt
nhìn theo rất lâu một con đại bàng lượn trên chân trời, trên những tổ chuột bỏ
không nom như một đám thành quách hoang vu, trong lòng không vẩn chút ưu tư...
Chừng hai giờ sau, cả bọn lại lên ngựa, cố
sao trước khi đêm xuống, tới được những thôn quen thuộc của trấn Elanskaia.
Có lẽ toán trinh sát Hồng quân đã dùng dây
nói báo tin đi các nơi về hành tung của bầy thổ phỉ. Vì thế khi chúng đến chỗ
vào làng Kamenka, không biết từ nơi nào bên kia con sông nhỏ có vài phát súng
trường bắn đì đẹt đón đầu chúng. Tiếng đạn ríu trầm bổng bắt Fomin phải rẽ sang
bên cạnh. Cả bọn phi ngựa dưới làn đạn theo lề làng và chẳng mấy chốc đã sang tới
những khu đất chăn nuôi của trấn Vosenskaia. Khi chúng vượt qua xóm Tovkaia
Banca, có một toán dân cảnh nhỏ định tìm cách bắt sống chúng.
- Chúng ta đi vòng sang bên trái đi. -
Fomin đề nghị.
- Cứ xung phong lên. - Grigori kiên quyết.
- Chúng nó có chín thằng, chúng ta có năm. Sẽ xông qua được thôi!
Chàng được Trumakov và Xcheliatnhikov ủng hộ.
Cả bọn rút gươm, cho những con ngựa đã mệt mỏi chuyển sang một nước đại nhẹ.
Đám dân cảnh không xuống ngựa, nổ súng dội lên một trận, rồi không nhận chiến,
cho ngựa chạy sang phía khác.
- Nhóm này yếu như sên. Chúng nó ghi sổ nhật
ký chiến đấu thì cừ nhưng đánh đấm thật sự thì chẳng ra sao cả! - Koselev kêu
lên, giọng nhạo báng.
Đến khi toán dân cảnh bám sát phía sau tấn
công, hai bên lại bắn nhau một trận. Fomin cùng những tên khác tháo chạy về
phía đông, chúng chạy như những con sói bị đàn chó săn đuổi theo, tức là thỉnh
thoảng lại gừ gừ kêu lên vài tiếng nhưng hầu như không dừng lại lúc nào. Trong
một đợt bãn nhau như thế, Xcheliatnhikov bị thương.
Viên đạn xuyên qua bắp chân bên trái, có chạm
vào xương. Bên chân đau nhói làm Xcheliatnhikov phải kêu lên, mặt nhợt nhạt.
Hắn nói:
- Trúng vào chân... Mà lại vào ngay bên
chân thọt... Thế có khốn nạn không!
Trumakov ngửa người ra, cười như nắc nẻ. Hắn
cười đến nước mắt chảy ra ràn rụa. Trong khi đỡ cho Xcheliatnhikov tì vào tay hắn
ngồi lên ngựa, hắn vẫn còn run bắn lên vì cười, hắn nói:
- Chà, không biết chúng nó đã làm thế nào
mà chọn đúng như thế? Chúng nó cố ý nhằm vào đó mà bắn đấy... Chúng nó thấy có
một thằng thọt đang phi ngựa nên nghĩ bụng: chúng ta cố bắn què hẳn cái cẳng ấy
của nó xem sao... Chao ôi, Xcheliatnhikov! Chao ôi người anh em thân mến của
mình! Cái chân ấy của cậu rồi sẽ ngắn đi thêm một phần tư nữa... thế thì cậu sẽ
nhảy như thế nào bây giờ? Bây giờ thì mình đến phải bới cho cái chân của cậu một
cái hố sâu hơn đến một ác-sin mới được...
- Thôi im mồm đi, chỉ được cái nói tào lao!
Mình không hơi đâu nghe cậu nữa rồi. Cậu hãy vì Chúa Cứu thế im cái mồm đi! -
Xcheliatnhikov nhăn nhó vì đau, cố van.
Nửa giờ sau, khi cả bọn bắt đầu ra khỏi một
trong số những cái khe trũng, đến một khoảng dốc thoai thoải, hắn đề nghị:
- Chúng ta dừng lại nghỉ một lát đã... Mình
phải bịt vết thương, nếu không máu ra đầy ủng rồi...
Cả năm tên dừng ngựa. Grigori giữ mấy con
ngựa. Fomin và Koselev nổ súng đì đẹt vào những người dân cảnh thấp thoáng đằng
xa. Trumakov giúp cho Xcheliatnhikov tháo ủng.
- Nhưng đúng là chảy máu nhiều quá đấy. -
Trumakov cau mày, vừa nói vừa dốc chất nước đỏ lòm trong chiếc ủng xuống đất.
Hắn định dùng gươm rạch cái quần ướt đẫm, bốc
hơi vì thấm máu, nhưng Xcheliatnhikov không nghe.
- Cái quần mình đang mặc còn tốt lắm, không
việc gì lại làm hỏng đi. - Hắn nói xong, chống hài khuỷu tay xuống đất, giơ bên
chân bị thương lên. - Cậu lôi hộ cái quần, nhưng nhẹ nhẹ tay thôi nhé.
- Cậu có băng không? - Trumakov vừa hỏi vừa
nắn nắn cái túi.
- Mình cần quái gì đến bông băng của cậu?
Không có, mình vẫn giải quyết xong như thường.
Xcheliatnhikov nhìn rất kỹ vào lỗ viên đạn
chui ra rồi dùng răng tháo đầu đạn của một viên đạn, dốc thuốc đạn lên lòng bàn
tay, nhổ nước bọt vào ít đất rồi nhào rất lâu thuốc đạn với đất. Hắn lấy chất
bùn ấy bôi rất nhiều vào hai đầu vết thương ăn suốt qua bắp chân, rồi nói một
cách thỏa mãn:
- Cách này đã thử qua rồi đấy! Vết thương sẽ
khô đi rồi chỉ hai ngày là khỏi thôi, hệt như vết thương trên con chó ấy.
Cho đến sông Tria, cả bọn không dừng chân
nghỉ một lần nào.
Những người dân cảnh giữ một khoảng khá xa
với chúng và chỉ lâu lâu mới vang lên một phát súng lẻ tẻ. Chốc chốc Fomin lại
ngoái nhìn về phía sau. Hắn nói:
- Bọn này bám riết không để chúng mình mất
hút... Có lẽ đang chờ phía bên kia có những đứa giúp đỡ? Chúng nó giữ cự ly xa
như thế không phải là không có lý do...
Đến thôn Vitloguzovsky, cả bọn lội qua con
sông nhỏ Tria, cho ngựa đi bước một leo lên một ngọn gò thoai thoải. Những con
ngựa đã mệt mỏi đến cùng cực. Những lúc xuống dốc thì đại khái còn có thể cưỡi
cho chạy nước kiệu, nhưng lên dốc thì phải dắt cương, vừa đi vừa lấy tay phủi
những đám bọt rung rung hai bên sườn và trên mông những con ngựa đẫm mồ hôi.
Fomin đoán đúng. Khi chúng chạy quá thôn
Vitloguzovsky chừng năm vec-xta thì có bảy người cưỡi ngựa đuổi tới trên những
con ngựa mới chạy, phi rất nhanh.
- Nếu từ đây trở đi bọn mình cứ bị chúng nó
truyền tay nhau như thế này thì bỏ mẹ! - Koselev nói âm thầm.
Bọn thổ phỉ chạy trên đồng cỏ, không theo
đường lối gì cả, vừa chạy vừa thay phiên nhau bắn lại địch: trong khi hai tên nằm
lại trên cỏ để nổ súng thì những tên kia phóng ngựa chừng hai trăm xa-gien rồi
lại xuống ngựa ghìm giữ kẻ địch dưới làn đạn, cho nhóm thứ nhất có thể chạy chừng
bốn trăm xa-gien và lại nằm xuống để chuẩn bị bắn. Chúng đã giết hoặc làm bị
thương nặng một dân cảnh, bắn chết con ngựa mà một người khác đang cưỡi. Chẳng
mấy chốc, ngay con ngựa mà Trumakov đang cưỡi cũng bị bắn chết. Hắn phải nắm
bàn đạp con ngựa của Koselev mà chạy bên cạnh.
Những cái bóng bắt đầu dài ra. Mặt trời đã
ngả về tây. Grigori đề nghị không nên đi rời rạc. Cả bọn bèn cho ngựa đi bước một,
túm tụm thành một đám. Trumakov đi bộ cùng với chúng. Chợt chúng thấy trên đường
sống gò có một chiếc xe tải thắng hai con ngựa bèn rẽ ra đường cái. Người đánh
xe đã có tuổi, râu rất dài, bèn thúc cặp ngựa phi như bay, nhưng vài phát súng
đã bắt người ấy phải cho xe đứng lại.
- Tôi sẽ chém chết thằng khốn nạn! Cho nó
được biết cách chạy trốn như thế nào... - Koselev rít qua kẽ răng rồi ra roi
đánh con ngựa chạy vượt lên trước.
- Không được động đến nó, Xaska, tao không
cho phép đâu! - Fomin can hắn và kêu lên từ xa. - Tháo ngựa ra bố già, có nghe
thấy không? Còn được sống thì tháo ngay ngựa ra!
Ông lão vừa khóc vừa van xin, nhưng bọn kia
nào có nghe.
Chúng cứ tự tay tháo dây thắng, đai bụng và
cổ ngựa rồi đóng yên rất nhanh.
- Ít nhất các ông cũng để lại cho một con
ngựa của các ông để thay chứ? - Ông lão kêu khóc van xin.
- Thế cái này mày có muốn ông tọng vào mồm
cho không, con quỉ già? - Koselev hỏi. - Chính chúng tao đang cần đến ngựa đây!
Mày hãy cám ơn Chúa vì vẫn còn được sống đi...
Fomin và Trumakov cưỡi hai con ngựa mới. Chẳng
mấy chốc lại có thêm ba người cưỡi ngựa đến nhập bọn với sáu người từ nãy vẫn
đuổi sát gót bọn này.
- Phải thúc ngựa nhanh lên mới được! Quàng
quàng lên, anh em! - Fomin nói. - Nếu trước tối mà đến được những vùng đất
trũng ở Kripsky thì chúng ta thoát...
Hắn quất con ngựa của hắn một roi, phóng vụt
lên trước, còn con ngựa thứ hai thì hắn cầm thu ngắn dây cương, dắt theo ở bên
trái. Bị vó ngựa cắt đứt, những đóa hoa uất kim hương đỏ chói bắn vung ra bốn
phía như những giọt máu khổng lồ. Grigori phi ngựa ngay sau Fomin nhìn thấy những
giọt máu đỏ bắn tung tóe như thế, bất giác phải nhắm mắt lại. Không hiểu sao tự
nhiên chàng thấy đầu óc choáng váng và trong tim có cái cảm giác đau nhói quen
thuộc...
Mấy con ngựa đem hết sức lực còn lại để chạy.
Vì phi ngựa liên miên và vì đói, những con người cũng mệt mỏi rã rời.
Xcheliatnhikov lảo đảo trên yên, mặt hắn nhợt ra như tấm vải trắng. Hán đã mất
nhiều máu, đang khổ vì khát và buồn nôn. Hắn cố ăn một miếng bánh mì rắn cứng,
nhưng lại lập tức mửa ra.
Đến lúc trời hoàng hôn, tới một chỗ ở gần
thôn Kripsky, cả bọn phi ngựa xông vào giữa một đàn gia súc đang từ đồng cỏ trở
về.
Chúng bắn vài phát súng cuối cùng vào đám
người đuổi theo và sung sướng thấy rằng cuộc truy kích đến lúc này đã chấm dứt.
Ở đằng xa, chín người kia cho ngựa đứng tụ vào một chỗ, xem ra để bàn bạc một
việc gì đó, rồi quay trở về.
Tại thôn Kripsky, chúng lưu lại hai ngày
hai đêm ở nhà một tên Cô-dắc quen với Fomin. Chủ nhà là một kẻ có của ăn của để,
hắn tiếp đón bọn này rất tốt. Được buộc trong một căn nhà kho tối om, mấy con
ngựa ăn không hết yến mạch đổ cho chúng và trong hai ngày hai đêm chúng hoàn
toàn lại sức sau một chặng đường chạy như hóa rồ. Bọn thổ phỉ cắt phiên nhau
coi ngựa, chúng nằm ngủ sát bên nhau trong một gian nhà trấu mát rượi, mạng nhện
giăng chằng chịt và được ăn thỏa thích sau những ngày nửa no nửa đói trên hòn đảo.
Kể ra thì ngay hôm sau chúng đã có thể rời bỏ khỏi thôn này, nhưng
Xcheliatnhikov đã giữ chúng ở lại. Vết thương làm hắn nằm liệt giường. Buổi
sáng quanh viền vết thương đỏ rực lên, nhưng đến chiều, cả cái chân của hắn đã
sưng vù và hắn nằm li bì bất tỉnh. Hắn luôn luôn bị cái khát hành hạ. Suốt đêm,
hễ tỉnh lại là hắn đòi uống nước, rồi uống lấy uống để, bao nhiêu cũng không
chán. Chỉ một đêm mà hắn uống gần hết thùng nước. Sau đó, dù có người khác giúp
đỡ, hắn cũng không đứng dậy được nữa vì mỗi cử động đều làm hắn đau ghê gớm. Hắn
cứ nằm yên dưới đất mà đi giải, miệng rên không lúc nào ngớt. Bọn kia phải
khiêng hắn vào một góc thật xa trong nhà trấu để nhữg tiếng rên la khỏi quá to,
nhưng làm như thế cũng chẳng có kết quả gì. Có khi hắn rên rất to và những lúc
bất tỉnh, hắn lại mê sảng gào lên không đầu không đũa như cháy đồi.
Đã phải cắt một tên trực bên cạnh hắn để
cho hắn uống nước, dấp nước vào vùng trán nóng bừng bừng, và lấy tay hay một
cái mũ bịt miệng hắn mỗi khi hắn rên hay nói mê quá to.
Đến cuối ngày thứ hai Xcheliatnhikov tỉnh lại
và nói rằng hắn đã đỡ:
- Bao giờ các cậu sẽ đi khỏi chỗ này? - Hắn
vẫy ngón tay gọi Trumakov lại gần và hỏi.
- Đêm hôm nay.
- Mình cũng sẽ đi. Các cậu hãy vì Chúa đừng
bỏ mình ở lại đây?
- Cậu thì còn đi đâu được? - Fomin khẽ nói.
- Cậu động cựa một chút cũng không nổi rồi còn gì?
- Sao lại không nổi? Xem đây này! -
Xcheliatnhikov cố hết sức nhỏm dậy nhưng lại nằm phịch ngay xuống.
Mặt hắn đỏ bừng bừng, những giọt mồ hôi rất
nhỏ đổ ra lấm tấm trên trán.
- Chúng mình sẽ đưa cậu đi. - Trumakov nói
giọng kiên quyết. - Chúng mình sẽ đưa đi, cậu cứ yên trí đừng sợ! Nhưng lau nước
mắt đi cậu có phải là đàn bà đâu.
- Mồ hôi đấy. - Xcheliatnhikov nói khẽ rồi
kéo cái mũ xuống che mắt...
- Kể ra chúng mình cũng rất muốn để cậu ở lại
đây, song nhà chủ không nhận. Nhưng cậu đừng sợ, Vasili ạ! Cái chân của cậu sẽ
khỏi thôi, mình sẽ lại cùng với cậu vật nhau và nhảy điệu Cô-dắc. Tại sao cậu lại
để mất tinh thần như thế hử? Vết thương của cậu có nặng đấy nhưng cũng chẳng hề
gì đâu!
Trong khi đối xử với ngurời khác, bao giờ
Trumakov cũng có một thái độ gay gắt và đê tiện, nhưng lần này hắn đã nói những
lời đó một cách âu yếm và trong giọng nói lại có những điểm dịu dàng và cảm động
chân thành đến nỗi Grigori phải ngạc nhiên nhìn hắn.
Cả bọn ra khỏi thôn chỉ một lát trước khi
trời rạng. Chúng hì hục mãi mới đặt được Xcheliatnhikov lên yên, nhưng hắn
không thể tự ngồi một mình được, cứ hết nghiêng sang bên này lại ngật sang bên
kia. Trumakov phải cho ngựa đi bên cạnh hắn, đưa tay phải ra ôm lấy hắn.
- Đúng là một của nợ... Cũng đến phải quẳng
nó đi thôi. - Fomin thúc ngựa lên ngang với Grigori, rỉ tai chàng và lắc đầu
đau khổ.
- Giết nó đi hay sao?
- Chà, nếu không làm thì làm thế nào bây giờ,
chúng ta cứ lịch sự với nó mãi hay sao? Đeo đẳng nó theo thì đi được đến đâu?
Cả bọn chẳng nói chẳng rằng, cho ngựa đi một
giờ lâu. Grigori tới thay Trumakov, rồi Koselev thay cho Grigori.
Mặt trời đã ló. Bên dưới, trên mặt sông,
hơi nước vẫn còn bốc lên cuồn cuộn, nhưng không khí trên ngọn gò đã trong, những
khoảng xa trên đồng cỏ đã sáng, và bầu trời mỗi lúc một xanh thêm với những đám
mây tơ đứng im phăng phắc trên đỉnh trời. Một lớp sương rất dầy phủ trên mặt cỏ
như một tấm gấm thêu ngân tuyến, và ở chỗ vó ngựa dẫm qua còn lại một dải sẫm
như một con suối. Chỉ có những con sơn ca ảnh hưởng tới bầu không khí trầm lặng
trang nghiêm và tốt lành trên đồng cỏ.
Cái đầu của Xcheliatnhikov cứ đờ đẫn ngật
ngật theo nhịp vó ngựa. Hắn khẽ nói:
- Chao ôi, khổ quá!
- Thôi câm đi! - Fomin ngắt lời hắn một
cách thô bạo. - Bọn mình chăm nom cho cậu cũng chẳng sướng gì đâu!
Ở ngay gần con đường của các vị Ghet-man, bỗng
có con gà nước bay vụt thẳng lên từ dưới vó ngựa. Tiếng cánh chim rung lên rất
nhanh làm Xcheliatnhikov tỉnh lại giữa lúc hắn đang nửa tỉnh nửa mê.
- Các cậu ạ, đỡ cho mình xuống ngựa... - Hắn
năn nỉ.
Koselev và Trumakov nhẹ nhàng đỡ hắn từ
trên yên ngựa xuống và đặt hắn nằm lên cỏ ướt.
- Để bọn mình xem cái chân cậu thế nào một
chút. Nào, cậu cởi khuy quần ra! - Trumakov ngồi xổm bảo hắn.
Cái chân của Xcheliatnhikov to phình hết sức
kỳ quặc, đầy cả cái ống quần rộng thùng thình, làm vải căng ra, không có nếp
nhăn nào. Da hắn biến thành màu tím sẫm, bóng nhoáng đến tận mông, đầy những vết
sẫm sờ vào mịn như nhung. Trên cái bụng ngăm ngăm đen, hõm sâu cũng có những vết
như thế nhưng màu nhạt hơn.
Một mùi thối khắm rất khó ngửi xông ra từ vết
thương, từ những đám máu nâu khô cứng trên quần. Trong khi xem cái chân của thằng
bạn, Trumakov cứ cau có đưa tay lên bịt mũi và phải cố gắng hết sức mới nén được
cái cảm giác buồn nôn ựa lên họng. Rồi hắn nhìn chằm chằm hai cái mi mắt hạ thấp,
thâm quầng của Xcheliatnhikov, đưa mắt cho Fomin và nói:
- Hình như cậu bị biến chứng thành hoại thư
thì phải... Pha-a-ải. Tình hình của cậu bi đát lắm, Vasili Xcheliatnhikov ạ...
Đúng là không thể nào sống được đâu! Chao ôi, Vasili, Vasili, sao cậu lại gặp
chuyện không may như thế này...
Xcheliatnhikov chỉ thở hổn hển rất gấp, rất
ngắn mà không nói gì cả. Fomin và Grigori xuống ngựa theo một hiệu lệnh rồi bước
tới gần gã bị thương từ hướng đầu gió.
Xcheliatnhikov nằm yên một lát rồi chống
tay ngồi dậy. Hắn nhìn cả bọn một lượt bằng cặp mắt ngầu đục, nghiêm khắc và xa
lạ.
- Các cậu ạ! Các cậu hãy giúp cho mình chết
đi... Bây giờ mình đã không phải là một thằng còn sống nữa rồi... Mình đã hoàn
toàn kiệt quệ, không còn chút sức lực nào nữa rồi...
Nói xong hắn lại nằm ngửa ra, nhắm mắt lại.
Fomin và tất cả những tên khác đều biết rằng lời xin ấy nhất định sẽ phải được
nói ra và chúng đã chờ từ lâu. Fomin nháy mắt rất nhanh với Koselev rồi quay
đi. Koselev không nói đi nói lại, hạ luôn khẩu sung trường trên vai. “Bắn đi!”
- Koselev nhìn môi Trumakov, đoán ra hơn là nghe thấy mấy tiếng tên này nói khi
hắn rời khỏi chỗ Xcheliatnhikov. Nhưng Xcheliatnhikov lại mở mắt và nói bằng một
giọng rắn rỏỉ:
- Cậu cứ bắn vào chỗ này này. - Hắ đưa tay
chỉ ngón tay vào chỗ tinh mũi. - Để có thể chết được ngay... Nếu các cậu có dịp
qua thôn mình thì cứ kể lại với vợ mình như thế... Bảo nó đừng chờ nữa.
Không hiểu sao Koselev cứ dềnh dàng, loay
hoay rất lâu với cái quy lát một cách rất đáng nghi. Vì thế, Xcheliatnhikov đã
nhắm mắt còn kịp nói thêm:
- Mình chỉ có vợ... con cái thì không...
Sinh được độc một đứa nhưng vừa lọt lòng đã chết... Không có thêm đứa nào nữa.
Koselev giương khẩu súng trường lên hai lần
nhưng đều lại hạ xuống, mặt hắn mỗi lúc một nhợt nhạt... Trumakov điên tiết đưa
vai hích hắn và giằng lấy khẩu súng trường trong tay hắn.
- Không làm nổi thì chớ có nhận, đồ chó
con! - Hắn quát lên, giọng khàn hẳn đi, rồi bỏ cái mũ trên đầu xuống, vuốt tóc.
- Thôi mau lên! - Fomin đặt một chân lên
bàn đạp, ra lệnh.
Sau khi đã nghĩ được những lời cần thiết,
Trumakov nói chậm rãi, khe khẽ:
- Vasilia ạ! Thôi vĩnh biệt cậu, và cậu hãy
vì Chúa Cứu thế mà thứ lỗi cho mình cũng như tất cả bọn mình! Sang thế giới bên
kia anh em mình sẽ lại gặp nhau và ở đấy chúng ta sẽ bị xét xử... Những lời cậu
dặn, chúng mình sẽ nói lại với vợ cậu. - Hắn chờ có câu trả lời nhưng
Xcheliatnhikov cứ nín lặng chờ chết, mặt càng tái đi. Chỉ hai hàng lông mi bị
nâng thiêu đỏ rung rung như có gió thổi và mấy ngón tay trái hơi run run không
hiểu sao còn cố cài cái khuy sứt trên ngực chiếc áo quân phục cổ chui.
Trong đời chàng Grigori đã từng chứng kiến
nhiều cái chết, nhưng cái chết này thì chàng không dám nhìn. Chàng kéo mạnh dây
cương, lôi con ngựa theo và vội vã đi trước. Chàng chờ phát súng nổ với cảm
giác như chính mình sắp phải nhận một viên đạn vào giữa hai bên bả vai... Chàng
chờ súng nổ, trong lòng thầm đếm từng giây, nhưng đến khi sau lưng chàng vang
lên một tiếng nổ rất to rất rền thì hai chân chàng rủn ra và chàng phải vất vả
lắm mới giữ nổi con ngựa đứng chồm thẳng lên...
Cả bọn ngậm tăm đi chừng hai tiếng. Mãi đến
chỗ nghỉ, Trumakov mới là tên đầu tiên phá tan bầu không khí yên lặng. Hắn đưa
tay lên che mắt, nói khàn khàn:
- Nhưng mình bắn nó làm quái gì nhỉ? Cứ mặc
nó nằm lại trên đồng cỏ thì linh hồn sẽ đỡ phải đeo thêm một tội. Thế là cứ như
có nó đứng ngay trước mắt...
- Cậu vẫn không thể nào quên được hay sao?
- Fomin hỏi. - Tay cậu đã giết bao nhiêu thằng mà cậu vẫn chưa quen à? Vì cậu
làm gì có tim, ở chỗ ấy chỉ có một mẩu sắt rỉ...
Trumakov tái mặt, hắn nhìn thẳng vào Fomin
hai con mắt long lên:
- Trong lúc này anh chớ có động đến tôi,
anh Yakov Efimovich ạ. - Hắn nói rất khẽ. - Anh đừng có động chạm đến trái tim
của tôi, nếu không tôi có thể nện cho anh một trận đấy... Thậm chí nện rất là
đơn giản!
- Nhưng cần gì phải động chạm đến cậu?
Không có cậu mình cũng đã có đủ thứ phải lo rồi. - Fomin làm lành, nằm ngửa ra,
mắt nheo nheo vì chói nắng, rồi vươn vai một cách khoái trá.
------------
Còn tiếp.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét