Sông Đông Êm Đềm
Tác giả: Mikhail Sholokhov
Dịch giả: Nguyễn Thụy Ứng
Nhà Xuất Bản Văn Học - 2005 (xuất bản lần
thứ 6)
Phần VI
29
Đến khi trời bình minh, Miska đã vào tới
trong thôn Bolsoi của trấn Ust-Khopeskaia, khắp người đau như dần. Anh bị một vọng
gác của trung đoàn số 4 Damurskaia bắt giữ. Hai chiến sĩ Hồng quân giải anh về
trung đoàn bộ. Một sĩ quan tham mưu không tin lời anh nói, cứ hỏỉ dồn anh rất
lâu, cố làm cho anh bí với những câu hỏi đại loại như: “Ở chỗ các anh, ai là chủ
tịch Ủy ban cách mạng? Tại sao anh không có giấy chứng minh?” vân vân. Miska
chán ngấy không muốn trả lời những câu hỏi ngớ ngẩn ấy nữa.
- Thôi đồng chí ạ, đồng chí đừng truy tôi nữa.
Bọn Cô-dắc không phải chỉ truy tôi như thế, mà chúng nó cũng chẳng mò ra được
gì đâu.
Anh lật áo sơ-mi cho anh chàng kia xem chỗ
sườn bị đinh ba đâm và cả phần dưới bụng. Anh còn định nói thêm vài lời sâu cay
nữa và dọa người cán bộ tham mưu, nhưng giữa lúc ấy Stokman bước vào.
- À, đứa con phóng đãng đây rồi! Thằng quỉ
oắt con đây rồi! - Stokman đưa hai tay ôm lấy lưng Miska, cái giọng trầm trầm của
anh phá ra. - Này đồng chí ạ, đồng chí làm gì mà phải tra hỏi nó mãi như thế?
Đây chính là cái anh chàng của chúng mình đây mà! Đồng chí vất vả một cách đúng
là ngu xuẩn! Bảo đi tìm tôi hay Kotliarov có xong ngay không? Đỡ phải hỏi
han... Thôi ta đi đi, Miska! Nhưng cậu làm thế nào mà còn sống sót được thế?
Làm thế nào mà còn sống được thế, kể cho mình nghe với! Chúng mình đã gạch tên
cậu khỏi danh sách những anh em con sống rồi đấy! Chúng mình cứ nghĩ rằng cậu
đã hy sinh anh dũng rồi.
Miska nhớ lại cái cảnh mình bị địch bắt mà
không chống cự được chút nào, nhớ tới khẩu súng trường để lại trên chiếc xe trượt
tuyết, ức quá chảy cả nước mắt, mặt đỏ như gấc.
30
Hôm Grigori trở về, thôn Tatarsky đã tổ chức
được hai đại đội Cô-dắc. Đại hội toàn thôn quyết định động viên tất cả những
người có thể cầm vũ khí từ mười sáu đến bảy mươi. Nhiều người cũng cảm thấy rằng
tình hình không thể nào cứu vãn được nữa: phía Bắc là tỉnh Vosenskaia thù địch
đã đi theo người Bolsevich và Quân khu Khopesky cũng đã là một khu đỏ, còn phía
Nam là mặt trận, mặt trận này lộn ngược trở lại sẽ có thể đè bẹp ngay những kẻ
phiến loạn như một trận tuyết lở. Một số người Cô-dắc đặc biệt thận trọng không
muốn cầm vũ khí, nhưng bọn kia đã dùng vũ lực bắt họ phải theo. Stepan từ chối
thẳng thừng không chịu đi đánh nhau.
- Tôi không đi. Các anh cứ bắt ngựa, làm gì
tôi thì làm, nhưng tôi không muốn cầm súng đâu! - Anh ta đã nói rõ ràng như thế
sáng hôm Grigori, Khristonhia và Anikey bước vào nhà anh ta.
- Sao lại không muốn? - Grigori hỏi, lỗ mũi
phập phồng.
- Không muốn là không muốn, chỉ có thế
thôi.
- Nhưng nếu bọn Đỏ chiếm được thôn thì anh
sẽ trốn đi đâu? Đi với chúng tôi hay ở lại?
Stepan long lanh hai con mắt, nhìn chằm chằm
hết Grigori lại đến Acxinhia. Anh ta nín lặng một lát rồi trả lời:
- Đến lúc đó hẵng hay.
- Nếu thế thì ra ngoài kia! Khristonhia, bắt
lấy nó! Chúng tôi sẽ lập tức xử bắn anh ngay! - Grigori cố tránh không nhìn
Acxinhia lúc này đang đứng nép vào bếp lò, chàng nắm lấy tay áo quân phục của
Stepan, kéo lại gần mình. - Ra ngoài kia, không ở đây làm gì nữa?
- Grigori, chớ có bậy... Buông ra! - Stepan
tái mặt, chống cự một cách yếu ớt.
Khristonhia ôm lấy sau lưng Stepan, lầu bầu:
- Nếu đầu óc anh đã thế thì đi ra ngoài
kia!
- Anh em!
- Chúng tôi không anh em với anh! Đi, đã bảo
kia!
- Buông tôi ra, tôi sẽ ghi tên vào đại đội.
Tôi bị bệnh thương hàn, còn yếu...
Grigori cười gằn, buông tay áo Stepan ra.
- Đi mà lĩnh súng. Sớm nói như thế có hơn
không?
Rồi không chào ai cả, chàng khép tà áo ca-pốt
bước ra ngoài.
Khristonhia thì chẳng ngần ngại gì cả, hỏi
xin ngay Stepan thuốc lá để cuốn một điếu và còn ngồi nán lại để nói chuyện rất
lâu, tựa như giữa hai người chẳng có việc gì xảy ra.
Đến tối thì có hai chiếc xe chở vũ khí từ
Vosenskaia về thôn: tám mươi tư khẩu súng trường và hơn một trăm thanh kiếm.
Nhiều người lấy ra các vũ khí mà họ đã cất giấu. Trong thôn ghi tên được hai
trăm mười một chiến binh. Một trăm năm mươi người là kỵ binh, số còn lại là bộ
binh.
Quân phiến loạn còn chưa có một tổ chức thống
nhất. Tạm thời các thôn còn hoạt động riêng lẻ, họ tự động tổ chức những đại hội,
đại hội toàn dân bầu ra những chỉ huy trong số những gã Cô-dắc chiến đấu giỏi
nhất, không tính đến cấp bậc mà chỉ xét đến công trạng. Chúng chưa phát động những
trận tấn công mà chỉ đặt liên lạc với các thôn lân cận và phái trinh sát cưỡi
ngựa đi sục sạo các vùng chung quanh.
Cũng như năm Một nghìn chín trăm mười tám,
Petro Melekhov được đưa lên làm đại đội trưởng đại đội kỵ binh của thôn
Tatarsky ngay trước khi Grigori trở về. Latysev nắm quyền chỉ huy đại đội bộ
binh.
Một số lính pháo binh do Ivan Tomilin dẫn đầu
đi Batki. Trên đó có một khẩu pháo Hồng quân bỏ lại đã gần nát hỏng, không có
máy nhắm, bánh xe cũng gãy. Bọn lính pháo binh lên đó chính là để sửa chữa khẩu
pháo ấy.
Để trang bị cho hai trăm mười một chiến
binh có một trăm linh tám khẩu súng trường, kể cả số đem ở Vosenskaia về lẫn số
thu thập được trong thôn, một trăm bốn mươi thanh gươm và mười bốn khẩu súng
săn. Ông Panteley Prokofievich được thả trong hầm nhà Mokhov ra cùng với mấy
lão già khác đã đào khẩu súng máy lên, nhưng vì không có băng đạn nên khẩu súng
đã không được nhận để trang bị cho đại đội.
Hôm sau, lúc trời sắp hoàng hôn có tin một
đội tiễu phạt của Hồng quân đang tiến từ Karginskaia tới trấn áp cuộc bạo động.
Đội tiễu phạt này gồm ba trăm tay súng dưới quyền chỉ huy của Likhachev, có bảy
khẩu pháo và mười hai cỗ súng máy. Petro quyết định cử một đội trinh sát thật mạnh
sục sạo về hướng thôn Tokin, đồng thời báo cáo lên Vosenskaia.
Đội trinh sát xuất phát lúc hoàng hôn.
Grigori chỉ huy ba mươi gã Cô- dắc thôn Tatarsky ra đi. Vừa ở thôn ra, đoàn ngựa
đã phi nước đại và cứ thế chạy gần tới thôn Tokin. Khi còn cách Tokin chừng hai
ki-lô-mét, Grigori cho bọn Cô-dắc xuống ngựa trên con đường cái, bên cạnh một bờ
dốc đứng không sâu lắm. Chàng cho bố trí dưới bờ dốc. Bọn giữ ngựa dắt ngựa xuống
một cái khe. Tuyết dưới đó rất sâu. Những con ngựa thụt đến bụng trong lớp tuyết
xốp. Một con ngựa giống động đực lúc trời sắp sang xuân, lồng lộn hí rầm lên. Một
gã Cô-dắc được cắt riêng để coi nó.
Grigori phái ba gã Cô-dắc Anikey, Marchin
Samin và Prokho Zykov tới sát cái thôn. Ba gã cho ngựa đi bước một. Xa xa, những
cánh rừng chung quanh thôn Tokin chạy chữ chi thành một dải xanh xanh rất rộng
theo sườn núi lan dần về phía đông - nam. Đêm đã xuống, những đám mây thấp sà
xuống đồng cỏ. Bọn Cô-dắc ngồi nín lặng dưới bờ vách. Grigori nhìn theo hình ba
tên cưỡi ngựa xuống dốc, hòa lẫn với đường sống trâu đen đen nằm giữa con đường.
Chẳng mấy chốc không còn nhìn thấy những con ngựa nữa mà chỉ còn ba cái đầu ngật
ngưỡng. Rồi cả ba cái đầu cũng khuất nốt. Một phút sau từ đó vang tới tiếng
súng máy nặng tặc tặc rất to. Rồi lại có tiếng một khẩu nữa, nghe cao hơn, có lẽ
là trung liên. Khẩu trung liên nã hết một đĩa đạn thì lặng đi, còn khẩu kia chỉ
ngừng một lát rồi lại bắn rất nhanh hết thêm một băng đạn. Nhưng loạt đạn bay
qua phía trên bờ vách tới một chỗ nào đó khá cao trong bóng tối. Tiếng súng máy
rộn rã, vui vẻ và rất thanh làm mọi người phấn chấn lên. Ba gã trinh sát phi ngựa
trở về.
- Vừa chạm trán với một vọng tiêu! - Từ xa
Prokho Zykov đã kêu lên. Giọng hắn bị những tiếng chân ngựa chạy rầm rập át đi.
- Bảo các cậu giữ ngựa sẵn sàng! - Grigori
ra lệnh.
Chàng nhảy lên bờ vách như nhảy lên ụ chiến
hào, rồi không để ý tới những viên đạn viu víu cắm xuống tuyết, đi thẳng ra đón
ba gã Cô-dắc đang cho ngựa đi tới.
- Không nhìn thấy gì à?
- Có nghe thấy tiếng chúng nó làm ầm ầm
trong đó. Nghe những tiếng người nói thì có lẽ đông đấy. - Anikey vừa thở hổn hển
vừa nói.
Hắn nhảy trên ngựa xuống, nhưng mũi ủng mắc
vào bàn đạp, bèn chửi rầm lên, vừa lò cò và đưa tay gỡ chân.
Trong lúc Grigori hỏi han Anikey, tám gã
Cô-dắc đã tụt từ bờ vách xuống khe, lấy ngựa phóng về nhà.
- Ngày mai sẽ đem chúng nó ra xử bắn. -
Grigori lắng nghe tiếng vó ngựa xa dần của những ten chạy trốn, khẽ nói.
Những gã Cô- dắc còn ở lại ngồi thêm chừng
một giờ dưới bờ vách. Chúng hết sức yên lặng lắng nghe. Cuối cùng có gã nghe thấy
tiếng vó ngựa.
- Chúng nó từ Tokin lại đấy...
- Trinh sát!
- Không có lẽ!
Cả bọn thì thầm trao đổi ý kiến. Chúng vươn
cổ, cố giương mắt nhìn thấy được một cái gì đó trong bóng đêm dày đặc như không
có gì xuyên thủng nổi, nhưng chẳng thấy gì hết. Cuối cùng hai con mắt tinh như
mắt dân Kalmys của Fedot Bodovskov nhận ra trước tiên.
- Chúng nó tới rồi đấy. - Hắn hạ cây súng
trường trên cổ xuống, nói chắc chắn như đinh đóng cột.
Hắn đeo súng một cách rất kỳ quặc: dây đeo
súng lồng sau gáy như dây thánh giá, còn khẩu súng thì nằm chéo lủng lẳng trước
ngực. Dù đi bộ hay cưỡi ngựa cũng đều như thế, một tay trên nòng, một tay dưới
báng, tựa như đàn bà quảy đòn gánh.
Chừng mười người cưỡi ngựa đang lặng lẽ đi
trên đường, không ra đội hình gì cả. Đi đâu là một người dáng điệu đường bệ, quần
áo rất ấm, tách ra chừng nửa thân ngựa. Con ngựa đuôi ngắn thân dài bước vững
vàng và kiêu hãnh. Grigori ngồi bên dưới nhìn lên nền trời xám xịt thấy rõ những
đường nét trên các hình người ngựa, thậm chí thấy rõ cả cái mũ lông kiểu Kuban
đỉnh phẳng của người đi đầu.
Đoàn người ngựa đi cách bờ vách chừng mười
xa-gien. Khoảng cách giữa họ và bọn Cô- dắc nhỏ đến nỗi có cảm tưởng như họ phải
nghe thấy cả những tiếng thở khàn khàn và tiếng tim đập dồn dập của bọn Cô-dắc.
Grigori đã dặn trước rằng chưa có lệnh của
chàng thì không được nổ súng. Như một con thú rình mồi, chàng chờ thời cơ một
cách thận trọng và chính xác. Trong lòng chàng đã chín muồi một quyết tâm:
chàng sẽ lên tiếng gọi đám người đang đi tới và đến khi họ bối rối đứng tụ lại
một đám thì sẽ nổ súng.
Tiếng tuyết lạo xạo trên đường nghe thật là
hòa bình. Một vó ngựa đập xuống làm nảy ra những tia sáng vàng vàng: có lẽ cái
cá sắt bị trượt trên một mặt đá nhô lên khỏi tuyết.
- Ai?
Grigori nhẹ nhàng nhảy từ dưới bờ vách lên
như một con mèo.
Những tên Cô-dắc khác xông lên theo với những
tiếng loạt soạt trầm trầm.
Sự việc đã diễn ra hoàn toàn không như
Grigori chờ đợi.
- Nhưng các anh muốn hỏi ai? - Người đi đầu
hỏi bằng một giọng trầm khàn đặc, không thoáng một chút sợ hãi hay ngạc nhiên
gì cả. Người đó kéo cương cho con ngựa tiến thẳng tới trước mặt Grigori.
- Anh là ai? - Grigori giật giọng quát to
nhưng vẫn không động đậy, nòng khẩu Nagan chỉ hơi ngỏng lên một chút ở đầu cánh
tay cong cong.
Vẫn cái giọng trầm lúc nãy nổ ra giận dữ, ồm
ồm như tiếng sấm:
- Anh là ai mà dám quát lác như thế? Ta là
chi đội trưởng chi đội tiễu phạt. Được bộ tư lệnh Tập đoàn Hồng quân số Tám
trao cho toàn quyền đi dẹp quân phiến loạn đây! Ai là đội trưởng của các anh? Bảo
hắn ra đây cho ta!
- Tao là đội trưởng.
- Mày? Á- à- à...
Grigori nhìn thấy tay người cưỡi ngựa giơ
lên cùng với một vật đen như lông quạ. Trước khi phát súng nổ, chàng đã kịp nằm
xuống và hô lên:
- Bắn!
Viên đạn đầu tròn của khẩu Browning rít qua
đầu Grigori. Cả hai bên đều nổ súng ầm ầm. Bodovskov ghì chặt lấy dây cương con
ngựa của người chỉ huy không biết sợ. Grigori vươn tay qua đầu Bodovskov nắm chắc
lấy tay người đó, chém sống gươm lên cái mũ kiểu Kuban rồi lôi cả cái thân hình
nặng nề của anh ta từ trên yên xuống. Trận chiến đấu giáp lá cà kết thúc trong
hai phút. Ba chiến sĩ Hồng quân phi ngựa tháo chạy, hai người bị giết, số còn lại
bị tước vũ khí
Grigori chọc cái nòng súng của khẩu Nagan
vào cái miệng sây sứt của người chỉ huy đội mũ kiểu Kuban bị bắt làm tù binh, hỏi
qua loa:
- Mày họ gì, đồ sâu bọ?
- Likhachev.
- Mày đi với chín thằng hộ vệ như thế thì
mong giở được cái trò gì hử? Mày tưởng người Cô-dắc sẽ quì gối đấy phỏng? Sẽ
xin tha tội đấy phỏng?
- Chúng mày giết tao đi!
- Chuyện ấy thì còn kịp chán, - Grigori an ủi
anh ta. - Giấy tờ đâu?
- Trong cái túi dết. Cầm lấy, quân cướp đường!
Đồ cho đẻ!
Grigori không để ý gì đến những lời chửi bới,
cứ tự tay lục soát Likhachev. Chàng móc trong túi chiếc áo lông ngắn của
Likhachev ra một khẩu Browning thứ hai, tháo lấy khẩu Mauser hộp gỗ và cái túi
dết dã chiến. Trong túi bên, chàng tìm thấy một cái ví nhỏ bọc da thú lằn vằn
trong đựng giấy và một cái bót thuốc lá.
Likhachev luôn miệng chửi rủa, anh đau quá
thỉnh thoảng phải rên lên. Vai bên phải của anh bị một viên đạn xuyên qua.
Thanh gươm của Grigori chém vào đầu cũng rất mạnh. Likhachev to lớn, cao hơn
Grigori, nặng cân và có vẻ khỏe lắm. Trên khuôn mặt ngăm ngăm râu ria cạo nhẵn
nhụi, hai hàng lông mày đen, rộng nhưng ngắn vươn ra một cách phóng khoáng và gặp
nhau ở chỗ tinh mũi, nom rất oai. Miệng Likhachev rộng, cằm vuông. Anh mặc một
chiếc áo lông ngắn chếp nếp, đầu đội một chiếc mũ lông đen kiểu Kuban đã bị
nhát gươm chém rách. Bên dưới cái áo lông còn có một chiếc áo quân phục cổ đứng
màu cứt ngựa rất vừa người, cái quần đi ngựa rộng thùng thình. Nhưng chân anh lại
nhỏ nhắn, đẹp, đi đôi ủng bằng da véc-ni rất diện.
- Cởi áo lông ra, thằng chính ủy này! -
Grigori ra lệnh. - Mày trơn lông đỏ da lắm. Tọng bánh mì Cô-dắc vào phì nộn như
thế này, không chết cóng được đâu.
Mấy người tù binh bị trói tay bằng dây
lưng, dây cương rồi cho ngồi lên ngựa.
- Nước kiệu theo ta! - Grigori ra lệnh rồi
sửa lại trên người mình khẩu Mauser hộp gỗ của Likhachev.
Mọi người nghỉ đêm ở Batki. Likhachev lăn lộn
trên cái ổ rơm trải dưới đất bên cạnh bếp lò, luôn luôn nghiến răng rên rỉ.
Grigori soi đèn rửa và bằng vết thương ở vai cho anh nhưng không tra hỏi thêm
gì nữa. Chàng ngồi giờ lâu ở bàn, xem các giấy ủy nhiệm của Likhachev, bản danh
sách các tên Cô-dắc phản cách mạng trấn Vosenskaia mà Tòa án cách mạng lưu vong
đã trao cho Likhachev, cuốn sổ tay, vài bức thư và những chỗ đánh dấu trên bản
đồ. Thỉnh thoảng chàng lại đưa mắt nhìn Likhachev, bắt gặp hai con mắt sắc như
hai lưỡi dao của anh. Bọn Cô-dắc nghỉ trong ngôi nhà lục đục suốt đêm, hết ra
sân thăm ngựa lại vào phòng ngoài hút thuốc và nằm chuyện gẫu với nhau.
Đến khi trời rạng, Grigori ngủ thiếp đi lúc
nào không biết. Nhưng chẳng mấy chốc chàng đã tỉnh dậy và ngẩng cái đầu nặng
như chì lên khỏi bàn. Likhachev ngồi trên đệm rơm dùng răng cắn xé chỗ băng bó
và cứ nhìn Grigori bằng cặp mắt hung dữ đỏ ngầu những máu, hai hàm răng trắng
lóa nhe ra một cách đau khổ như trong khi hấp hối, cặp mắt long lanh một ánh buồn
bực đầy tử khí làm cho cơn ngái ngủ của Grigori như có bàn tay ai xua đi hết.
- Mày làm sao thế? - Grigori hỏi.
- Mày... cần hỏi làm gì hử? Tao muốn chết!
- Likhachev gầm lên, mặt tái đi và nằm vật đầu xuống rơm.
Có một đêm mà Likhachev uống hết nửa thùng
nước. Cho đến sáng anh không chợp mắt một lúc nào.
Sáng hôm ấy Grigori cho Likhachev lên một
chiếc xe hai ngựa đi Vosenskaia cùng một bản báo cáo vắn tắt và tất cả các tài
liệu thu lượm được.
------------
Còn tiếp.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét