Những Chiến Dịch Đặc Biệt
Tác giả: Pavel Xudoplatov
Người dịch: Nguyễn Văn Thảo
Thể loại: Hồi ký
Nhà xuất bản: Công an nhân dân
Năm xuất bản: 2003 (Lưu hành nội bộ)
Chương 1:
Khởi Đầu
Nghe xong báo cáo liên quan tới những cuộc
gặp gỡ sắp tới của tôi với bọn dân tộc chủ nghĩa Ucraina, Ejov bất chợt đề nghị
tôi tháp tùng ông ta đến BCHTƯ. Tôi đơn giản là bị choáng khi chiếc xe của
chúng tôi đi vào Kremli. Sự kinh ngạc của tôi càng tăng thêm sau khi Ejov giải
thích rằng đích thân đồng chí Stalin sẽ tiếp chúng tôi. Đó là buổi gặp gỡ đầu
tiên của tôi với lãnh tụ. Tôi đã ba mươi, thế nhưng vẫn chưa học được cách kìm
chế cảm xúc của mình. Tôi vui sướng phát điên và khó lắm mới tin nổi rằng nhà lãnh
đạo đất nước muốn gặp gỡ một cán bộ tác chiến tầm thường. Sau khi Stalin bắt
tay tôi, tôi không sao tập trung nổi để trả lời một cách khúc chiết những câu hỏi
của ông. Mỉm cười, Stalin nhận xét:
- Đừng hồi hộp, anh bạn trẻ ạ. Hãy báo cáo
những sự kiện cơ bản. Chúng ta chỉ có hai mươi phút thôi.
- Thưa đồng chí Stalin, - tôi đáp, - đối với
một đảng viên bình thường, cuộc gặp gỡ với Người là một sự kiện vĩ đại nhất
trong đời. Tôi hiểu rằng được gọi đến đây vì công việc. Sau một phút tôi sẽ trấn
tĩnh lại và có thể báo cáo những sự kiện cơ bản với Người và đồng chí Ejov.
Stalin gật đầu, hỏi tôi về quan hệ giữa các
nhân vật chính trị trong phong trào Ucraina lưu vong. Tôi miêu tả một cách ngắn
gọn những cuộc tranh cãi vô bổ giữa các chính khách dân tộc chủ nghĩa Ucraina về
vấn đề ai trong số chúng sẽ có vai trò trong chính phủ tương lai. Thế nhưng, hiểm
họa là Konovalets, bởi hắn tích cực chuẩn bị tham gia cùng với bọn Đức vào cuộc
chiến tranh chống lại chúng ta. Điểm yếu của hắn là áp lực thường xuyên từ phía
chính quyền Ba Lan vốn muốn hướng phong trào dân tộc chủ nghĩa Ucraina ở
Galitsưn chống cộng hòa Xô viết Ucraina.
- Ý kiến của các vị thế nào? - Stalin hỏi.
Ejov giữ im lặng. Tôi cũng thế. Sau đó thu hết can đảm, tôi nói rằng lúc này
chưa sẵn sàng để trả lời.
- Vậy thì sau một tuần, - Stalin nhận xét,
- hãy trình các đề nghị của mình.
Cuộc tiếp kiến kết thúc. Ông bắt tay chúng
tôi, và chúng tôi bước ra khỏi phòng làm việc.
Quay về Lubianka, Ejov lập tức chỉ thị cho
tôi cấp tốc bắt tay vào công việc cùng với Spigelglaz soạn thảo các đề xuất.
Ngày hôm sau Xlutsky, là phụ trách Cục đối ngoại, đã gửi bản dự thảo cho Ejov.
Đó là kế hoạch tích cực cấy người vào OUN, trước hết, trên lãnh thổ Đức. Để làm
việc đó, cần phái ba cán bộ NKVD Ucraina với tư cách học viên vào trường đảng
Quốc xã. Chúng tôi có cảm giác là nhất thiết cùng với họ phải cử đi một kẻ theo
phái dân tộc chủ nghĩa Ucraina đích thực, đồng thời không sáng dạ lắm để bảo hiểm.
Ejov không hỏi một câu nào và chỉ nói đồng chí Stalin cho chỉ thị bàn bạc với
Korxior và Petrovxky, họ có thể có những suy xét riêng.
Tôi cần lập tức đi Kiev, bàn bạc với họ và
ngày hôm sau quay về Moskva.
Cuộc trò chuyện của chúng tôi diễn ra trong
văn phòng của Korxior nơi Petrovxky cũng có mặt. Cả hai người đều thể hiện mối
quan tâm với trò chơi hai mang do chúng tôi đề xuất. Thế nhưng họ quan tâm nhất
là tuyên bố độc lập có thể xảy ra của cộng hòa Ucraina vùng Karpat độc lập.
Đúng một tuần sau khi tôi quay về Moskva, lúc 11 giờ đêm, Ejov lại dẫn tôi vào
văn phòng gặp Stalin. Lần này ở đấy có Petrovxky, điều không làm tôi kinh ngạc.
Chỉ mất có năm phút tôi trình bày kế hoạch các hoạt động tác chiến chống OUN,
nhấn mạnh rằng mục tiêu chủ yếu - lọt vào Abwehr thông qua các kênh Ucraina, bởi
Abwehr là đối thủ chính của chúng ta trong cuộc chiến sắp tới.
Stalin đề nghị Petrovxky phát biểu. Ông này
tuyên bố long trọng rằng tại Ucraina, Konovalets đã bị tuyên án tử hình vắng mặt
vì những tội ác nghiêm trọng chống lại giai cấp vô sản Ucraina: hắn ra lệnh và
tự mình điều khiển việc hành hình các công nhân của “Arsenal” Kiev vào tháng 1
năm 1918.
Cắt ngang ông, Stalin nói:
- Đó không phải là một hành động trả thù,
cho dù Konovalets là gián điệp của phát xít Đức. Mục đích của chúng ta - chặt đầu
phong trào phát xít Ucraina ngay trước cuộc chiến tranh và buộc những tên cướp
này tiêu diệt lẫn nhau trong cuộc đấu tranh giành quyền lực. - Ngay đó ông quay
về phía tôi với câu hỏi: - Thế còn sở thích, điểm yếu, sự gắn bó của Konovalets
là thế nào? Hãy cố lợi dụng chúng.
- Konovalets rất thích kẹo sôcôla, - tôi
đáp, nói thêm rằng dù tôi với hắn có đi đâu chăng nữa, trước hết là hắn mua một
hộp kẹo rất sang.
- Hãy suy nghĩ kỹ về điều đó, - Stalin đề
nghị.
Trong suốt thời gian nói chuyện Ejov không
thốt lên một lời.
Chia tay, Stalin hỏi tôi, tôi có hiểu đúng
hay không ý nghĩa chính trị nhiệm vụ chiến đấu được giao cho tôi.
- Vâng, - tôi đáp và hứa với ông rằng sẽ hy
sinh cuộc đời nếu cần để hoàn thành nhiệm vụ của đảng.
- Chúc thành công, - Stalin nói khi xiết chặt
tay tôi.
Tôi được lệnh thủ tiêu Konovalets. Sau buổi
gặp gỡ của tôi với Stalin, Xlutsky và Spigelglaz đã soạn thảo mấy phương án của
chiến dịch.
Phương án thứ nhất dự trù rằng tôi sẽ bắn
áp sát Konovalets. Thực ra, tay trợ lý Baranovxky biệt danh “Ngài kỹ sư” luôn
luôn tháp tùng hắn. Tìm ra thời điểm khi tôi ở lại một mình với Konovalets, gần
như là không thể.
Phương án thứ hai là làm sao để chuyển cho
hắn “món quà giá trị” được lắp kíp nổ. Phương án này có vẻ đáng chấp nhận hơn:
nếu cơ chế định giờ hoạt động tốt, tôi sẽ kịp rút lui.
Cán bộ phòng kỹ thuật tác chiến Timaskov nhận
nhiệm vụ chế tạo thiết bị nổ bề ngoài trông giống một hộp kẹo sôcôla được trang
trí phong cách Ucraina truyền thống. Toàn bộ vấn đề nằm ở chỗ là tôi cần phải
kín đáo ấn vào công tắc để khởi động cơ chế đồng hồ. Tôi không thích phương án
này lắm, bởi cái hộp lòe loẹt này chắc sẽ cuốn hút sự chú ý của Konovalets
ngay. Ngoài ra, hắn có thể trao hộp này cho Baranovxky luôn luôn tháp tùng hắn.
Sử dụng vỏ bọc của mình - tôi được biên chế
là điện báo viên trên tàu hàng “Silca”, - tôi đã gặp gỡ với Konovalets ở
Antwerp, Rotterdam và Havre những nơi hắn vẫn đến theo hộ chiếu Litva giả mang
tên Novac.
Vào những năm 30 chính quyền Litva thường
xuyên cung cấp cho các thành viên OUN hộ chiếu nước ngoài giả.
Trò chơi tiếp diễn hơn hai năm đã sắp sửa kết
thúc. Đang là mùa xuân năm 1938, và chiến tranh có vẻ là không thể tránh khỏi.
Chúng tôi biết: trong thời gian chiến tranh, Konovalets sẽ lãnh đạo OUN và ở về
phía bọn Đức.
Trên đường đi gặp Konovalets, tôi kiểm tra
công việc của mạng lưới các điệp viên ngầm của chúng tôi ở Hà Lan mà trong nhiệm
vụ của họ có việc chuẩn bị phá hoại trên các tàu biển của Đức và Nhật neo đậu tại
châu Âu, chuyển vũ khí và nhiên liệu cho chính thể Franko ở Tây Ban Nha. Phụ
trách mạng lưới này là Ernst Vollveber mà tôi được rõ hồi ấy dưới mật danh
“Anton”. Dưới sự chỉ huy của ông, một phần, có nhóm người Ba Lan có kinh nghiệm
làm việc với kíp nổ tại các mỏ. Những người này trước đây di tản sang Pháp và Bỉ
do thất nghiệp ở Ba Lan, nơi chúng tôi lôi kéo họ cộng tác để tham gia các vụ
phá hoại trong trường hợp chiến tranh. Tôi được lệnh kiểm tra những thợ nổ mìn
người Ba Lan. Vollveber hầu như không nói tiếng Ba Lan, thế nhưng phương ngữ miền
Tây Ucraina của tôi là hoàn toàn đủ để giao tiếp với những người của mình. Tôi
đã gặp một nhóm gồm 5 điệp viên Ba Lan tại cảng Bergen của Na Uy. Tôi nghe báo
cáo về chiến dịch trên tàu chở hàng “Xtefan Batory” của Ba Lan xuất phát sang
Tây Ban Nha với lô hàng vật liệu chiến lược cho Franko. Nó đã không đến được
đích do bị chìm ở Biển Bắc sau đám cháy trong khoang tàu vì quả bom do người của
chúng tôi gài đã phát nổ.
Vollveber gây cho tôi một ấn tượng mạnh. Một
đảng viên cộng sản Đức, ở nước Đức ông phục vụ trên hạm tàu, lãnh đạo cuộc binh
biến của thủy thủ chống thủ tướng năm 1918. Tòa án binh khép tội chết, nhưng
ông kịp trốn được, ban đầu sang Hà Lan còn sau đó sang Bắc Âu. Sau đó ông bị
chính quyền Thụy Điển bắt, và Gestapo lập tức đòi trao trả ông. Thế nhưng ông
nhận được quốc tịch Liên Xô, vậy nên đã không diễn ra việc trục xuất ông từ Thụy
Điển sang Na Uy bị Đức chiếm đóng. Sau Hiệp ước Molotov - Ribbentrop năm 1939,
ông sang Moskva và nhận lệnh tiếp tục chuẩn bị các vụ phá hoại trong cuộc chiến
không thể tránh khỏi với Hitler. Tổ chức của Vollveber có vai trò quan trọng
trong cuộc kháng chiến của Na Uy. Vollveber và những người của ông quay về
Moskva những năm 1941-1944, đã giúp chúng tôi trong việc chiêu mộ các tù binh Đức
cho các chiến dịch tình báo của chúng tôi.
Sau khi kết thúc chiến tranh Vollveber một
thời gian đứng đầu Bộ An ninh Quốc gia cộng hòa Dân chủ Đức. Năm 1958 do mâu
thuẫn giữa ông và Khrusev, Ulbrikht đã gạt Vollveber khỏi chức vụ đang nắm giữ.
Chuyện như thế này. Vollveber kể với Xerov,
chủ tịch KGB lúc ấy, về các bất đồng ý kiến trong ban lãnh đạo cộng hòa Dân chủ
Đức, cho rằng đó là thái độ thân phương Tây đối lập với đường lối của phong
trào cộng sản quốc tế. Xerov báo với Khrusev về cuộc nói chuyện đó. Còn ông này
trong bữa ăn trưa kèm uống rượu tràn lan, đã nói với Ulbrikht:
- Tại sao anh lại có một bộ trưởng An ninh
Quốc gia đi nói về bất đồng quan điểm trong nội bộ đảng? Đó chính là sự tiếp diễn
truyền thống của Beria và Merkulov mà Vollveber đã gặp gỡ trong những năm 40
khi thường sang Moskva.
Ulbrikht hiểu cần phải làm gì, và không chậm
trễ sa thải Vollveber vì “hành vi chống đảng”, ông mất khi vẫn bị thất sủng,
vào những năm 60.
Cuối cùng thiết bị nổ dưới dạng hộp kẹo được
chế tạo xong, trong đó cơ chế hẹn giờ không cần khởi động bằng một công tắc đặc
biệt. Vụ nổ sẽ diễn ra đúng nửa giờ sau khi thay đổi vị trí hộp từ thẳng đứng
sang nằm ngang. Tôi cần giữ hộp ở trạng thái thứ nhất trong túi áo vét rộng của
mình. Được dự trù là tôi sẽ chuyển “món quà” này cho Konovalets và rời khỏi địa
điểm trước khi quả mìn bắt đầu hoạt động.
Spigelglaz đi cùng tôi vào văn phòng của
Ejov, người muốn tiếp riêng tôi trước chuyến đi. Khi chúng tôi rời khỏi,
Spigelglaz nói:
- Trong trường hợp chiến dịch thất bại hoặc
có nguy cơ bị bắt, cậu cần hành động như một người đàn ông chân chính, để trong
bất cứ trường hợp nào cũng không rơi vào tay cảnh sát.
Thực tế đó là mệnh lệnh phải chết. Có ý là
tôi phải sử dụng đến khẩu súng lục “Valter” mà ông đưa cho tôi.
Spigelglaz ở chỗ tôi hơn tám giờ bàn các
phương án. Ông cấp cho tôi vé tàu hỏa theo mùa có hiệu lực hai tháng trên toàn
bộ lãnh thổ Tây Âu, và cũng trao cho tôi hộ chiếu Tiệp Khắc giả và ba nghìn
đôla mà thời ấy là một món tiền lớn. Theo lời khuyên của ông, tôi nhất thiết phải
thay đổi bề ngoài của mình sau “sự rút lui”: mua mũ phớt, áo choàng trong một cửa
hàng gần nhất.
Trước hành trình từ Murmanxk tôi đọc trong
“Sự thật”, rằng Xlutsky qua đời đột ngột vì một cơn đau tim.
Cái chết của Xlutsky cho đến nay vẫn được
tính vào số những bí mật chưa khám phá dưới thời Stalin và số phận các nhà lãnh
đạo NKVD. Xlutsky bị bệnh tim nặng, có lúc ông nằm trên đivăng tiếp khách trong
văn phòng mờ tối. Thiết nghĩ, ông đã bị liệt vào số người bị thủ tiêu trong tiến
trình thanh trừng bởi Stalin với lãnh đạo Ủy ban An ninh Quốc gia đã làm việc
cùng với Ejov. Như đã rõ, từ những cuộc hỏi cung Ejov, việc điều tra chỉ ra rằng
Xlutsky bị hại bằng cách tiêm thuốc độc do người phụ trách phòng thí nghiệm chất
độc của NKVD Alekhin thực hiện. Thế nhưng đối với tôi điều đó là ít có khả
năng, cần gì diễn một tấn kịch với mũi tiêm cưỡng chế cho một bệnh nhân đau tim
nặng ai cũng biết ngay tại văn phòng thứ trưởng Bộ Nội vụ Frinovxky, trước một
số nhân chứng. Và, cuối cùng, điều chủ yếu, em trai Xlutsky, cán bộ phòng tác
chiến Trại tập trung của NKVD (GULAG), cũng là bệnh nhân tim, đã chết năm 1946
do một cơn đau tim kịch phát trong lúc ăn trưa tại nhà ăn ngay trước mắt các đồng
nghiệp. Vì thế tôi nghi ngờ các lời khai của Ejov, Frinovxky, Alekhin về hoàn cảnh
cái chết của Xlutsky được họ đưa ra trong tiến trình điều tra có kèm tra tấn được
gọi trong giấy tờ chính thức là “các biện pháp tác động thể lực” trong những
năm 1938-1940.
Tôi kính trọng sâu sắc Xlutsky như một nhà
lãnh đạo tình báo giàu kinh nghiệm, về mặt nhân cách đơn thuần, ông luôn luôn
chú ý đến tôi và Emma. Con người này có nhiều công lao lớn. Chính ông vào thời
của mình đã đánh cắp được ở Thụy Điển bí mật kỹ thuật sản xuất vòng bi cầu. Đối
với nền công nghiệp chúng ta điều đó có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Xlutsky được
tặng thưởng Huân chương Cờ đỏ. Cùng với Nicolxky (sau đó đã nổi tiếng với tên
là Orlov), trưởng ban tình báo kinh tế, năm 1930 hay 1931 họ đã gặp gỡ ông vua
diêm Thụy Điển Ivar Kriuger. Tống tiền ông ta bằng cách là dọa sẽ cho diêm rẻ
tràn ngập thị trường phương Tây, họ đòi cho chính phủ Xô viết một khoản chuyển
nhượng là ba trăm nghìn đôla Mỹ. Thủ đoạn thành công, và đã nhận được tiền.
Tôi nghiên cứu một cách chăm chú nhất một lộ
trình có thể tháo chạy tại các thành phố, nơi có thể diễn ra cuộc gặp gỡ giữa
tôi và Konovalets. Đối với mỗi thành phố tôi có một kế hoạch chi tiết. Thế
nhưng trước chuyến đi cuối cùng gặp Konovalets đã nảy ra những vấn đề bất ngờ.
Đáp lại hồi chuông của tôi từ Na Uy hắn bỗng đề nghị để chúng tôi gặp nhau ở
Kile (nước Đức) hoặc hay hơn là tôi bay đến gặp hắn ở Italia trên máy bay Đức
mà hắn sẽ phái đến đón tôi. Tôi trả lời là tôi không chủ động thời gian: dù
thuyền trưởng là thành viên tổ chức Ucraina, nhưng lần này tôi không thể rời tàu
quá 5 giờ. Lúc đó chúng tôi thỏa thuận là sẽ gặp nhau tại Rotterdam, ở hiệu ăn
“Atlanta” nằm không xa bưu điện trung tâm, tất thẩy chỉ mất mười phút đi bộ từ
nhà ga xe lửa. Trước khi lên bờ ở Rotterdam, tôi nói với thuyền trưởng, người
đã nhận chỉ thị thực hiện tất cả mọi điều hành của tôi, rằng nếu tôi không quay
về tàu lúc bốn giờ chiều, ông ta cần cho tàu rời đi không có tôi. Timaskov, người
chế tạo thiết bị nổ, tháp tùng tôi trong chuyến đi này và lắp ngòi nổ mười phút
trước khi tôi rời tàu. Còn ông ta thì ở lại trên tàu. (Sau này Timaskov trở
thành trưởng phòng kỹ thuật tác chiến, chính ông đã thiết kế ra mìn từ trường.
Wilhelm Kube thống đốc người Đức của Beloruxia chết bởi loại mìn đó năm 1943.
Sau chiến tranh thế giới thứ hai ông là cố vấn của du kích quân Hi Lạp trong thời
gian nội chiến)
Ngày 23-5-1938, sau cơn mưa thời tiết ấm áp
và rực nắng. Mười hai giờ kém mười. Khi dạo trong ngõ gần hiệu ăn “Atlanta”,
tôi nhìn thấy Konovalets ngồi bên bàn cạnh cửa sổ chờ tôi đến. Lần này hắn đi một
mình. Tôi bước vào nhà hàng, ngồi xuống cạnh hắn, và sau cuộc nói chuyện ngắn
chúng tôi hẹn lại gặp nhau ở trung tâm Rotterdam lúc 17 giờ. Tôi trao cho hắn
món quà, hộp kẹo sôcôla, và nói rằng tôi cần quay về tàu. Rời đi, tôi đặt cái hộp
trên bàn bên cạnh hắn. Chúng tôi bắt tay nhau, và tôi đi ra, cố kìm cái mong muốn
bản năng là bỏ chạy ngay tức khắc.
Tôi nhớ khi ra khỏi hiệu ăn, tôi ngoặt sang
phải vào một hẻm phố mà dọc hai bên có vô số cửa hàng. Ngay trong cửa hàng đầu
tiên bán quần áo nam, tôi đã mua một cái mũ phớt và chiếc áo khoác màu sáng. Ra
khỏi cửa hàng, tôi nghe một âm thanh như tiếng nổ lốp xe. Mọi người quanh tôi
chạy về phía hiệu ăn. Tôi vội vã ra ga, ngồi ngay lên chuyến tàu đầu tiên đi
sang Paris nơi buổi sáng trong metro nhất thiết có người tôi quen biết phải đón
tôi. Để đội phục vụ tàu không nhớ được tôi, tôi đã xuống một ga cách Rotterdam
một giờ tàu chạy, ở nơi gần biên giới Bỉ, tôi gọi bữa trưa trong một hiệu ăn địa
phương, nhưng không thể chạm đến thức ăn vì đầu đau khủng khiếp. Tôi vượt biên
giới bằng taxi - lính biên phòng không để ý một chút nào đến hộ chiếu Tiệp của
tôi. Cũng trên chiếc taxi đó tôi đi đến Brussels, nơi tôi phát hiện ra là đoàn
tàu đi Paris vừa rời khỏi. Cũng may, chuyến tiếp theo xuất phát khá nhanh, và đến
tối tôi đã ở Paris. Mọi sự qua đi không chút sơ sẩy. Tôi nhớ, ở Paris tại quầy
đổi ngoại tệ trong khu vực ga, tôi đã bị đánh lừa khi đổi một trăm đôla. Tôi
cho rằng tôi không nên dừng lại trong khách sạn để khỏi phải qua đăng ký: Con dấu
Hà Lan trong hộ chiếu tôi được đóng khi qua biên giới, có thể làm cảnh sát để
ý. Cơ quan phản gián chắc chắn sẽ kiểm tra tất cả những ai từ Hà Lan vào Pháp.
Tôi qua buổi tối khi dạo trên các đại lộ
quây quanh trung tâm Paris. Để giết thì giờ, tôi vào rạp chiếu phim. Sáng sớm,
sau nhiều giờ đi bộ, tôi ghé vào hiệu cắt tóc cạo râu và gội đầu. Sau đó tôi vội
vã đến điểm hẹn quy ước từ trước để có mặt tại bến metro lúc mười giờ sáng. Khi
tôi bước ra đường ke, thì lập tức trông thấy nhân viên tình báo của chúng tôi
Agaiants, bí thư thứ ba của sứ quán Liên Xô ở Paris. Ông ta đã bỏ đi, nhưng nhận
ra tôi, lập tức quay lại và ra hiệu đi theo ông. Chúng tôi bắt taxi đến rừng
Boulogne nơi chúng tôi ăn sáng và tôi trao cho ông ta khẩu súng ngắn của mình
và một mẩu giấy nhỏ mà nội dung cần chuyển về Moskva bằng mật mã. Mẩu thư viết:
“Quà đã tặng. Gói hàng hiện giờ tại
Paris, còn lốp chiếc ôtô tôi đi du lịch đã nổ trong khi tôi đi dạo các cửa hàng”.
Không có khái niệm gì về nhiệm vụ của tôi, Agaiants dẫn tôi đến địa chỉ mật ở
rìa Paris nơi tôi ở lại suốt hai tuần.
Trên báo không có lấy một dòng về sự cố ở
Rotterdam. Thế nhưng các báo Nga lưu vong viết tràn về số phận tương lai của
Ejov: theo ý họ, ông ta đã bị phán quyết như nạn nhân tiếp theo của chiến dịch
thanh trừng. Đọc điều đó, tôi không thể không cười thầm: “Thực ngây ngô làm sao. Tất thẩy mới hai tháng trước đây con người này vừa
chúc tôi thành công trong việc thi hành nhiệm vụ, và thêm nữa, tự tôi thấy đồng
chí Stalin hoàn toàn tin cậy ông ta”.
Từ Paris theo các giấy tờ Ba Lan giả tôi đi
ô tô và tàu hỏa sang Barcelona. Báo chí địa phương đưa tin về sự cố lạ lùng ở
Rotterdam, nơi tên thủ lĩnh phái dân tộc chủ nghĩa Ucraina Konovalets đi du lịch
với hộ chiếu giả, đã chết trong vụ nổ trên đường phố. Trong các bản tin của báo
được nêu ba giả thuyết: ông ta bị giết, hoặc bởi những người Bolsevich, hoặc tập
đoàn Ucraina cạnh tranh, hoặc, cuối cùng, những người Ba Lan đã thủ tiêu ông ta
- để trả thù cho cái chết của tướng Peratsky.
Số phận cũng sắp đặt để Baranovxky, từ Đức
đến Rotterdam gặp Konovalets một giờ sau vụ nổ, đã bị bắt bởi cảnh sát Hà Lan vốn
nghi ngờ y trong vụ ám sát này, nhưng khi người ta đưa y đến quân y viện và chỉ
thi thể người chết, y kêu lên: “Ôi lãnh tụ
của tôi!” - điều đó, cùng với vé tàu hỏa, là đủ để thuyết phục cảnh sát
trong sự vô tội hoàn toàn của y.
Ngày hôm sau vụ nổ, cảnh sát Hà Lan có
Baranovxky đi kèm đã tiến hành kiểm tra nhân viên tất cả các tàu Xô viết đang đậu
ở cảng Rotterdam. Chúng tìm kiếm người được chụp trên tấm ảnh mà chúng có trong
tay. Đó chính là tấm ảnh tay thợ ảnh rong ở Berlin chụp. Baranovxky biết rõ rằng
Konovalets định gặp người đưa tin - điện báo viên sẽ đến Tây Âu từ một con tàu
Liên Xô. Thế nhưng y hoàn toàn không tin chắc rằng đó chính là tôi. Cảnh sát Hà
Lan biết về cú điện thoại gọi Konovalets từ Na Uy và, lẽ tự nhiên, nghi ngờ rằng
điệp viên đã gọi cho hắn. Thực ra, không ai biết chắc, ai là người Konovalets gặp
vào cái ngày đen đủi đó. Khi xảy ra vụ nổ trên đường, không có ai bên cạnh hắn
cả. Nhân thân của hắn vẫn không được cảnh sát Hà Lan làm sáng tỏ cho tới tận
đêm khuya khi con tàu “Silca” của tôi từ lâu đã rời bến cảng Rotterdam. Cái chết
của Konovalets gây nên sự chia rẽ trong OUN. Số phận những tên cầm đầu OUN làm
việc thời Konovalets, thành ra bi kịch trong những năm 1939-1945. Trong tiến trình
tranh giành quyền lực nội bộ OUN giữa Bandera được Đức giải thoát năm 1939, và
Melnikov, kẻ thừa kế chính thức của Konovalets, những tay súng và chiến hữu lừng
danh của Konovalets đã chết. Quân Bandera bắn chết Baranovxky, Xtsiborxky,
Xusko ở Jưtomir và Lvov vào những năm 1942-1943. Tay súng Lemec bị chúng tiêu
diệt ở Poltava năm 1942.
Ở Tây ban Nha tôi dừng lại ba tuần như một
lính tình nguyện Ba Lan trong thành phần đơn vị du kích quốc tế thuộc quân đội
cộng hòa do NKVD lãnh đạo.
------------
Còn tiếp.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét