Sông Đông Êm Đềm
Tác giả: Mikhail Sholokhov
Dịch giả: Nguyễn Thụy Ứng
Nhà Xuất Bản Văn Học - 2005 (xuất bản lần
thứ 6)
Phần VII
22
Mười bốn tên đào ngũ bị bắt đang chờ xét xử.
Tòa án làm việc chớp nhoáng và không nhẹ nhàng gì cả. Chánh án là một tên đại
úy đã nhiều tuổi. Hắn hỏi bị cáo họ tên, tên theo bố, cấp bậc và phiên hiệu đơn
vị, tìm hiểu xem bị cáo đã đào ngũ bao nhiêu lâu rồi thì thầm trao đổi vài câu
với hai tên thẩm phán: một tên thiếu úy cụt tay và một lão quản râu xồm, mặt hổ
phù, béo phị nhờ ăn không ngồi rồi, và chỉ thế là tuyên án ngay. Phần lớn những
tên đào ngũ bị phạt bằng nhục hình tức là bị đánh bằng roi. Bọn Kalmys chấp
hành các bản án trong những ngôi nhà không có người ở đặc biệt dùng cho việc
này. Cái Quân đội sông Đông thiện chiến này đang có quá nhiều lính đào ngũ
thành thử không còn có thể công khai đem chúng ra đánh đòn trước toàn thể nhân
dân như năm 1918 được nữa...
Theo thứ tự gọi tên, ông Panteley
Prokofievich là bị cáo thứ sáu. Ông hồi hộp đứng trước cái bàn của các quan
tòa, mặt mày nhợt nhạt, hai tay áp chặt trên đường chỉ quần.
- Họ gì? - Tên đại úy hỏi nhưng không ngước
mắt nhìn bị cáo.
- Bẩm quan lớn, Melekhov.
- Tên, tên theo bố?
- Bẩm quan lớn, Panteley Prokofievich.
Tên đại úy rời mắt khỏi tờ giấy, nhìn ông
già chằm chằm.
- Quê quán ông ở đâu?
- Bẩm quan lớn, thôn Tatarsky trấn
Vosenskaia.
- Ông là bố của trung úy Melekhov Grigori
có phải không?
- Thưa đúng đấy ạ, bẩm quan lớn, là bố đấy ạ.
- Ông Panteley Prokofievich lập tức lấy lại ngay can đảm vì ông đã cảm thấy ngọn
roi đang rời ra xa dần cái thân già của mình.
- Ông hãy nghe đây, ông không biết thẹn hay
sao? - Tên đại úy hỏi, hai con mắt sói móc của hắn cứ nhìn chằm chằm vào khuôn
mặt tiều tụy của ông Panteley Prokofievich.
Đến lúc này thì ông già phá cả điều lệnh
quân đội, ông đặt tay trái lên ngực, nói giọng mếu máo.
- Bẩm quan lớn, bẩm quan lớn đại úy! Xin
quan lớn cho tôi được suốt đời cầu Chúa che chở quan lớn, xin quan lớn đừng ra
lệnh đánh tôi! Tôi có hai thằng con trai đã lập gia đình... thằng cả đã bị bọn
Đỏ giết... Tôi đã có cháu gọi bằng ông, chả nhẽ lại đem một kẻ già nua ốm yếu
như tôi ra mà đánh hay sao?
- Già cả chúng tôi cũng dạy cho biết đi
lính thì phải như thế nào. Thế anh tưởng đào ngũ bỏ đơn vị thì người ta sẽ đem
huân chương tặng cho anh đấy phải không? - Gã thiếu úy cụt tay ngắt lời ông,
hai bên mép đã giật giật như trong một cơn thần kinh.
- Tôi thì cần đến huân chương làm gì... xin
các ngài cứ cho tôi trở về đơn vị, tôi sẽ phục vụ trung thành và ngay thẳng...
Chính tôi cũng không hiểu vì sao mình lại bỏ đi như thế có lẽ chính là do quỷ dữ
làm mê muội đầu óc... - Ông Panteley Prokofievich còn nói không đầu không đũa
những gì gì về thóc lúa chưa đập xong, về cái chân thọt của ông, về các công việc
làm ăn phải vứt bỏ, nhưng tên đại úy đã giơ tay không cho ông nói nữa, rồi hắn
ngả người về phía gã thiếu úy và thì thầm nói với gã rất lâu không biết những
gì. Gã thiếu úy gật đầu đồng ý và tên đại úy quay sang nói với ông Panteley
Prokofievich:
- Thôi được, ông đã nói hết rồi chứ? Tôi có
biết con trai ông, vì thế tôi lấy làm lạ rằng con như vậy mà bố lại như thế
này. Ông đã bỏ đơn vị đi từ hôm nào? Trước đây một tuần à? Sao thế, ông muốn bọn
Đỏ kéo đến chiếm thôn ông, lột da ông à? Ông làm gương cho bọn trai tráng Cô-dắc
như thế à? Nếu theo đúng quân pháp thì chúng tôi phải đem ông ra xử và dùng nhục
hình để phạt ông, nhưng vì tôn trọng cái hàm sĩ quan của con trai ông, nên tôi
miễn cho ông khỏi chịu cái nhục đó. Ông là binh sĩ thường à?
- Bẩm quan lớn, đúng đấy ạ.
- Quân hàm?
- Bẩm quan lớn, tôi đã là hạ sĩ.
- Tước lon! - Tên đại uý không gọi là “ông”
nữa mà giật giọng ra lệnh một cách thô lỗ. - Ngay lập tức phải trở về đơn vị!
Anh phải báo cáo với đại đội trưởng rằng theo lời tuyên án của tòa án binh dã
chiến, anh đã mất hàm hạ sĩ. Có được tặng thưởng trong cuộc chiến tranh lần này
hay trong các lần trước không? Thôi cút đi!
Sung sướng không nói sao cho xiết, ông
Panteley Prokofievich bước ra ngoài, làm dấu phép trước cái nóc tròn của tòa
nhà thờ rồi... vượt qua ngọn gò, không đi theo đường cái, bỏ về nhà. “Chà, lần
này thì mình sẽ không lẩn trốn theo kiểu ấy nữa! Chúng nó sẽ chẳng làm thế nào
mà tìm ra được, dù có phái ba đại đội Kalmys đến tìm cũng thế thôi!”. - Ông vừa
nghĩ thầm vừa khập khiễng bước qua một khoảng rạ mọc đầy cỏ dại.
Ra đến đồng cỏ, ông quyết định rằng tốt nhất
nên đi trên đường cái để khỏi bị những người qua lại chú ý: “Khéo không chúng
nó lại nghĩ ngay rằng mình đào ngũ. Nếu chạm trán với những thằng nhà binh quá
nguyên tắc, chúng nó sẽ cho ăn roi mà chẳng cần xử xiếc gì đâu”. - Ông bước từ một
khoảng đất cày ra con đường dùng về mùa hè, cỏ mọc um tùm, vừa đi vừa nói lên
những điều mình nghĩ trong bụng và không hiểu sao không còn coi mình là một kẻ
đào ngũ nữa.
Càng ra tới gần sông Đông thì càng gặp nhiều
những chiếc xe tải của dân chạy loạn. Lại thấy diễn ra những cảnh tượng dạo mùa
xuân, hồi quân phiến loạn rút lui sang bờ bên trái sông Đông. Khắp đồng cỏ, từ
mọi nẻo thấy kéo dài những đoàn xe bò, xe ngựa chở đầy những đồ dùng làm ăn, những
đoàn gia súc kêu rống ầm ĩ, những đàn cừu làm bụi bốc mù mịt như những đội kỵ
binh đang hành tiến...
Những tiếng bánh xe cót két, tiếng ngựa hí,
tiếng người kêu la, tiếng vô số những vó ngựa lộp cộp, tiếng cừu be be, tiếng
trẻ khóc, tất cả làm cho cánh đồng cỏ yên tĩnh rộng mênh mông tràn ngập những
tiếng động đầy lo lắng, không lúc nào ngớt:
- Bố đi đâu thế, bố già? Quay trở lại thôi,
bọn Đỏ đang theo sát chúng tôi đấy! - Một gã Cô-dắc lạ mặt đầu quấn băng ngồi
trên một chiếc xe ngựa chạy qua kêu lên.
- Đừng có nói bậy! Chúng nó ở đâu cơ chứ,
cái bọn Đỏ ấy? - Ông Panteley Prokofievich luống cuống đứng lại.
- Bên kia sông Đông! Chúng nó đang tiến tới
gần Vosenskaia. Cụ đi sang với chúng nó hay sao thế?
Ông Panteley Prokofievich cảm thấy yên tâm,
ông lại đi tiếp và đến khi trời khắp hoàng hôn thì về tới thôn Tatarsky. Lúc xuống
cái dốc, ông chăm chú nhìn quanh. Thôn xóm làm ông kinh ngạc vì chẳng trông thấy
bóng một người nào. Các phố đều vắng tanh. Nhà nào nhà nấy im phăng phắc, các cửa
chớp đều đóng kín mít. Không một tiếng người hay một tiếng gia súc. Chỉ ngay
bên bờ sông là có những người đi lại nhộn nhịp. Sau khi tới gần, ông Panteley
Prokofievich nhận ra dễ dàng những tên Cô-dắc có mang vũ khí đang kéo và khiêng
những chiếc xuồng về thôn. Dân chúng đã bỏ thôn Tatarsky ra đi, ông Panteley
Prokofievich bắt đầu thấy rõ như thế. Ông rón rén rẽ vào ngõ, bước về nhà. Bà
Ilinhitna và hai đứa trẻ đang ngồi trong bếp.
- Ông đây rồi mà! - Thằng Misatka nhảy lên
ôm cổ ông nó, sung sướng kêu lên.
Bà Ilinhitna khóc òa lên vì sung sướng. Bà
nói qua hai hàng nước mắt.
- Thật không ngờ còn được trông thấy ông!
Thôi ông Prokofievich ạ, ông muốn thế nào thì muốn, chứ ở lại đây thì tôi không
nghe đâu? Mặc cho tất cả cháy hết ra tro, tôi sẽ không ngồi canh cái ngôi nhà
trống huếch trống hoác này đâu. Bà con trong thôn đã bỏ đi gần hết rồi, thế mà
tôi cứ ngồi lại với hai đứa trẻ như một con mụ dại ấy! Ông thắng ngay con ngựa
cái đi, chúng ta sẽ đi đâu cũng được! Nhưng người ta để cho ông đi à?
- Để cho đi.
- Cho về hẳn à?
- Nếu không bị chúng nó bắt lại thì là cho
về hẳn...
- Này, ở đây không phải là chỗ để ông lẩn
trốn đâu! Sáng hôm nay, lúc bọn Đỏ bên kia sông xả súng bắn sang, bà cháu tôi sợ
sợ là. Trong lúc chúng nó bắn, bà cháu tôi cứ ngồi lì dưới hầm nhà. Nhưng bây
giờ chúng nó đã bị xua đi rồi. Anh em Cô-dắc có đến nhà ta xin sữa và khuyên
nên đi khỏi nơi này.
- Bọn Cô-dắc ấy không phải là anh em thôn
nhà à? - Ông Panteley Prokofievich vừa hỏi thêm vừa nhìn kỹ một vết đạn mới bắn
vào khung cửa.
- Không, người ở đâu ấy, có lẽ ở một nơi
nào đó vùng sông Khope.
- Nếu thế thì phải đi đi thôi. - Ông
Panteley Prokofievich nói trong một tiếng thở dài.
Gần đến tối, ông đào một cái hố trong nhà để
phân khô, đổ xuống bảy túi lúa mì, lấp lại cẩn thận rồi lại đổ phân khô lên. Trời
vừa tối là ông thắng con ngựa cái vào một chiếc xe nhỏ, xếp lên hai chiếc áo
choàng, một túi bột, một ít kê, một con cừu trói chân, buộc cả hai con bò cái
vào cái bục đằng sau xe, rồi cho bà Ilinhitna cùng hai đứa trẻ ngồi lên và nói:
- Thôi, bây giờ thì vạn sự nhờ Chúa! - Sau
khi ra khỏi cổng, ông trao dây cương cho bà già, đóng cổng, và cho đến lúc cái
xe tới ngọn gò, ông cứ sụt sịt đưa tay áo trermen lên lau nước mắt, đi bên cạnh
chiếc xe nhỏ.
------------
Còn tiếp.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét