Thứ Ba, 23 tháng 1, 2018

Người Đàn Ông Mang Tên Ove - Chương 39&40

Người Đàn Ông Mang Tên Ove

Tác giả: Fredrik Backman
Người dịch: Hoàng Anh
NXB Trẻ - Năm xuất bản 8-2017

39

CÁI CHẾT

Cái chết là một thứ lạ lùng. Người ta sống cả đời như thể nó không tồn tại, thế nhưng nó là một trong những lý do quan trọng nhất để sống. Một số người trong chúng ta nhận thức rõ về cái chết đến nỗi sống mạnh mẽ hơn, bướng bỉnh hơn, điên cuồng hơn. Một số cần sự hiện diện thường xuyên của nó để cảm thấy mình đang sống. Số khác bị ám ảnh bởi cái chết đến nỗi họ ngồi đợi nó rất lâu trước khi nó tới. Chúng ta sợ chết, nhưng đa phần chúng ta sợ nhất là khi nó đem một ai đó đi mất chứ không phải chính chúng ta. Bởi lẽ nỗi sợ hãi lớn lao nhất khi đối mặt với cái chết là việc nó sượt qua chúng ta. Và bỏ chúng ta lại một mình.
Mọi người luôn nói rằng Ove là một người “cay nghiệt”. Nhưng ông không phải như thế. Ông chỉ không cười thường xuyên. Liệu chuyện đó có đồng nghĩa với việc bị đối xử như tội phạm không? Ove không nghĩ vậy. Có gì đó trong ông đã vỡ vụn khi ông phải chôn cất người duy nhất từng hiểu được ông. Thời gian không thể làm lành vết thương đó.
Và thời gian cũng là một thứ kỳ lạ. Hầu hết chúng ta chỉ sống vì khoảng thời gian còn lại phía trước. Vài ngày, vài tuần, vài năm. Một trong những khoảnh khắc đau đớn nhất trong cuộc đời một con người là khi anh ta nhận ra mình đã đến cái tuổi có nhiều thứ ở sau lưng hơn là trước mặt. Và khi thời gian không còn nhiều phía trước, người ta sống vì những thứ khác. Những ký ức chẳng hạn. Những buổi chiều có nắng, với bàn tay ai đó nắm chặt trong tay mình. Mùi hương của những luống hoa mới nở. Những ngày Chủ nhật ngồi quán cà phê. Những đứa cháu, có lẽ vậy. Người ta tìm cách sống vì tương lai của ai đó khác. Không phải Ove cũng chết khi Sonja bỏ ông mà đi. Ông chỉ thôi không sống nữa.
Sự đau buồn là một thứ lạ lùng.
Khi nhân viên bệnh viện từ chối để Parvaneh đi theo băng ca của Ove vào nơi phẫu thuật, phải cần đến sự hợp lực của Patrick, Jimmy, Anders, Adrian, Mirsad và bốn y tá để khống chế cô và những cú đấm loạn xạ của cô. Khi một bác sĩ bảo cô bình tĩnh lại vì đứa bé trong bụng, Parvaneh lật luôn cái băng ghế gỗ trong phòng đợi vào chân anh ta. Còn khi một bác sĩ khác bước ra từ cửa khu phẫu thuật với một bộ mặt vô cảm và bảo họ nên “chuẩn bị tinh thần cho điều xấu nhất”, cô đã hét lớn và ngồi phệt xuống sàn như một cái bình sứ bị vỡ, mặt vùi vào hai bàn tay.
Tình yêu thương là một thứ rất lạ. Nó gây bất ngờ cho người ta.
Đồng hồ chỉ ba giờ rưỡi sáng khi một y tá đến gặp Parvaneh. Cô đã bám trụ tại phòng đợi. Tóc cô rối bù, đôi mắt đỏ quạch lấm lem đầy nước mắt và mascara. Khi bước vào căn phòng nhỏ ở cuối hành lang, trông cô yếu đến nỗi một y tá phải lao vội đến để ngăn không cho cô gục ngã ngay trên ngưỡng cửa. Parvaneh tựa người vào khung cửa, hít một hơi thật sâu, mỉm cười yếu ớt với người y tá và trấn an rằng cô không sao. Cô bước thêm một bước vào trong phòng và đứng yên trong một giây, như thể đó là lần đầu tiên trong đêm đó cô ghi nhận toàn bộ tính chất nghiêm trọng của sự việc đã xảy ra.
Sau đó, cô đến bên chiếc giường và đứng cạnh đó với đôi mắt nhòa lệ. Hai bàn tay cô bắt đầu đấm thùm thụp cánh tay ông Ove.
- Bác đừng hòng chết trước mặt cháu, bác Ove. - Cô nấc lên. - Đừng có nghĩ tới chuyện đó.
Những ngón tay của ông Ove khẽ nhúc nhích. Cô tóm lấy chúng bằng cả hai tay và áp trán vào lòng bàn tay ông.
- Tôi nghĩ tốt hơn cô nên bình tĩnh lại. - Ove nói với giọng khàn khàn.
Parvaneh lại đập vào tay ông lần nữa. Ông thấy mình nên biết khôn mà giữ im lặng. Nhưng khi cô níu chặt bàn tay ông, ngồi thụp xuống ghế với một sự pha trộn của xúc động, thương cảm và kinh hoàng trong đôi mắt nâu to tướng, ông đưa bàn tay kia lên và vuốt tóc cô. Mũi ông được gắn ống, ngực ông vất vả nhấp nhô bên dưới lớp vải như thể mỗi hơi thở của ông là một cơn đau dài. Giọng ông khò khè thật khó nghe:
- Cô không để bọn họ lái xe cứu thương vào trong khu phố chứ hả?
Phải mất bốn mươi phút sau, một y tá mới đi vào phòng. Ngay sau đó, một anh chàng bác sĩ đeo kính đi dép nhựa với vẻ mặt của một người bị táo bón bước vào phòng và uể oải đứng bên giường bệnh. Anh ta nhìn xuống một tờ giấy.
- Parr… na va? - Anh ta ngập ngừng và đưa mắt lơ đãng nhìn cô.
- Parvaneh. - Cô chỉnh lại.
Tay bác sĩ có vẻ không quan tâm lắm tới chuyện đó.
- Ở đây cô được ghi là “người thân gần nhất”. - Anh ta nói, mắt liếc nhanh người phụ nữ ba mươi tuổi gốc Iran đang ngồi ở ghế và người đàn ông năm mươi chín tuổi không phải gốc Iran đang nằm trên giường bệnh.
Khi cả hai người không buồn giải thích gì hơn ngoài câu “à há, người thân gần nhất!” của Parvaneh và “Cô im đi!” của ông Ove, tay bác sĩ thở dài nói tiếp:
- Ove có một vấn đề với quả tim… - Anh ta thông báo với giọng đều đều, rồi giảng giải một hồi với những thuật ngữ không thể hiểu được đối với một người không có mười năm theo học ngành y hoặc bị nghiện một số bộ phim truyền hình về đề tài này.
Khi Parvaneh nhìn anh ta với một đôi mắt mang hình dấu hỏi và dấu chấm than, tay bác sĩ thở dài lần nữa theo cái cách mà anh ta thường làm khi đối diện với những người không biết đường theo học ngành y trước khi tới bệnh viện.
- Tim của ông ấy quá lớn. - Anh ta tóm tắt tình hình.
Parvaneh ngẩn người nhìn anh ta hồi lâu, rồi quan sát ông Ove đang nằm trên giường với ánh mắt thắc mắc. Sau đó, cô lại nhìn anh chàng bác sĩ như thể đang chờ đợi anh ta dang tay ra và hét lên: “Đùa thôi mà!”.
Khi anh ta không làm thế, cô bắt đầu cười thành tiếng. Thoạt tiên, nó giống như một cái ho, sau đó nó giống như một cái hắt hơi cố nén, trước khi nhanh chóng chuyển thành một tràng cười khùng khục. Parvaneh bám vào cạnh giường, dùng bàn tay như cái quạt phả gió vào mặt để nín lại, nhưng vô ích. Cuối cùng cô phá lên cười rũ rượi, khiến cho các y tá ở ngoài hành lang cũng phải thò đầu vào phòng xem chuyện gì đang xảy ra.
- Anh đã hiểu được sự mệt mỏi của tôi chưa? - Ove rít lên với tay bác sĩ và đảo mắt.
Parvaneh vùi mặt vào một chiếc gối trong lúc vẫn cười sằng sặc. Anh chàng bác sĩ không biết phải làm gì trong tình huống này, nên cuối cùng anh ta chỉ hắng giọng thật lớn rồi giậm chân mấy cái để thể hiện uy quyền. Mặc dù không mấy hiệu quả, nhưng sau khi anh ta làm vài lần, Parvaneh đã có thể nén cơn cười để thốt lên:
- Tim của bác Ove quá lớn. Thôi tôi đi chết đây.
- Tôi mới là người sắp chết! - Ông Ove phản đối.
Parvaneh lắc đầu và mỉm cười với tay bác sĩ.
- Có vậy thôi á?
Anh ta đóng hồ sơ bệnh án một cách nhẫn nhục.
- Nếu ông ấy uống thuốc, chúng tôi có thể giữ cho tình hình trong tầm kiểm soát. Nhưng chúng tôi không dám chắc về những ca như thế này. Có thể kéo dài được vài tháng, hoặc vài năm.
Parvaneh phẩy tay.
- Ồ, anh đừng lo. Bác Ove CHẾT THẾ QUÁI NÀO ĐƯỢC!
Ông Ove có vẻ tự ái thấy rõ.
Bốn ngày sau, ông Ove tập tễnh đi về nhà. Ông được Parvaneh và Patrick dìu. Một người đi nạng, người kia bụng chửa vượt mặt, hỗ trợ thế mới gọi là hỗ trợ chứ, ông nghĩ bụng. Nhưng ông không nói ra. Parvaneh vừa mới nổi cơn tam bành khi ông không để cho cô lùi chiếc Saab vào lối đi giữa hai dãy nhà vài phút trước đó “CHÁU BIẾT RỒI! KHỔ LẮM, NÓI MÃI! Nếu bác nói thêm một lần nữa là cháu thề có trời đất, cháu sẽ châm lửa đốt cái bảng cấm đó!”. Parvaneh đã quát to như thế với Ove. Ông thấy như vậy hơi quá.
Tuyết lạo xạo dưới gót giày của ông. Các ô cửa sổ đều sáng đèn. Con mèo ngồi đợi ngay tại cửa nhà. Những bức vẽ nằm đầy trên mặt bàn bếp.
- Bọn trẻ vẽ tặng bác đấy. - Parvaneh nói trong lúc để chiếc chìa khóa dự phòng vào cái rổ bên cạnh điện thoại bàn.
Khi nhìn thấy ông đọc những chữ cái nằm ở góc dưới của một bức vẽ, cô tỏ ra hơi bối rối.
- Đó là… cháu xin lỗi, bác đừng bận tâm về những gì chúng viết. Trẻ con ấy mà. Bố của cháu đã mất bên Iran. Bọn trẻ chưa bao giờ gặp mặt ông ngoại… bác biết đấy.
Ông Ove không bận tâm tới những lời cô nói. Ông chỉ cầm những bức vẽ lên và đi tới chỗ tủ bếp.
- Chúng có thể gọi tôi thế nào cũng được. Không cần cô phải can thiệp đâu.
Nói đoạn ông gắn từng bức vẽ lên cửa tủ lạnh. Bức vẽ có đề “ông ngoại” được gắn ở trên cùng.
Parvaneh cố nén cười nhưng không được.
- Cô đừng có cười nữa, bật máy cà phê lên đi. Tôi sẽ đi lấy mấy cái thùng đựng đồ trên gác mái. - Ove lẩm bẩm rồi tập tễnh đi về phía cầu thang.
Tối hôm đó, Parvaneh và hai cô con gái giúp ông dọn dẹp ngôi nhà. Họ gói giấy báo các món đồ của bà Sonja và cẩn thận xếp vào thùng từng kỷ niệm một. Lúc chín rưỡi, khi mọi thứ đã xong xuôi và bọn trẻ đã ngủ thiếp đi trên ghế sofa của ông Ove với các ngón tay dính mực in báo và khóe miệng dính kem sôcôla, Parvaneh bỗng bấu mạnh vào cánh tay ông Ove làm ông đau điếng. Khi ông thốt lên một tiếng “Ái!”, cô vội suỵt ông.
Thế là họ phải quay trở lại bệnh viện.
Đó là một cậu bé trai.


40

LỜI KẾT

Cuộc đời là một thứ lạ lùng.
Đông qua, xuân tới và Parvaneh thi đỗ bằng lái xe. Ông Ove dạy Adrian cách thay lốp xe. Cậu ta đúng là đã mua một chiếc Toyota, nhưng điều đó không đồng nghĩa cậu ta không thể cải tạo được, Ove đã giải thích như vậy với Sonja khi ông đi thăm bà vào một ngày Chủ nhật tháng Tư. Tiếp đó ông cho bà xem vài tấm ảnh chụp con trai của Parvaneh. Thằng bé bốn tháng tuổi nhanh như sóc. Patrick đã cố bắt ông dùng một chiếc điện thoại có chức năng chụp ảnh, nhưng Ove không tin chúng. Thay vào đó, ông đem theo trong ví một tập ảnh dày buộc bằng thun, và khoe với tất cả mọi người ông gặp. Kể cả những người làm việc ở cửa hiệu bán hoa.
Xuân qua hè tới, khi mùa thu gõ cửa, nữ nhà báo phiền hà Lena dọn tới ở cùng anh chàng Anders đỏm dáng chạy xe Audi. Ove là người lái chiếc xe tải chở đồ cho chị ta. Ông không mấy tin tưởng vào những anh chàng kém cỏi trong việc lùi xe giữa hai dãy nhà sao cho không đụng vào thùng thư của ông. Tất nhiên, Lena không tin vào thiết chế hôn nhân, Ove kể với Sonja như vậy, kèm thêm một cái hừ mũi hàm ý rằng mấy người hàng xóm đã xì xầm không ít. Thế rồi mùa xuân tiếp theo, ông đến bên mộ bà và cho bà xem một tấm thiệp mời đám cưới.
Mirsad mặc bộ com-lê đen và run lẩy bẩy vì căng thẳng. Parvaneh phải cho cậu ta uống một chầu tequila trước khi cậu ta bước vào tòa thị chính. Jimmy đã đợi sẵn trong đó. Ove đóng vai phụ rể, ông đã mua một bộ cánh mới để mặc trong dịp trọng đại. Họ mở tiệc tại quán cà phê của Amel. Ông già béo lùn cố gắng phát biểu những ba lần, nhưng lần nào cũng chỉ lắp bắp được vài chữ vì quá xúc động. Mặt khác, ông ta đã lấy tên Jimmy để đặt cho một loại sandwich. Cậu thanh niên mập mạp coi đó là món quà tuyệt vời nhất mà mình từng được nhận. Jimmy tiếp tục sống trong ngôi nhà của mẹ cùng với Mirsad. Năm sau đó, hai người nhận nuôi một bé gái. Chiều nào Jimmy cũng đưa con bé sang nhà bà Anita chơi vào lúc ba giờ đúng, đều như vắt chanh, khi hai vợ chồng bà uống cà phê.
Tình trạng của ông Rune không có gì cải thiện. Có những lúc ông gần như không thể tiếp xúc được trong vài ngày liền. Nhưng mỗi khi cô bé con chạy vào nhà và vươn tay về phía bà Anita, một nụ cười mãn nguyện làm khuôn mặt ông bừng sáng. Lần nào cũng vậy.
Thêm nhiều ngôi nhà khác được xây dựng trong khu vực. Chỉ sau vài năm, nó đã trở thành một quận nội thành. Dĩ nhiên chuyện đó không làm cho Patrick khéo léo hơn trong việc mở cửa sổ hoặc lắp ráp mấy cái tủ áo của IKEA. Một buổi sáng nọ, anh chàng xuất hiện trước cửa nhà ông Ove cùng với hai người đàn ông trạc tuổi mình. Cả hai người đều mua nhà ở cách đó vài con đường, theo lời họ giải thích. Họ đang sửa nhà và gặp một chút khó khăn với những thanh rầm trên các bức tường ngăn. Họ không biết phải làm thế nào. Tất nhiên ông Ove có giải pháp cho vấn đề. Ông lẩm bẩm gì đó trong miệng giống như hai chữ “dốt quá”, rồi sang tận nơi chỉ cho bọn họ. Ngày hôm sau, một người hàng xóm khác xuất hiện. Rồi một người nữa. Một người nữa. Chỉ trong vài tháng, ông đã đi đến gần như mọi ngôi nhà trong bán kính bốn con đường để vá chỗ nọ sửa chỗ kia. Tất nhiên ông luôn càu nhàu vì sự bất lực của mọi người, nhưng lúc đứng một mình trước mộ Sonja, ông lại thủ thỉ với bà: “Đôi khi có chuyện để làm trong ngày cũng hay bà ạ”.
Các cô con gái của Parvaneh lần lượt ăn mừng sinh nhật, và trước khi mọi người kịp thắc mắc, cô bé ba tuổi dễ ghét đã trở thành một cô bé sáu tuổi. Ove đưa cô bé đến trường ngày đầu tiên. Cô bé dạy ông cách chèn biểu tượng mặt cười vào tin nhắn điện thoại, còn ông thì bắt cô bé hứa không được mách với bố là ông đã mua điện thoại di động. Cô bé tám tuổi dễ ghét không kém nay đã lên mười và tổ chức tiệc ngủ đầu tiên trong đời. Cậu em trai của chúng bày đồ chơi khắp căn bếp nhà ông Ove. Ông đã xây một cái bể nhỏ cho cậu bé nghịch nước trong sân nhà mình, nhưng khi có người gọi nó như vậy Ove đáp trả ngay rằng: “Nó là một hồ bơi, không nói nhiều!”. Anders được bầu làm tổ trưởng tổ dân phố một lần nữa, còn Parvaneh thì mua một cái máy cắt cỏ mới cho bãi cỏ phía sau dãy nhà.
Hè chuyển sang thu, rồi thu qua đông tới. Vào một buổi sáng Chủ nhật tháng Mười một lạnh giá, gần tròn bốn năm sau cái ngày mà Parvaneh cùng Patrick lùi xe vào thùng thư của ông Ove, cô thức giấc với cảm giác như bị ai đó đặt một bàn tay lạnh ngắt trên trán mình. Cô nhỏm dậy, nhòm xuống qua cửa sổ phòng ngủ và xem giờ. Đã tám giờ mười lăm. Chỗ tuyết trước cửa nhà ông Ove vẫn nguyên xi không được dọn sạch.
Lao qua con đường nhỏ với chiếc áo choàng ngủ trên người và đôi dép bông dưới chân, cô gọi to tên ông. Cô mở cửa nhà ông bằng chìa khóa dự phòng được ông đưa cho, rồi lao vào phòng khách, loạng choạng trèo lên cầu thang với đôi dép ướt và quả tim đập thình thịch trong ngực. Cô dò dẫm đi vào phòng ngủ của ông.
Nom Ove như đang ngủ rất say. Cô chưa bao giờ thấy khuôn mặt ông thư thái đến thế. Con mèo nằm bên cạnh Ove, ngả đầu trên lòng bàn tay của ông. Khi trông thấy Parvaneh, nó chậm rãi đứng dậy, như thể chỉ đến lúc đó mới hiểu ra sự tình, và trèo lên lòng cô. Cả hai ngồi bên cạnh giường, Parvaneh vuốt ve mái tóc của ông cho đến khi đội cứu thương xuất hiện và nhẹ nhàng giải thích rằng họ cần phải đưa thi thể đi. Lúc đó cô mới chồm người tới trước và thì thào vào tai ông: “Hãy gửi tình yêu của cháu cho bác Sonja và cảm ơn bác ấy đã cho cháu mượn bác”. Rồi cô cầm cái phong bì to đề tên mình nằm trên chiếc bàn đầu giường và đi xuống cầu thang.
Trong phong bì đựng các thứ tài liệu, giấy chứng nhận, bản vẽ gốc của ngôi nhà, sổ tay hướng dẫn sử dụng đầu máy, sổ bảo dưỡng của chiếc Saab. Số tài khoản ngân hàng và hợp đồng bảo hiểm. Số điện thoại của một luật sư mà ông Ove đã “giao phó mọi thứ”. Cả một cuộc đời được sắp xếp như một tập hồ sơ. Như một bản bút toán kết sổ. Trên cùng là một lá thư dành cho cô. Parvaneh ngồi vào bàn bếp và đọc thư. Nó không dài. Như thể ông Ove đã biết mắt cô sẽ nhòa lệ trước khi đọc tới dòng cuối cùng.

Chiếc Saab được để lại cho Adrian. Mọi thứ khác được giao phó cho cô. Cô đã có chìa khóa ngôi nhà rồi. Con mèo ăn cá ngừ hai lần mỗi ngày và cần được cho ra ngoài để đi vệ sinh. Làm ơn tôn trọng chuyện đó. Một luật sư trong thành phố đang giữ các giấy tờ ngân hàng và những thứ khác. Có một tài khoản với số dư 11.563.013 krona 67 ore. Của bố bà Sonja để lại. Ông già có nhiều cổ phần. Ông ta keo kiệt kinh khủng. Tôi và Sonja không biết phải làm gì với khoản tiền đó. Các con cô sẽ nhận mỗi đứa một triệu khi chúng tròn mười tám tuổi, con gái của Jimmy cũng vậy. Phần còn lại là của cô. Nhưng đừng để cho Patrick đụng vào số tiền đó. Sonja sẽ thích cô. Đừng để cho những người hàng xóm mới của cô lái xe vào khu dân cư.
Ove

Phía dưới là một dòng chữ in hoa “CÔ CÓ PHẢI LOẠI NGU LÂU DỐT BỀN KHÓ ĐÀO TẠO ĐÂU!” cùng một cái biểu tượng mặt cười, giống như Nasanin đã bày cho Ove.
Trong thư còn liệt kê các chỉ dẫn rành mạch về tang lễ, thứ “không được làm rùm beng trong mọi tình huống”. Ông Ove không muốn tổ chức lớn, ông chỉ muốn được nằm xuống bên cạnh bà Sonja, thế thôi. “Không khách khứa. Không ồn ào!”. Ông đã căn dặn rõ ràng như thế.
Hơn ba trăm người đã đến dự đám tang.
Khi Patrick, Parvaneh và các cô bé bước vào nơi làm lễ, nhiều người thậm chí còn phải đứng dọc theo các bức tường và trên lối đi. Tất cả đều cầm những ngọn nến có khắc dòng chữ “Quỹ Sonja”. Bởi lẽ đó là điều mà Parvaneh đã quyết định làm với số tiền được ông Ove để lại: một quỹ từ thiện dành cho trẻ mồ côi. Đôi mắt cô sưng mọng vì khóc, cổ họng cô khô đến nỗi đã mấy ngày nay cô thở khò khè. Khi trông thấy những ánh nến, hơi thở cô nhẹ đi đôi chút. Và khi Patrick chứng kiến toàn bộ số người đến tiễn đưa ông Ove, anh huých nhẹ vào sườn cô, miệng mỉm cười hài lòng.
- Ôi trời, bác Ove chắc sẽ ghét chuyện này lắm, em nhỉ?
Cô bật cười. Chuyện đó là đương nhiên rồi.
Tối hôm ấy, cô dẫn một đôi vợ chồng trẻ mới cưới đi xem ngôi nhà của ông Ove và bà Sonja. Cô vợ đang có mang. Đôi mắt cô vợ sáng lấp lánh khi đi qua các căn phòng, như thể đang mường tượng những ký ức tương lai của đứa trẻ sẽ diễn ra ngay trên sàn nhà này. Người chồng rõ ràng ít hào hứng hơn. Anh mặc một cái quần thợ mộc và chủ yếu đi loanh quanh, đá vào mấy cái len tường với bộ mặt khó đăm đăm. Parvaneh có thể thấy anh ta không thể làm gì được, vì ánh mắt cô vợ cho thấy cô đã quyết rồi. Nhưng khi anh chàng cất giọng cộc cằn nhắc đến cái “nhà để xe” được đề cập trong quảng cáo, Parvaneh nhìn anh ta từ đầu đến chân, gật đầu xác nhận rồi hỏi về hiệu xe anh lái. Anh chàng thẳng người lại, nở một nụ cười gần như không thể nhận thấy, và nhìn thẳng vào mắt cô với một niềm tự hào khôn tả mà chỉ có một cái tên duy nhất có thể khơi lên được.
- Saab.

Hết

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét