Ngàn Mặt Trời Rực Rỡ - 37

Ngàn Mặt Trời Rực Rỡ

Tác giả: Khaled Hossenini

Người dịch: Nguyễn Thị Hương Thảo

Nhà xuất bản Văn học - Hà Nội 2010

37

Mariam

Tháng Năm, 1996

Hai năm rưỡi sau đó, vào buổi sáng ngày hai mươi bảy tháng Chín, Mariam bị đánh thức bởi tiếng la hét, tiếng huýt sáo, tiếng pháo và tiếng nhạc. Cô chạy ra phòng khách, thấy Laila đã đứng bên cửa sổ, Aziza ở trên vai cô. Laila quay lại và mỉm cười.

- Quân Taliban đã đến đây, - cô nói.

Lần đầu tiên Mariam nghe nói về Taliban là từ hai năm trước, vào tháng Mười năm 1994, khi Rasheed thông báo với cả nhà rằng quân Taliban đã lật đổ các thủ lĩnh địa phương ở Kandahar và chiếm giữ thành phố. Ông ta nói họ là một lực lượng du kích, gồm những thanh niên Pashtun mà gia đình chạy tới Pakistan trong cuộc chiến tranh chống Liên Xô. Hầu hết bọn họ được nuôi dưỡng - một số thậm chí được sinh ra - trong những trại tị nạn dọc biên giới Pakistan và các trường Hồi giáo, nơi họ được các giáo sĩ dạy luật Hồi giáo. Thủ lĩnh của họ là một người ẩn dật bí ẩn, độc nhãn và mù chữ tên là Mullah Omar, người mà theo như cách nói hài hước của Rasheed thì luôn tự gọi mình là Ameer-ul-Mumineen, Thủ lĩnh của Lòng trung thành.

- Thật ra những thanh niên này không có risha, không có gốc. - Rasheed nói, chẳng hướng tới Mariam hay Laila. Từ sau cuộc chạy trốn thất bại cách đây hai năm rưỡi, Mariam hiểu rằng cô và Laila đã trở thành một đối với ông ta, đều xấu xa, đều xứng đáng với sự ngờ vực, sự khinh bỉ và coi thường của ông ta. Khi ông ta nói, Mariam có cảm giác rằng ông ta đang độc thoại, hoặc đang nói với người vô hình trong phòng, người nào đó không giống như cô và Laila, người nào đó xứng đáng nghe các ý kiến của ông ta.

- Họ có thể không có quá khứ, - ông ta nói, vừa hút thuốc vừa nhìn lên trần nhà. - Họ có thể chẳng biết gì về thế giới cũng như lịch sử của đất nước này. Đúng vậy. Và nếu đem so với họ, Mariam đây có lẽ còn là một giáo sư đại học. Ha ha! Đúng thế đấy. Nhưng hãy nhìn xung quanh các cô xem? Các cô nhìn thấy cái gì? Những tay chỉ huy lực lượng Chiến binh Hồi giáo tham lam, nhũng nhiễu, được trang bị vũ khí đến tận răng, giàu có nhờ ma túy, tuyên bố thánh chiến với nhau và giết sạch những ai ở giữa - thế đấy! ít nhất thì Taliban cũng trong sạch và không có tham nhũng. ít nhất họ cũng là những thanh niên Hồi giáo tử tế. Wallah, khi họ đến, họ sẽ làm cho nơi này trở nên sạch sẽ. Họ sẽ mang lại hòa bình và trật tự. Người ta sẽ không còn bị bắn khi đi ra ngoài mua sữa nữa. Sẽ không còn những loạt rocket nữa! Hãy nghĩ về điều đó đi.

Hai năm nay, Taliban đã tiến gần về phía Kabul, giành lại các thành phố từ lực lượng Chiến binh Hồi giáo, kết thúc chiến tranh bè phái ở bất kể nơi nào mà họ chiếm giữ. Họ đã bắt được thủ lĩnh cánh Hazara, Abdul Ali Mazari, và xử tử ông ta. Trong vài tháng, họ đã chiếm được vùng ngoại ô phía Nam Kabul, bắn vào thành phố, đấu rocket với Ahmad Shah Massoud. Đầu tháng Chín năm 1996, họ đã chiếm được các thành phố Jalalabad và Sarobi.

Rasheed nói rằng quân Taliban có một thứ mà Chiến binh Hồi giáo không có. Họ là một thể thống nhất.

- Hãy để họ đến, - ông ta nói. - Tôi sẽ tung hoa hồng chào đón họ.

Ngày hôm đó bốn người bọn họ cùng đi ra ngoài, Rasheed dẫn họ đi từ chặng xe bus này đến chặng xe bus khác để chào mừng thế giới mới của họ, các thủ lĩnh mới của họ. Tại các khu dân cư bị đạn pháo tàn phá, Mariam nhìn thấy người ta đang chui ra từ những đống đổ nát và ào ra đường phố. Cô nhìn thấy một bà lão tung từng nắm gạo vào khách qua đường với nụ cười móm mém ủ rũ trên gương mặt. Có hai người đàn ông đang bị quây giữa những phần còn sót lại của một tòa nhà đổ nát, bầu trời phía trên họ có tiếng rít và tiếng nổ bộp bộp của pháo hoa được những cậu bé đốt trên mái nhà. Bài quốc ca được phát qua đài cát xét đang đọ giọng với tiếng còi ô tô.

Aziza chỉ vào một lũ con trai đang chạy trên đường Jadeh Maywand:

- Nhìn kìa, Mayam!

Chúng đang vừa giơ nắm tay vào không trung vừa kéo lê những cái lon đã han gỉ được buộc vào những sợi dây. Chúng hét lên rằng Massoud và Rabbani đã rút khỏi Kabul.

Ở khắp nơi đều có tiếng hô vang: Allah-u-akbar! [Thượng Đế chí cao]

Mariam nhìn thấy một tấm ga giường treo trên cửa sổ một ngôi nhà trên đường Jadeh Maywand. Trên đó, có người đã sơn ba chữ cỡ lớn, màu đen.- ZENDA BAAD TALIBAN! Taliban bất diệt!

Khi họ đi bộ trên đường, Mariam nhìn thấy thêm nhiều bảng hiệu - được sơn trên cửa sổ, được đóng đinh trên cửa hoặc được treo trên ăng ten ô tô - cũng viết đúng ba chữ đó.

Chiều hôm đó, Mariam cùng với Rasheed, Laila và Aziza đã nhìn thấy những toán lính Taliban đầu tiên ở quảng trường Pashtunistan. Rất nhiều người đã tụ tập ở đó. Mariam nhìn thấy người thì rướn cổ lên, người thì tụ tập xung quanh đài phun nước màu xanh ở trung tâm quảng trường, người lại ngồi trên bờ khô ráo. Họ đang cố gắng phóng tầm mắt về phía cuối quảng trường, gần quán Khyber cổ.

Rasheed dùng thân hình to lớn của mình để xô đẩy những người đứng xem và dẫn ba người đến chỗ có một người đang nói qua loa phóng thanh.

Khi Aziza nhìn thấy, cô bé kêu lên và giấu mặt vào sau chiếc burqa của Mariam.

Loa phóng thanh phát ra giọng nói của một người đàn ông trẻ, có râu, người mảnh khảnh và đầu đội một cái khăn xếp màu đen. Anh ta đang đứng trên một cái giàn giáo dựng tạm. Bên tay không giữ loa, anh ta cầm một ống phóng rocket. Bên cạnh anh ta, hai người đàn ông máu me bê bết bị treo trên những sợi dây thừng được cột chặt vào cột đèn giao thông. Quần áo của họ bị xé tả tơi. Khuôn mặt sưng vù của họ đã chuyển sang tím tái.

- Tôi biết ông ta, - Mariam nói, - người ở bên trái ấy.

Người phụ nữ trẻ đứng trước mặt Mariam quay đầu lại và nói đó là Najibullah. Người đàn ông kia là anh trai của ông ấy. Mariam nhớ khuôn mặt để râu phương phi của Najibullah tươi cười rạng rỡ trên các tấm áp phích và những cửa sổ kính của các cửa hàng dưới thời Liên Xô.

Sau đó cô nghe kể rằng quân Taliban đã kéo lê Najibullah từ nơi ẩn náu của ông ta tại trụ sở chính của Liên Hợp Quốc, gần cung điện Darulaman. Rằng họ đã tra khảo ông ta hằng giờ liền rồi sau đó buộc chân ông ta vào một cái xe tải và kéo lê xác của ông ta qua khắp các phố.

- Hắn đã giết rất nhiều, rất nhiều người Hồi giáo! - người lính Taliban trẻ hét to qua loa phóng thanh. Anh ta nói tiếng Farsi với giọng Pashto, sau đó chuyển hẳn sang tiếng Pashto. Anh ta nhấn mạnh câu nói bằng cách chĩa khẩu súng vào hai cái xác. - Tất cả chúng ta đều biết tội ác của hắn. Hắn là một tên cộng sản và là một kafir*. Đây là điều mà chúng ta làm với một kẻ vô đạo đã phạm phải những tội ác chống lại đạo Hồi!

*[Một kẻ không đáng tin]

Rasheed cười tự mãn.

Trong vòng tay của Mariam, Aziza bắt đầu khóc.

Ngày hôm sau, khắp Kabul đông nghịt những chiếc xe tải. Những chiếc xe Toyota màu đỏ len lỏi qua các con phố ở Khair Khana, Shar-e-Nau, Karteh-Parwan, Wazir Akbar Khan và Taimani. Những người đàn ông có râu, được vũ trang, đầu đội turban màu đen ngồi trong thùng xe. Từ trên mỗi chiếc xe tải, một loa phóng thanh phát ra thông báo, lúc đầu là bằng tiếng Farsi, sau đó bằng tiếng Pashto. Thông điệp này cũng được phát đi từ các loa phóng thanh đặt trên nóc các thánh đường, và cả trên đài, giờ đây được gọi là Đài Tiếng nói Shari’a. Thông điệp này cũng được viết trên các tờ rơi rải khắp đường phố. Mariam nhặt được một tờ ở trong sân.

Watan của chúng ta giờ đây là Tiểu Vương Quốc Đạo Hồi Afghanistan. Dưới đây là những luật lệ mà chúng tôi yêu cầu mọi người phải chấp hành:

Tất cả công dân phải cầu nguyện năm lần một ngày. Nếu như trong thời gian cầu nguyện bị phát hiện ra đang làm một việc gì khác thì sẽ bị đánh đòn.

Tất cả đàn ông phải để râu. Độ dài chuẩn phải ít nhất bằng một nắm tay tính từ phía dưới cằm. Ai chống đối sẽ bị đánh đòn.

Tất cả nam học sinh phải đội khăn xếp. Những học sinh từ lớp một đến lớp sáu phải đội khăn màu đen, lớp lớn hơn thì đội khăn màu trắng. Tất cả đều phải mặc quần áo đạo Hồi. Cổ sơ mi phải cài cúc.

Nghiêm cấm hát.

Nghiêm cấm nhảy.

Nghiêm cấm chơi bài, chơi cờ, đánh bạc và thả diều.

Nghiêm cấm viết sách, xem phim và vẽ tranh. Ai nuôi vẹt sẽ bị đánh đòn. Chim sẻ bị giết.

Nếu ai ăn cắp sẽ bị chặt bàn tay. Nếu ăn cắp lần nữa, sẽ bị chặt chân.

Nếu không phải là người đạo Hồi, không được thờ cúng ở những nơi mà người đạo Hồi có thể trông thấy. Nếu bị trông thấy sẽ bị đánh đòn và tống giam. Nếu ai cố dụ dỗ một người đạo Hồi đi theo tín ngưỡng của mình thì sẽ bị hành hình.

Phụ nữ cần phải chú ý:

Luôn luôn ở trong nhà. Không được đi lang thang không có mục đích ở trên đường. Nếu đi ra ngoài, phải đi cùng một mahram - một nam giới có quan hệ họ hàng. Nếu bị bắt gặp đi một mình trên phố sẽ bị đánh đòn và bắt đưa về nhà.

Trong bất kỳ trường hợp nào phụ nữ đều không được để lộ khuôn mặt của mình. Phải mặc burqa khi đi ra ngoài. Nếu không sẽ bị đánh thật nặng.

Không được trang điểm.

Không được đeo nữ trang.

Không được mặc quần áo diêm dúa.

Không được nói nếu người khác chưa nói với mình.

Không được nhìn vào mắt đàn ông.

Không được cười ở nơi công cộng. Nếu không sẽ bị đánh đòn.

Không được sơn móng tay. Nếu không sẽ bị chặt ngón tay.

Nghiêm cấm trẻ em gái đến trường. Tất cả trường học dành cho con gái sẽ bị đóng cửa ngay lập tức.

Nghiêm cấm phụ nữ đi làm.

Nếu bị bắt gặp ngoại tình sẽ bị ném đá cho đến chết.

Hãy nghe. Hãy nghe thật kỹ. Và tuân theo. Allah-u-akbar.

Rasheed tắt đài. Họ đang ngồi trên sàn phòng khách, ăn bữa tối, hôm đó chưa đầy một tuần kể từ khi họ nhìn thấy xác của Najibullah bị treo trên dây thừng.

- Họ không thể bắt một nửa dân số ở nhà ăn không ngồi rồi, - Laila nói.

- Tại sao không? - Rasheed đáp. Riêng lần này thì Mariam đồng ý với ông ta. Thực tế thì chẳng phải ông ta đã áp dụng điều đó với cả cô và Laila đấy sao? Hiển nhiên Laila cũng thừa hiểu.

- Nhưng đây không phải là một cái làng nào đó. Đây là Kabul. Ở đây phụ nữ đã từng hành nghề luật và nghề y; họ đã từng nắm các vị trí trong chính phủ.

Rasheed nhăn nhở:

- Nói mới giống cô con gái ngạo mạn của một tay cử nhân yêu văn chương làm sao. Cô mới tinh tế làm sao, mới Tajik làm sao. Cô nghĩ đây là tư tưởng cực đoan mới mà Taliban đem đến phải không? Cô đã bao giờ sống xa cái vỏ bọc nhỏ bé, quý giá của cô ở Kabul chưa, cô gái ngờ nghệch của tôi? Cô đã bao giờ có ý định đi thăm một đất nước Afghanistan đích thực chưa, đến miền Nam, miền Đông, dọc theo đường biên giới với Pakistan? Chưa phải không? Còn tôi, tôi đã từng tới những nơi đó rồi. Và tôi có thể nói với cô rằng có rất nhiều nơi ở đất nước này vẫn luôn sống như thế, hoặc cũng gần như thế. Chỉ có điều cô không biết đấy thôi.

- Tôi không tin những chuyện này, - Laila nói. - Chúng không đúng.

- Tôi thấy chuyện Taliban làm với Najibullah có vẻ là thật đấy, - Rasheed nói. - Cô không đồng ý sao?

- Ông ta là một người cộng sản! Ông ta là người đứng đầu Sở Mật vụ.

Rasheed bật cười.

Mariam nghe thấy câu trả lời trong tiếng cười của Rasheed: rằng trong con mắt của Taliban, là một người cộng sản và là thủ lĩnh của KHAD khét tiếng chỉ khiến cho Najibullah đáng khinh hơn chỉ một chút so với phụ nữ thôi.

------------

Còn tiếp.