Những Chiến Dịch Đặc Biệt - Chương 6-11

Những Chiến Dịch Đặc Biệt

Tác giả: Pavel Xudoplatov

Người dịch: Nguyễn Văn Thảo

Thể loại: Hồi ký

Nhà xuất bản Công an nhân dân

Năm xuất bản: 2003 (Lưu hành nội bộ)

Chương 6: Tình Báo Trong Những Năm Chiến Tranh  Vệ Quốc Vĩ Đại

11. Tình báo Xô viết vào cuối cuộc chiến tranh

Năm 1944 chiến dịch Tu viện bắt đầu phát triển theo chiều hướng mới. Ngay trước cuộc tấn công mùa hè của Hồng quân ở Beloruxia, Stalin cho gọi Tổng cục trưởng tình báo Kuznetsov, Cục trưởng phản gián quân đội XMERS Abakumov, Bộ trưởng an ninh quốc gia Merkulov và tôi. Tâm trạng tôi hưng phấn: công việc của chúng tôi tiến triển tốt, tháng trước tôi và Etingon được tặng huân chương Xuvorov vì những chiến dịch chiến đấu trong hậu phương Đức. Về nguyên tắc, huân chương cao quý này chỉ tặng cho các chỉ huy chiến trường vì những trận đánh chiến thắng, và sự kiện người ta trao cho các sĩ quan an ninh nói lên nhiều điều. Vì thế tôi đến cuộc gặp với cảm giác tự tin, và cả Merkulov cũng trong tinh thần hưng phấn như một trong những người phụ trách chiến dịch Tu viện.

Thế nhưng Stalin tiếp chúng tôi khá lạnh lùng. Ông khiển trách vì sự không hiểu biết thực tiễn chiến tranh và hỏi, theo chúng tôi, có thể sử dụng thế nào Tu viện và các trò chơi điện đài khác để giúp quân đội ta trong các chiến dịch tấn công, và yêu cầu mở rộng phạm vi các trò chơi điện đài, nhận xét rằng các thủ pháp cũ đã không còn phù hợp với hoàn cảnh mới. Kuznetsov đề nghị ném thông tin mới qua “Geine”-”Maks” về kiểu như đang có sự chuẩn bị tấn công tại Ucraina. Tôi chưa chuẩn bị cho một cuộc trò chuyện như thế và tuyệt đối không biết gì về các kế hoạch của tổng hành dinh Xô viết. Thêm nữa tôi nhớ lời khuyên của nguyên soái Saposnikov đừng bao giờ dây vào việc gì ngoài phạm vi quyền hạn mình. Vì thế tôi im lặng khi Abakumov lặp lại ý đồ nhập chiến dịch Tu viện vào XMERS, tuyên bố rằng bộ máy của ông ta có thể liên hệ chặt chẽ hơn với Bộ tổng tham mưu so với NKVD.

Stalin gọi tướng Stemenko, Cục trưởng Cục tác chiến Bộ tổng tham mưu, và ông kia đọc mệnh lệnh được chuẩn bị trước. Theo đó chúng tôi phải đưa bộ chỉ huy Đức tới sai lầm, khi tạo nên ấn tượng những hành động tích cực của những tàn quân của Đức lọt vào vòng vây trong tiến trình tấn công của ta trong hậu phương Hồng quân. Ý đồ của Stalin là bằng cách lừa dối buộc bọn Đức sử dụng các dự trữ của mình để giữ gìn các đơn vị này và “giúp” chúng làm một nỗ lực lớn thoát khỏi vòng vây. Quy mô và sự táo bạo của chiến dịch dự tính gây cho chúng tôi ấn tượng mạnh. Tôi vừa hưng phấn vừa lo lắng: nhiệm vụ mới vượt qua giới hạn các trò chơi điện đài trước đây với mục đích cung cấp thông tin giả.

Ngày 19-8-1944 Bộ tổng tham mưu bộ binh Đức nhận được tin báo của “Maks” do Abwehr gửi về, một đơn vị 2500 người dưới sự chỉ huy của trung tá Serhorn bị bao vây bởi Hồng quân ở vùng sông Berezina. Chiến dịch Berezino bắt đầu như thế - là sự tiếp tục của chiến dịch Tu viện.

Soạn thảo chiến dịch “Berezino” là cục trưởng Cục 3 của Tổng cục 4, đại tá Makliarxky. Tôi ủng hộ ý tưởng của chiến dịch. Một trò chơi điện đài hấp dẫn được lập với bộ chỉ huy tối cao Đức. Về ý đồ của nó để thực hiện chỉ thị của Tổng hành dinh được báo cáo trực tiếp với Stalin, Molotov, Beria. Đã nhận được sự phê chuẩn việc tiến hành chiến dịch.

Để lãnh đạo trực tiếp chiến dịch này, phó của tôi Etingon, Makliarxky, Fiser, Xerebrianxky và Mordvinov đã đi Beloruxia đến thực địa của sự kiện.

Trong thực tế không tồn tại nhóm Serhorn trong hậu phương Hồng quân. Đơn vị dưới sự chỉ huy của tên sĩ quan này gồm 1500 lính bảo vệ phà vượt sông Berezina đã bị chúng ta đánh tan và bắt làm tù binh. Etingon, Makliarxky, Fiser, Mordvinov, Gudimovich, T. Ivanova, Garbuz với sự tham gia tích cực của “Geine”-”Maks” đã chiêu mộ Serhorn và các nhân viên điện đài của ông ta. Được phái đến Beloruxia các chiến sĩ và sĩ quan binh đoàn đặc nhiệm, cùng với họ có cả những người Đức chống phát xít các chiến sĩ Quốc tế cộng sản. Tham gia trò chơi bao gồm cả những tù binh Đức được tình báo Liên Xô chiêu mộ. Bằng cách đó, đã tạo nên ấn tượng về sự hiện diện của một nhóm quân Đức trong hậu phương Hồng quân. Và thế, từ 19-8-1944 đến 5-5-1945 chúng ta đã tiến hành có lẽ là một trò chơi điện đài thành công nhất với bộ chỉ huy tối cao Đức. Thế nhưng các cán bộ tác chiến tham gia vào chiến dịch Berezino không được khen thưởng kể cả những năm tiếp theo hay nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày chiến thắng, dù đã được đề nghị.

Cơ quan an ninh Đức và Bộ tổng tham mưu bộ binh Đức có ý đồ nghiêm túc phá hủy giao thông hậu phương của Hồng quân khi sử dụng đơn vị Serhorn. Với mục đích ấy, đáp lại lời yêu cầu của ông ta về sự giúp đỡ, các chuyên gia phá hoại và phương tiện kỹ thuật được gửi cho Serhorn. Đồng thời chúng ta cũng tóm được một nhóm tay súng S.S được phái đi liên lạc với Serhorn.

Serhorn gửi về Berlin báo cáo về các vụ phá hoại trong hậu phương Hồng quân do Etingon, Makliarxky và Mordvinov viết. “Maks” nhận được mệnh lệnh từ Berlin kiểm tra độ tin cậy các báo cáo của Serhorn về những hoạt động trong hậu phương Hồng quân - anh đã khẳng định chúng. Hitler phong Serhorn hàm đại tá và tặng “Chữ thập Hiệp sĩ”, còn Guderian đã gửi chúc mừng riêng. Serhorn được lệnh vượt qua chiến tuyến hướng về Ba Lan, còn sau đó vào Đông Phổ. Serhorn đòi nhằm bảo đảm chiến dịch này phải gửi cho ông ta những người dẫn đường Ba Lan cộng tác với Đức bằng cách thả dù. Berlin đồng ý, và kết quả chúng ta tóm được các điệp viên Ba Lan của tình báo Đức. Từ phía mình, Hitler lập kế hoạch cử đến tên chỉ huy cơ quan những chiến dịch đặc biệt và phá hoại Skorzeny và nhóm của hắn, nhưng bọn Đức buộc phải từ bỏ kế hoạch đó do vào tháng 4-1945 tình hình chiến sự trên mặt trận Xô - Đức đã thay đổi.

Ngày 5-5-1945 Bộ chỉ huy Đức quốc xã và Abwehr trong bức điện báo cuối cùng của mình khuyên Serhorn hành động theo hoàn cảnh. “Maks” được lệnh phong tỏa các nguồn thông tin và cắt đứt tiếp xúc với binh lính và sĩ quan Đức bị bao vây đang bị đe dọa trở thành tù binh, trở về Moskva, ẩn kín và cố gắng giữ liên lạc. Serhorn và nhóm của ông ta bị chúng ta cách ly ở gần Moskva, nơi họ ở cho đến lúc được tha vào đầu những năm 1950.

Khá hay rằng Gehlen, đứng đầu tình báo quân sự Đức sau Canaris, cố chiếm lòng tin của người Mỹ, đã đề xuất “Maks” như một nguồn tin cậy sau chiến tranh. Thế nhưng tình báo Mỹ đã có thái độ không tin tưởng với đề nghị của Gehlen.

Công lớn trong việc tiến hành các chiến dịch Tu viện và Berezino thuộc về trưởng ban Maxxia, người vào những năm 1945-1950 cùng vợ tham gia tích cực trong do thám về vấn đề nguyên tử ở Mỹ.

Đặc biệt xuất sắc là V.Fiser-Abel đội lốt một sĩ quan Đức trực tiếp đón bọn phá hoại của Skorzeny tại sân bay.

Không thể không ghi nhận tác động lớn cho thành công các chiến dịch Tu viện và Berezino từ phía các cán bộ giàu kinh nghiệm và hiệu quả của phản gián quân đội (XMERS) Barưsnikov và Utekhin.

Ở tôi đã chín muồi kế hoạch sử dụng Serhorn để chiêu mộ thủy sư đô đốc Đức Reader, Tư lệnh hải quân bị Hitler cách chức năm 1943. Vốn là tù binh, Reader đang ở Moskva. Sau này theo cầu xin của ông ta, bà vợ đã đến. Có vẻ ông ta có tinh thần cộng tác với ta - để đổi lấy lời hứa không đưa ông ta ra tòa án Nurenberg với cáo buộc như một tội phạm chiến tranh, dù phía Anh khăng khăng khép tội ông ta vì những chiến dịch của tàu ngầm Đức chống lại hạm đội Anh và những tàu hàng khác. Tôi bố trí ông ta với vợ ở tại nhà nghỉ ngoại ô nhưng nhanh chóng tôi tin chắc rằng kế hoạch tác động viên thủy sư đô đốc thông qua Serhorn là không hiện thực, bởi họ không chịu đựng được nhau. Hơn nữa Xerebrianxky ở nhà nghỉ của tôi dưới sự giám sát như “tù binh” (ông đóng vai một nhà doanh nghiệp Đức), đã có tác động tốt đến viên thủy sư đô đốc. Xerebrianxky thuyết phục được thủy sư đô đốc để ông ta thiết lập lại các liên lạc và mối quen biết của mình ở Đức. Vẫn nhớ, Reader rất thích đi dạo dọc sông Moskva trên chiếc ô tô Limuzin “Horkh” chiến lợi phẩm - chính ông ta có một chiếc như thế ở Đức.

Cuối năm 1945 chúng ta đưa Reader về Đức. Phía Anh vẫn khăng khăng đòi đưa ông ta ra tòa như một tội phạm chiến tranh. Theo tôi nhớ, chúng ta đã đạt được thỏa thuận với người Anh và người Mỹ về vấn đề này. Reader, cùng một số sĩ quan cao cấp của Hải quân Đức được trao cho đồng minh để đổi lấy viên tướng Sa hoàng Kraxnov, tư lệnh quân đội Cossack trong nội chiến, còn trong thế chiến II đã phục vụ ở bộ tham mưu Đức quốc xã, và các sĩ quan Xô viết đã chiến đấu trong hàng ngũ của Vlaxov. Serhorn cũng được chuyển về Đức, và các liên hệ của tôi với những người này bị cắt đứt.

Sau chiến tranh chúng tôi cố thử dùng Demianov (“Geine”-”Maks”), lần này ở Paris, nhưng nhanh chóng hiểu rằng ở đấy các giới lưu vong đã không còn quan tâm đến anh, và anh cùng vợ quay về Moskva. Họ không còn tham gia vào bất cứ chiến dịch tình báo nào nữa. Demianov về sau làm kỹ sư điện tại một viện nghiên cứu khoa học. Anh mất năm 1975 do vỡ tim khi đang bơi thuyền trên sông Moskva. Lúc ấy anh 64 tuổi.

------------

Còn tiếp.