Giấc Mơ Bị Đánh Cắp - Chương 3 & 4

Giấc Mơ Bị Đánh Cắp

Tác giả: Alexandra Marinina

Người dịch: Nguyễn Văn Thảo

Nhà Xuất Bản Công An Nhân Dân -  09/2004

Chương 3

Naxtia chăm chú nhìn giảng đường. Mười lăm học viên Học viện Cảnh sát Moskva, tất cả mặc cảnh phục, tóc cắt ngắn, râu ria cạo nhẵn, chị có cảm giác là mọi người chung một khuôn mặt. Hôm qua chị điều khiển giờ thực hành trong lớp khác cùng khóa và không phát hiện ra một ai có tư duy phù hợp với mức độ của bài toán thứ sáu mươi.

Chị đã dành mười phút đầu để nhắc lại ngắn gọn tài liệu bài giảng, sau đó vẽ lên bảng biểu đồ vụ sự cố giao thông đường bộ.

- Hãy chép: những lời khai của tài xế... lời khai của các nhân chứng A... B... C... D... Nhiệm vụ: giải thích nguyên nhân sự khác nhau của những lời khai và xác định, các lời khai của ai gần nhất với sự việc xảy ra trong thực tế. Thời gian - đến giờ giải lao. Sau giải lao chúng ta sẽ phân tích các câu trả lời.

Khi chuông giải lao vang lên, Naxtia đi ra góc cầu thang chỗ được phép hút thuốc. Mấy học viên trong lớp đến gần chị.

- Cô làm việc ở Petrovca ạ? - một chàng trai nhỏ bé hỏi, cậu ta thấp hơn chị một cái đầu.

- Ở Petrovca.

- Thế cô đã học ở dâu?

- Đại học Tổng hợp.

- Thế cô đeo lon gì ạ? - cậu nhỏ bé tiếp tục cố hỏi.

- Thiếu tá.

Im lặng một lúc. Sau đó học viên khác, to cao, tóc sáng, với vết sẹo thấy rõ phía trên lông mày, tham gia câu chuyện.

- Cô cố ý mặc thế này để không ai đoán ra ạ?

Câu hỏi đẩy Naxtia vào ngõ cụt. Chị biết rằng thường ngày trông chị trẻ hơn tuổi ba mươi ba nhiều. Và dù hôm nay thay vì quần bò quen thuộc chị đã mặc váy thẳng nghiêm túc, còn cái áo sơ mi vải bông được thay bằng áo len cổ chui màu trắng và áo vét da, dù vậy vẻ của chị vẫn giống như một cô bé: khuôn mặt sạch sẽ không trang điểm, tóc dài màu sáng được kéo ra sau gáy thành một cái đuôi. Chưa bao giờ trong đầu chị có ý chú tâm vào việc để trông trẻ hơn tuổi của mình, đơn giản chị mặc sao cho cảm thấy tiện lợi. Trang điểm thì lười, còn làm đầu phức tạp từ mái tóc dài là buồn cười nếu suốt thời gian toàn mặc quần bò đi giày thể thao. Naxtia kiên quyết không muốn mặc quần áo “lịch sự” nào khác. Thứ nhất, đến tối hầu như bao giờ hai chân của chị đều tê cứng, bởi chị đi lại ít, lại uống nhiều cà phê. Thứ hai, các động mạch của chị yếu và vì thế chị luôn luôn bị ớn lạnh, khi mặc quần bò, sơ mi và áo len thì ấm và thuận tiện, và Naxtia đánh giá điều đó cao hơn tất thảy. Thế nhưng giải thích tất cả điều này với cậu học viên tóc màu sáng ít nhất cũng là buồn cười.

- Thế người ta phải đoán gì chứ? - chị đặt câu hỏi lại.

- Về... về việc là... - cậu tóc sáng bối rối một chút và cười toáng. - Ôi em thật bộp chộp, đúng là đồ ngốc!

“Khá lắm, - Naxtia thầm nghĩ vẻ tán thưởng. - Có suy nghĩ. Đích thực, đúng là buồn cười khi cố để mọi người trông thấy ngay nghề nghiệp của mình. Với nghề của chúng ta nói chung tốt nhất là làm con kì nhông: hôm nay ta ba lăm, còn ngày mai - hăm bảy. Nếu trong lớp không có ai khá hơn, mình sẽ đề nghị cậu ta đến tập sự. Chí ít cậu ta cũng biết kịp thời tỉnh ngộ và thừa nhận những sai lầm của mình, mà đó đã là một nửa công việc”.

Sau giờ nghỉ khi bước vào giảng đường, Naxtia cảm thấy trống ngực đánh. Mỗi năm, khi chọn thực tập viên, chị đều bị kích động, hi vọng tìm thấy ngọc châu trong đống hạt thóc và sợ bỏ sót nó. Nhìn danh sách lớp, chị bắt đầu ra câu hỏi. Những lời đáp bình thường, đúng mức, nhưng thường là hời hợt, không vượt ra khỏi giới hạn cái điều mà chính Naxtia đã nhắc cho học viên vào đầu giờ học. Tạo nên ấn tượng là họ không nghe bài giảng và không đọc sách giáo khoa. “Cứ như họ đang qua thời hạn tù, - Naxtia chán ngán nghĩ khi nghe những câu trả lời chán ngắt và uể oải. - Y như lao động khổ sai. Không ai bắt họ thi vào đây, tự mình đến, tham gia thi tuyển, hoàn thành tiêu chí rèn luyện thể lực, đã thi đỗ. Còn giờ đây toàn bộ sự học này dường như không cần cho họ. Và sự “bổ sung” như thế sau nửa năm sẽ đến với công an Moskva. Lợi lộc lắm từ họ...”.

- Meserinov, đề nghị trả lời.

Đến cuối giờ học còn tám phút. Naxtia quyết rằng dù sao thì cũng chẳng tìm được ai hơn cậu tóc sáng với vết sẹo biết tự phê bình. Cần nghe lời đáp của cậu ta, và nếu cậu ta có thể nói kết gắn dù chỉ ba câu, chị sẽ dừng sự lựa chọn lại cậu ta. Không là của quý, tất nhiên, nhưng có thể nâng đỡ cậu ta và dạy được gì đó.

- Đúng hơn cả, những đặc điểm tâm lí chẳng dính dáng gì ở đây, - Meserinov lên tiếng. - Những lời khai của các nhân chứng khác nhau là vì họ bị mua chuộc và nói những gì người ta bảo họ.

Hai má Naxtia nóng bừng. Chả lẽ? Chả lẽ chị đã tìm được viên ngọc của mình, tìm ra người biết vượt cao hơn những cái khung được cho sẵn và tìm kiếm giải pháp ở một bề mặt hoàn toàn khác? May thế đấy! Cố để giọng không lộ sự hồi hộp mừng vui, chị hỏi:

- Anh giả định thế nào, điều đó có thể cần để làm gì?

- Ví dụ, để làm rối và kéo dài sự điều tra. Tài xế có thể cản trở ai đó, và cần bằng mọi cách hạn chế tự do đi lại của ông ta. Theo các điều kiện của bài tập, người bị nạn đã chết, đúng không? Nghĩa là, kẻ bị điều tra chắc chắn phải kí cam đoan không đi đâu. Với những lời khai mâu thuẫn thế này của các nhân chứng, công tác điều tra sẽ kéo dài đến ngày tận thế, và điều đó là sự bảo đảm trọn vẹn rằng người tài xế có tội sẽ không đi ra khỏi thành phố. Lại càng không ra khỏi đất nước.

“Xuất sắc! Cậu không những đã giải được bài thứ sáu mươi. Cậu ta biết tưởng tượng, đã không cần suy tính biến thành một câu chuyện khủng khiếp thế nào cơ. Và thêm vào đó, trên giờ hình pháp học cậu không quên rằng còn tồn tại tố tụng hình sự. Rất thông minh!”.

- Cảm ơn, anh Meserinov, mời ngồi. Giờ học kết thúc. Còn hai phút nữa, tôi sẽ nói với các bạn mấy lời. Mức hiểu biết trong lớp các bạn gây nên một ấn tượng sầu não. Từ giờ đến lúc tốt nghiệp các bạn chỉ còn sáu tháng, trong đó một tháng mất cho thực tập, thêm một tháng - làm luận văn. Không chắc có thể còn sửa chữa được điều gì đó, thời gian còn quá ít. Tôi tin rằng các bạn sẽ chuẩn bị cho kì thi quốc gia như cần thiết, các bạn sẽ học thuộc tất cả và trả thi ổn thỏa. Nhưng sự lười biếng trí tuệ là một tật xấu đáng sợ. Đa số trong các bạn, rất tiếc, đang khốn khổ bởi tật xấu đó. Có thể, có ai đó trong số các bạn không định trở thành một cán bộ tác chiến hay điều tra viên tốt, anh ta chỉ cần bằng tốt nghiệp luật sư và cầu vai trung úy thôi.

Những lời của tôi không liên quan đến những học viên như thế. Còn những người còn lại cần lưu ý rằng, nếu họ lười suy nghĩ, họ sẽ không thể phá được vụ án. Chúc may mắn.

Trong hành lang, Naxtia đuổi kịp Meserinov đang đi vào nhà ăn, và chạm vào khuỷu tay cậu ta.

- Anh hãy đợi một phút. Anh biết sẽ đi tập sự ở đâu chưa?

- Quân khu Bắc, đồn “Timtriazev”. Mà sao ạ?

- Anh có muốn thực tập tại Cục điều tra hình sự Moskva, ở Phòng đấu tranh chống trọng án có bạo lực không?

Meserinov lặng đi, hơi nheo mắt nhìn Naxtia. Có vẻ, cậu ta đang căng thẳng suy nghĩ, cân nhắc mọi thứ. Sau đó khẽ gật đầu.

- Chắc là muốn, nếu có thể. Nhưng Phòng giáo vụ đã phân công rồi.

- Tôi sẽ giải quyết vấn đề đó. Tôi chỉ cần sự đồng ý của anh.

- Em đồng ý. Thế cô cần điều đó làm gì?

Lần thứ hai trong hai giờ chàng trai này đặt Naxtia vào tình thế phức tạp. “Hóa ra cậu không đơn giản, anh bạn ạ, - chị thầm nghĩ vẻ phân vân. - Người khác chắc đã mừng rơn và không hề nghĩ ngợi một giây. Còn cậu thì tính toán gì đó, đoán định, đặt câu hỏi. Có lẽ, cậu sẽ thành một thám tử. May mà ta đã tìm ra cậu”.

- Chỗ chúng tôi, cũng như ở khắp nơi, không đủ số nhân viên, - chị trả lời Meserinov. - Vì thế chúng tôi rất mừng với bất kì sự trợ giúp nào. Nhưng thực tập viên càng hiểu biết bao nhiêu càng tốt bấy nhiêu, nếu anh ta đến làm tất thảy chỉ một tháng.

- Cô cho là em hiểu biết ư? - cậu học viên cười mỉa. - Rất dễ chịu. Chứ không thì cô trộn lẫn tất cả bọn em với thứ vứt đi.

Và thiếu tá công an Naxtia cảm thấy khó xử...

* * *

- Tôi không đánh thức cô đấy chứ? - trong ống nghe có giọng của Trernưsev.

Naxtia bật đèn và nhìn đồng hồ - bảy giờ kém năm. Đồng hồ báo thức sẽ reo sau năm phút.

- Anh làm tôi thức giấc, đồ cuồng bất hạnh, - chị cáu cẳm. - Anh làm mất năm phút quý giá.

- Naxtia ạ, tôi không hiểu cô sống thế nào. Tôi đã dậy từ một giờ trước, đã đi dạo với Kirill, tập thể dục ngoài đường, bây giờ tôi sảng khoái và tỉnh táo, còn cô vẫn ngủ. Cô thực đang ngủ đấy à?

- Tất nhiên.

- Vậy thì xin lỗi. Cô đã tỉnh hoàn toàn chưa? Nghe nổi không?

- Nói đi.

Naxtia chống tay nhổm lên, nằm thoải mái hơn và đặt máy điện thoại lên ngực.

- Nghĩa là thứ nhất, “Tay lái tự do” trên kênh bốn đã phát hôm 22 tháng 10 vào 21 giờ 15, kết thúc hồi 21 giờ 45. Thứ hai. Bà mẹ của Victoria đúng là nghiện rượu, nhưng bé Victoria được đưa vào trại mồ côi không phải vì bà mẹ bị đưa đi chữa trị, mà vì bà ta đã nhận án tù theo Điều 103 vì tội cố ý giết người. Thật ra, theo tòa, người ta định bắt bà phải chữa trị bắt buộc vì nghiện rượu. Bà ta chết thực sự do ngộ độc bởi denturat, nhưng không phải ở bệnh viện phục hồi, mà là trại giam đặc biệt.

- Tại sao lại trại giam đặc biệt? Đó không phải tiền án đầu tiên của bà ta?

- Thứ hai. Lần đầu bà ta qua tù vì ăn trộm. Tiện thể, Victoria sinh ra trong lần ngồi tù thứ nhất. Ở trại trẻ mồ côi gần như tất cả các nhân viên đã thay đổi, nhưng còn một bà giáo làm việc ở đấy từ lâu. Bà ấy khẳng định rằng, người ta không nói sự thật với Victoria để khỏi làm cô tổn thương. Với cô ấy, bà mẹ nghiện ngập là đủ lắm rồi. Mà cái chết cũng đáng sợ. Giờ là điều thứ ba, tệ hại nhất. Đã sẵn sàng chưa?

- Sẵn sàng.

- Coxar, người có các quen biết rộng trong giới y học, đã chết.

- Bao giờ?!

- Hãy cứng cỏi lên, Naxtia, giống như tôi với cô đã sa vào một đầm lầy nào đó. Coxar bị một xe hơi đâm chết. Không có người trông thấy, không thông tin gì hết. Thi thể nằm trên đường, một lái xe đi ngang qua tình cờ phát hiện ra. Vụ án được tiến hành tại quân khu Tây Bắc. Hiện giờ tôi chưa biết các chi tiết, đang định hôm nay đến thăm họ.

- Đợi đã, anh Trernưsev, đợi đã, - Naxtia nhăn trán đau khổ và áp bàn tay lên thái dương. Trong đầu tôi đầy một mớ cháo, không hiểu ra gì nữa. Coxar chết bao giờ?

- 25 tháng 10.

- Tôi cần suy nghĩ. Anh cứ đến khu Tây Bắc, tôi đi làm việc, báo cáo với Gordeev, sau đó sẽ đến chỗ Olsanxki. Chúng ta sẽ gặp nhau lúc hai giờ. Ổn không?

- Ở đâu?

- Như tôi hiểu, ban ngày anh muốn cho Kirill ăn?

- Ồ... tất nhiên là muốn.

- Một rưỡi hãy đón tôi cạnh metro “Sekhov”, chúng ta về nhà anh, anh cho chó ăn, còn sau đó chúng ta đưa nó đi dạo. Anh biết không, tôi với anh có vẻ như chạy ngược chạy xuôi ngớ ngẩn, đẩy những cảnh cửa khác nhau, tự mình không hiểu chúng ta muốn tìm cái gì. Chạy đủ rồi, đến lúc ngồi lại suy nghĩ. Anh đồng ý không?

- Cô rõ hơn, mọi người nói về cô, rằng cô là cỗ máy tính, chứ không nói về tôi. Với cô từ trước đến giờ tôi vẫn chỉ như một cậu bé chạy cờ.

- Anh nói gì thế? - Naxtia hoảng sợ. - Anh phật ý với tôi à? Anh Trernưsev yêu quý, nếu tôi nói gì đó không phải...

- Thôi bỏ đi, Naxtia, nói với cô một lời cũng không được. Cảm giác hài hước của cô ngủ lâu quá: cô đã tỉnh dậy, mà nó vẫn chưa. Một giờ rưỡi, metro “Sekhov. Chào.

Naxtia đặt điện thoại về chỗ và uể oải lê chân vào buồng tắm. Trong lòng chị nhòe nhoẹt.

Cái “gì đó” được phát hiện mấy hôm trước từng ngày lớn lên và củng cố, và làm gì với nó, chị không biết.

* * *

Mỗi ngày Gordeev càng u uẩn hơn. Khuôn mặt tròn xoe của ông quắt đi và xám ngoét, các cử động trở nên chậm chạp, giọng nói khô khan hơn. Càng thường xuyên hơn, khi nghe người cùng trò chuyện, ông hay thốt ra “chậc chậc, chậc chậc”, và điều đó có nghĩa là ông không nghe điều người ta nói với ông, mà theo đuổi những ý nghĩ khác.

Khi tiến hành giao ban tác chiến buổi sáng, ông nghe bản thân một cách tệ hại, bao nhiêu lần ngó nhìn những bộ mặt thuộc cấp của mình và nghĩ: “Tay này? Hay tay kia? Ai trong số họ?”. Ông có cảm giác rằng ông biết ai trong số cản bộ tác chiến liên quan với giới tội phạm, nhưng không muốn tin vào điều đó. Đồng thời nếu đó không phải là anh ta, không phải là kẻ mà ông nghĩ, nghĩa là ai đó khác, và do thế cũng chẳng nhẹ nhõm hơn. Gordeev đối xử với tất cả như nhau, và dù ai là kẻ phản bội đi nữa - cũng sẽ đau đớn như vậy. Ông bị xâu xé bởi những mong muốn mâu thuẫn: một mặt, ông muốn chia sẻ với Naxtia những ngờ vực của mình, nhưng, mặt khác, ông cho rằng, không nên kéo chị vào cùng. Tất nhiên, Naxtia là người thông mình, biết quan sát, với trí nhớ tốt và tư duy mạch lạc, cùng với chị hẳn là dễ xét đoán hơn. Đồng thời Gordeev biết là sẽ khó thế nào với chị, khi ông cứ nói về những ngờ vực của mình, trò chuyện với con người này, làm việc với anh ta, bàn bạc bất kì vấn đề gì, kể cả không phải thuộc về công vụ. Ngoài ra cô có thể làm lộ bản thân và làm e dè kẻ mà đến lúc này vẫn tự tin vào sự an toàn của mình.

Trong thời gian cuộc họp ông không hỏi Naxtia về tiến trình vụ án mạng Victoria. Chị đã hiểu đúng, trở về phòng của mình và kiên nhẫn chờ thủ trưởng gọi. Chưa qua mười phút, Gordeev đã gọi theo điện thoại nội bộ với lời ngắn gọn: “Ghé qua tôi”.

- Thưa chú Gordeev, cứ để Dosenco trò chuyện với người này, - Naxtia chìa cho Gordeev một tờ giấy được ghi các tọa độ của Xolodovnicov và những câu hỏi đòi hỏi sao cho có lời đáp chính xác nhất. Dosenco rất khéo léo biết “làm việc” với trí nhớ của con người khi kích thích các mối liên hệ kết gắn làm cho đôi khi người ta nhớ đến các chi tiết nhỏ nhất và với sự chính xác đến từng phút của sự kiện đã qua từ lâu. Naxtia rất hi vọng là Dosenco sẽ xác định được thời gian, khi Xolodovnicov gọi cho Cartasov, bạn thời đại học. Điều đó sẽ giúp vạch ra chính xác sự ngắt quãng về thời gian khi có hồi chuông bị biến khỏi băng ghi âm.

- Tốt. Còn gì nữa?

- Còn, cần gặp lại bác sĩ tâm thần mà Cartasov đã tư vấn. Điều đó tôi phải tự làm lấy.

- Tại sao?

- Tại vì tôi đã nói chuyện với Cartasov, tôi nhớ tốt mọi chi tiết cuộc nói chuyện và, để làm rõ những mâu thuẫn trong các lời khai, tôi cũng phải nói chuyện với bác sĩ. Ít ra điều mà Cartasov đã nói với tôi, là khá khác biệt với lời khai được ghi trong biên bản hỏi cung bác sĩ Maxlennicov.

- Cô nghi ngờ chàng hoạ sĩ này một cách nghiêm trọng như thế sao?

- Rất nghiêm trọng. Thêm nữa, giả thuyết này chả có gì kém hơn những giả thuyết khác. Mất ba tuần để kiểm tra hai giả thuyết đầu. Ta đồng ý, hai giả thuyết kia là tốn công sức nhất. Theo các cứ liệu của Phòng thị thực xuất nhập cảnh, không có ai trong số đối tác nước ngoài của Victoria có mặt ở Moskva vào cuối tháng 10, ngoại trừ tay người Hà Lan cuối cùng kia. Nhưng Olsanxki tin chứng cứ ngoại phạm của ông ta. Những hành vi thiếu động cơ trong trạng thái tâm thần cấp tính dẫu sao cũng không thế kiểm tra đến cùng được. Tất cả những gì trong sức mình, chúng ta đã làm rồi. Chỉ còn chờ rằng, sẽ có thông tin nào đó nổi lên một cách tình cờ, nhưng có thể chờ điều độ đến tận lúc về hưu. Còn câu chuyện với bệnh tật của Victoria tôi có cảm giác là đáng ngờ. Chú Gordeev ạ, tôi có cơ sở để nghĩ rằng, cô ấy không hề bệnh tật và giấc mơ bị đánh cắp của cô là chuyện cổ tích về con bò trắng.

- Thế động cơ? Nếu Cartasov có dính líu, thì động cơ là thế nào?

- Tôi không biết. Tôi cố thử để biết. Có điều hai người chúng tôi là khó khăn, vì thế sự vụ tiến triển chậm.

- Theo tôi, nói chung nó không xê dịch, - Gordeev lầu bầu, - Cứ chỉ thử, kiểm tra, vấp ngã, cứ như con mèo mù, còn lợi lộc chỉ được tí ti. Cô giữ liên hệ với đồn công an khu vực Victoria đã sống không?

- Ồ... nói chung... - Naxtia lắp bắp.

* * *

Thoạt đầu ở đồn công an, đại úy Morozov chuyên trách việc tìm kiếm Victoria mất tích, vì thế người ta giao luôn cho anh cộng tác với nhóm đang điều tra vụ án mạng. Trong những ngày đầu, Naxtia cố ghép anh ta tham gia vụ án, nhưng Morozov giải thích với chị khá rõ rằng, ngoài vụ án mạng này, tiện thể, được gây ra chả biết là ở đâu, có thể ở quận khác và thậm chí - ở tỉnh khác nữa (còn anh, Morozov có trách nhiệm chuyên trách chỉ những vụ án được gây ra tại khu vực của anh) anh còn gánh trên vai 18 vụ trộm cắp, hai chục vụ ăn cắp xe hơi, cướp bóc, ẩu đả và vài vụ án mạng chưa phá nổi mà Petrovca chẳng giúp gì anh và anh đành một mình quay cuồng. Những nhiệm vụ Naxtia giao cho, anh thực hiện một cách miễn cưỡng, bỏ mặc, chẳng đặc biệt cố gắng, thế nhưng rất khéo léo trốn tránh chị, và tìm ra anh ta là rất không đơn giản.

Sau ba, bốn ngày nói chung Naxtia đã không còn tìm anh ta nữa và đem toàn bộ khối việc khổng lồ chất lên mình và Trernưsèv.

Thế nhưng Naxtia không thích than vãn và hớt lẻo, vì thế đáp lại câu hỏi của thủ trưởng, chị chỉ gầm gừ.

- Rõ rồi, - hiểu ngay lập tức, Gordeev thốt ra ngắn gọn. - Tôi sẽ gọi đến đồn, tiến hành công tác giáo dục. Hãy bắt Morozov nhập cuộc, chớ có khách khí với anh ta. Có thể nghĩ, chỗ anh ta gánh nặng hơn so với chỗ Trernưsev ấy. Ngày kia thực tập viên đến, hãy lấy cậu ta trợ giúp. Và đừng e ngại sử dụng cánh trẻ của chúng ta. Chỉ có điều hãy làm việc ấy thông qua tôi. Hiểu chứ? Nhất thiết phải qua tôi. Là thủ trưởng tôi giao nhiệm vụ - và chấm hết. Trong khi đó tôi có thể chẳng giải thích gì với ai cả. Còn cô thì không thể không trả lời họ, nếu họ bắt đầu đặt câu hỏi, đúng không?

- Đúng, tôi không thể. Họ sẽ nghĩ rằng tôi phách lối thế nào.

- Chậc chậc, chậc chậc, - đại tá gật gật đầu trầm ngâm, và Naxtia hiểu rằng ông lại thoát ra khỏi câu chuyện trong mấy giây.

Naxtia đứng dậy, cẩn thận xếp lại những ghi chép của mình.

- Tôi đi nhé, chú Gordeev? - Naxtia nói như hỏi.

- Chậc chậc, chậc chậc, - Gordeev lặp lại và bỗng nhìn Naxtia vẻ là lạ thế nào ấy và thốt ra rất khẽ: - Hãy thận trọng, Naxtia yêu quý. Chỉ còn mỗi cô chỗ tôi thôi.

* * *

Ngược với Gordeev, công tố viên Olsanxki lại niềm nở tươi cười, nhưng ông phản kích phần lớn những đề nghị của Naxtia. Và Naxtia đoán được vì sao. Tuần đầu tiên sau khi khởi tố về vụ án mạng Victoria, Dosenco và Larsev đã làm việc với điều tra viên. Nếu ông thờ ơ trong đánh giá về Dosenco, thì Larsev lại thuộc người được ông yêu quý, vả lại cũng hoàn toàn xứng đáng. Tình bạn riêng đã gắn kết Olsanxki với Larsev, họ thường đến chơi nhà nhau, còn các bà vợ của họ trở thành bạn thân tình. Một năm rưỡi trước đây, khi sinh nở, vợ và đứa trẻ sơ sinh của Larsev đã chết và Larsev còn lại với đứa con gái nhỏ mười tuổi, chính gia đình Olsanxki đã giúp anh vượt qua đau buồn và cách này cách nọ thu xếp ổn thoả cuộc sống.

Nhưng cái chết của vợ không chỉ làm thay đổi cuộc sống riêng tư của Larsev. Nó đã ảnh hưởng đến công tác của anh. Larsev đã không còn có thể hết mình dành cho các công vụ và cày từ sáng đến đêm khuya như trước kia. Anh tăng thêm những mối quan tâm và sự đau đầu, anh làm được ít hơn nhiều, bởi suốt ngày cố giải quyết những vấn đề nội trợ, đi cửa hàng, lén về nhà kiểm tra xem mọi sự có ổn không, buổi chiều cố về sớm để kiểm soát các bài tập của con gái và làm thức ăn ngày tiếp theo cho nó. Các đồng nghiệp thông cảm với nỗi bất hạnh và bỏ qua nhiều thứ đối với Larsev, thêm nữa, những sự cập rập của anh chủ yếu ảnh hưởng lên khối lượng công việc được hoàn thành, nhưng không lên chất lượng của nó. Thế nhưng Olsanxki tiếp nhận quá nhạy cảm tất cả những gì liên quan đến bạn của ông, đã hiểu một cách bệnh hoạn cái ẩn ý về việc Larsev đôi khi không làm đủ. Có thể hiểu tất cả mọi thứ đó bằng tình người. Nhưng Naxtia khó chịu rằng trong tình cảnh ấy chị hoá ra lại là người chịu hết tội vạ.

- Giám định cuốn băng chưa xong, - Olsanxki thông báo khi chị vừa bước qua ngưỡng cửa.

Naxtia đã lấy ở chỗ Cartasov không chỉ cuốn băng cuối cùng, mà còn cả hai cuốn trước đó mà trên băng có những thông báo chắc chắn là của chính Victoria, và yêu cầu công tố viên hỏi nhà giám định về bản chất của quãng dừng khó hiểu và về điều lạ trên cuốn băng cuối có ghi giọng đồng nhất với các mẫu số 4, 11 và 46 được ghi nhận trên hai cuốn băng khác hay không. Nếu đã không tin Cartasov, chị quyết định, thì không tin gì hết. Nghĩa là cần kiểm tra lại tất cả từ đầu. Nghe thấy là chưa có kết luận của các thẩm định viên, chị thở dài buồn bã.

- Tiếc quá. Tôi đã rất hi vọng. Nhưng mặc, anh Olsanxki ạ, cần nghiên cứu Cartasov.

- Đồng ý, - Olsanxki gật đầu. - Còn yêu cầu gì nữa không?

- Còn. Thứ nhất, cần lấy lại lời khai Lena, cô bạn của Victoria, và bác sĩ tâm thần. Sau đó thêm lần nữa trò chuyện với bố mẹ của Cartasov và nói chung với tất cả những người đã được lấy lời khai vào những ngày đầu. - Chị suýt nói: “Với tất cả những người được Larsev hỏi”, nhưng kịp thời cắn lưỡi.

Công tố viên nhăn mặt.

- Cô muốn được gì từ những lời khai này? Hãy làm ơn, cô có thể hỏi những gì khi mọi thứ đã được hỏi rồi?

“Câu hỏi thì vẫn thế, chỉ có điều tôi nghi ngờ câu trả lời sẽ khác” - Naxtia thầm đáp, nhưng lại kìm được.

- Vụ án giẫm chân tại chỗ, - công tố viên tiếp tục, - trong đó chẳng có gì mới hé ra, còn cô thì suốt thời gian cứ cố tỏ vẻ thấy được công việc và làm đi làm lại chỉ mỗi điều đó mấy lần liền. Cái tư duy đáng khen của cô đâu rồi? Ôi người ta đã kể về cô bao nhiêu, ôi người ta đã tôn cô lên bao nhiêu, thế mà tôi chả thấy những khả năng khác thường của cô ở đâu. Một thám tử nhờ nhờ thông thường, có hàng ngàn như thế. Vậy nên, cô Naxtia ạ, hãy thẳng thắn. Bây giờ tôi nói với cô những điều phật ý, nhưng chúng phải dựa trên cái gì tôi thấy. Còn nếu tôi không nhìn ra gì đó, thì đó đã là lỗi của cô. Tôi đã cảnh báo trước với cô là đừng che giấu tôi rồi. Thú nhận đi, cô đang giấu tôi điều gì?

Sự kiên nhẫn của Naxtia đã cạn. “Không, ta không là Greta Garbo, - chị thầm nghĩ. - Ta không làm diễn viên nổi. Ta chỉ có thể là chính mình, ta không thể chịu đựng sự giả vờ quá năm phút”. Chị quyết định nói thật.

- Anh Olsanxki ạ, các biên bản ghi lời khai lần đầu cẩu thả hoàn toàn. Tôi hiểu anh khó nghe điều đó như thế nào, tôi biết rằng Larsev là bạn gần gũi của anh. Hãy tin tôi, tôi quen anh ấy không phải chỉ một năm, tôi rất tôn trọng và tin anh ấy. Nhưng trong tình hình hiện nay các cảm xúc của chúng ta chỉ cản trở công việc bình thường về vụ án. Nào chúng ta hãy thú nhận rằng Larsev đã vội vã, muốn làm mọi thứ cho nhanh, thành ra cẩu thả mà sau đó đành phải làm lại. Kết quả là bỏ mất thì giờ mà lẽ ra có thể được sử dụng hợp lí hơn. Giờ thì làm thế nào, dứt tóc trên đầu à? Gì xảy ra thì đã xảy ra rồi. Larsev có cuộc sống khó khăn, chúng ta sẽ hạ thấp yêu cầu cho anh ấy và cố sửa chữa khi có thể còn sửa chữa được. Dù có thứ đã không thể chữa nổi nữa. Tôi đề nghị anh đừng nhắm mắt làm ra vẻ là mọi sự đều ổn. Chính anh nhìn thấy rõ là các biên bản hỏi cung rất tồi. Anh là một công tố viên nhiều kinh nghiệm, đơn giản anh không thể không nhìn rõ điều đó. Có muốn ví dụ không?

- Tôi không muốn. Tôi là công tố viên có kinh nghiệm, tự mình nhìn thấy hết. Nhưng tôi đề nghị cô, Naxtia ạ, hãy cứ giữ điều đó tạm thời giữa hai chúng ta. Tôi không hứa là tôi có đủ can đảm nói chuyện với Larsev, nhưng nếu như ai đó cần phải làm việc này, thì tốt nhất sẽ là tôi. Đừng than phiền về cậu ấy với Gordeev nhé? Tôi cần phải chính mình làm lại tất cả, khi nhìn thấy những biên bản đáng nguyền rủa này, nhưng tôi đã hi vọng vào Larsev, quỷ bắt cậu ta đi. Tôi đã nghĩ không thể cậu ấy lại bỏ sót điều gì đó quan trọng. Cô có biết trong một lúc tôi có bao nhiêu vụ phải làm không? Hai mươi bảy. Thì giờ đâu tôi tiến hành những cuộc lấy lời khai lại!

Trong thoáng lát Olsanxki như già sụm đi. Nụ cười sáng ngời đã tắt, trong giọng nói vang lên sự tuyệt vọng.

- Sao anh cứ chống chọi như thế mỗi khi tôi nói về những cuộc lấy lời khai lại? - Naxtia hỏi nhỏ. - Chính anh biết là tôi đúng mà. Anh giữ gìn thanh danh cho bạn mình hả?

- Thế cô sẽ làm gì nếu ở địa vị tôi? Chắc không giữ thanh danh cho bạn mình? Chỉ có trong phim, các nhân viên cơ quan bảo vệ pháp luật mới tuyệt đối tuân theo lợi ích công việc thôi. Còn chúng ta chỉ là những người trần mắt thịt, tất cả chúng ta có những vấn đề của mình, gia đình, bệnh tật và, tiện thể nói thêm, những tình cảm con người thuần tuý. Trong đó có cả tình yêu. Cô biết đấy, tìm ra các vấn đề dễ hơn nhiều so với giải quyết chúng. Thôi được, Naxtia ạ, chúng ta hãy dàn hòa và chuyên vào công việc. Ai sẽ gặp các đối tượng?

- Trernưsev, Morozov và tôi. Có thể còn Dosenco nữa.

- Morozov là ai?

- Từ đồn “Perovo”, Victoria sống ở khu vực của họ. Anh ta làm việc cùng chúng tôi.

- Morozov, Morozov... - công tố viên lẩm bẩm trầm ngâm. - Tôi đã nghe ở đâu đó... Hượm, tên anh ta là gì? Tình cờ có phải là Evgeni?

- Vâng, Evgeni.

- Một người vạm vỡ, mặt đỏ, mũi gồ hả?

- Vâng, anh ta. Anh biết anh ta à?

- Cũng không biết lắm, đôi lần va chạm thôi. Cô sẽ mệt với anh ta đấy.

- Tại sao?

- Uống rượu nhiều và lười. Còn sự quá tự tin thì cao hơn mái nhà, kiểu anh ta nói, chúng ta ở đây chỉ rỗi hơi, mỗi một anh ta làm việc toát mồ hôi. Nhưng tính cách thì tởm lắm. Nói chung, anh ta không hề ngốc và biết tốt công việc. Tất nhiên nếu anh ta làm. Chứ anh ta luôn tìm cớ lẩn tránh.

- Tôi sẽ xử lí được bằng cách nào đó, anh Olsanxki ạ, chẳng biết chọn ai nữa. Chính anh đã nói, ở chúng ta không ở trong phim mà là đang sống. Tìm đâu ra hai chục nhân viên tác chiến thạo việc mà sẽ chạy tung đi tứ phía theo mệnh lệnh, chiều tối chạy trở về khi đã thu thập qua một ngày toàn bộ thông tin cần thiết, để điều tra viên lập tức hình dung nên một bức tranh toàn cảnh. Không có thế đâu, chính anh cũng biết. Chúng ta thu thập từng mẩu, từng hạt, chậm chạp, một giờ may được một thìa cà phê. Đó là tôi chỉ chuyên trách một vụ giết người này, tôi không có những việc khác. Những người khác thì bao nhiêu là công việc. Vậy nên thậm chí Morozov lười biếng cũng đã là sự tiếp viện rồi. Đừng có làm tôi sợ.

- Thì tôi chỉ vậy, tiện thể nói thôi...

Ra khỏi Viện Công tố thành phố, Naxtia đi về phía metro. Chị cảm thấy nhẹ nhõm vì đã nói với Olsanxki về Larsev và cởi bỏ sự căng thẳng trong quan hệ của mình với công tố viên. Đồng thời chị thấy buồn. Có lẽ, giờ đây chị không thể nói, chị thương cho ai nhất - Larsev, Olsanxki hay chính bản thân.

* * *

Trong không gian mờ ảo của quầy bar có ba người đàn ông đang từ tốn trò chuyện. Một trong số họ uống nước khoáng, hai người khác - cà phê với rượu ngọt. Người trẻ nhất cũng đã ngoài bốn mươi, người già nhất - sáu mươi ba tuổi, là những người sang trọng, xử sự với vẻ đường hoàng. Họ không hút thuốc - giữ gìn sức khỏe và nói chuyện không to tiếng.

- Công việc chúng ta thế nào? - lên tiếng hỏi là người trung tuổi béo tốt, hơi hói với khuôn mặt phong nhã, mặc trang phục Anh đắt tiền.

- Chỗ tôi có các tin tức tin cậy, người của chúng ta đã được kéo vào việc, vậy chớ nên lo lắng, sẽ không có sự trệch hướng thêm đâu, người bé nhỏ đứng tuổi với bộ mặt nhăn nheo và cặp mắt sáng sắc sảo đáp lại ông ta.

Dĩ nhiên lão ta có họ có tên, nhưng những người nói chuyện tại sao đó chẳng bao giờ gọi tên, chỉ thích gọi ông già đơn giản là Arxen.

- Tôi hi vọng vào ông, - người trẻ nhất tham gia câu chuyện, đó là một gã đàn ông gân guốc xấu trai với bộ răng hàm trên bọc sắt. - Tôi không muốn mất người, ở chỗ tôi họ đều được chọn lọc.

- Còn cậu đối với họ là Trécnơmo chắc? (Con quỷ lùn râu dài, nổi tiếng trong trường ca "Ruxlan và Lutmỉla" của Puskin.) - Arxen cười mỉa. - Đừng sợ, chú Colia ạ, chả có chuyện gì với các chàng trai của chú đâu, nếu chúng đừng quá lếu láo.

Người đàn ông răng sắt mỉm cười. Nụ cười của hắn lạ lùng, tạo liên tưởng với sáp bôi môi biến màu: tự tuýp sáp có thể là màu vàng chanh hay xanh xám, còn trên môi nó bỗng rực lên màu mận chín hay màu tử đinh hương dịu dàng. Có cảm giác, chú Colia đeo lên mặt cái nụ cười của con người thỏa mãn và tự tin vào, còn xuyên qua nó hiện lên sự ngờ vực và cảnh giác.

- Dẫu vậy, - người đàn ông mặc đồ Anh vẫn khăng khăng, - tình trạng công việc của chúng ta là thế nào?

- Công việc thực tế là không xê dịch, vậy nên hãy ngừng co giật lại, - Arxen cong môi khinh bỉ. - Con bé giẫm chân tại chỗ, một bước lên trước - hai bước thụt lùi. Cứ để cô ta làm việc, làm cho đủ lương của mình, hiện thời cô ta thậm chí chưa có chút sáng tỏ nào.

- Thế nếu sẽ tiếp cận được?

- Thì để điều đó không xảy ra mới tồn tại người của ta để kiểm soát. Chỉ cần cô ta chúi mũi vào nơi không nên chúi vào, người ta sẽ nắm lấy tay cô ta, và chúng ta sẽ lập tức biết ngay. Đã qua gần một tháng, và chẳng có gì đáng sợ xảy ra. Cần phải kìm giữ đến ngày mồng ba tháng giêng. Nếu đến ngày đó người ta không đào bới nổi điều gì để ta có thể bấu víu vào, vụ án sẽ bị đình chỉ và nhét vào két sắt, mà đến lúc đó thì chính xác sẽ không còn ai làm gì với nó nữa. Chỗ họ không thiếu gánh nặng. Những việc bị đình chỉ không có thời gian để làm tiếp đâu.

- Có cần gì từ bọn trẻ của tôi không? - Kẻ được gọi là chú Colia hỏi.

- Cần đến - tôi sẽ nói. Còn tạm thời cứ để ngồi im. Cầu Chúa để không vì lẽ gì đó chúng rơi vào tay công an. Đặc biết là thằng... tên gì nhỉ... thằng thích phóng xe nhanh ấy.

- Xlavích phải không?

- Đấy, chính nó đấy. Hãy nói với nó, cứ để xe trong gara và đi metro. Chứ không chừng, dính vào tay cảnh sát giao thông nào đó, cái đồ ngu bị thịt.

- Tôi sẽ coi chừng, - chú Colia gật đầu. - Còn gì không ạ?

- Không còn gì. Cần đến - tôi sẽ báo, tôi không ngại đâu.

Arxen liếc đồng hồ và đứng dậy. Những người cùng trò chuyện đứng lên theo sau. Gã trẻ nhất, chú Colia, ngồi vào chiếc Gưguli khiêm nhường, “trang phục Anh” - vào chiếc “Volga” màu be, còn Arxen đứng tuổi gầy gò, co rúm trong chiếc áo khoác mỏng đi về phía bến xe điện.

---------------

Chương 4

Cái gì níu giữ con người cạnh nhau? Gì buộc họ ở bên nhau? Lực hấp dẫn không thể vượt qua? Hay đơn giản là sự tiện lợi?

Nghe Trernưsev kể về cuộc nói chuyện của anh với Lena, Naxtia không sao có thể quyết định rằng những sự kiện mới có lợi cho Cartasov hay là chứng cứ chống lại anh ta.

Lena là người cùng Victoria sửa chữa chính căn hộ gần kề nhà Cartasov. Anh ta làm quen với hai cô cùng một lúc, vả lại, khi thuần túy suy tính rằng Victoria đẹp lộng lẫy chắc chắn đã “bị chiếm” một cách bền vững, lập tức có thể dừng sự chú ý của mình ở Lena xinh xắn.

Cô này đơn giản hơn, không có những tham vọng đặc biệt và có vẻ là bà nội trợ tốt. Thoạt đầu, thậm chí Cartasov còn thoáng có ý nghĩ, hay là nên cưới cô bé mồ côi đáng yêu, quán xuyến việc nhà và không nặng gánh họ hàng này. Lepa không hứng thú với rượu, không hút thuốc lá và hoàn toàn có thể đẻ cho anh một thằng con kháu khỉnh khỏe mạnh. Nhưng chẳng bao lâu sau một tình huống tầm thường của đám cưới không môn đăng hộ đối theo tính toán trở thành một tam giác tình càng tầm thường hơn: can thiệp vào sự việc là Victoria kiên quyết và tự tin, người chả khó gì kéo họa sĩ lên giường gần như là ngay trước mắt bạn gái.

Cartasov mê say thực sự, còn Lena thầm lặng nhẫn nhục lùi sang một bên theo thói quen nhường nhịn ưu thế hàng đầu cho Victoria xinh đẹp hơn. Tất cả những gì Cartasov kể về “chén trà” và “bữa ăn được nấu cho đàn ông”, là sự thật, nhưng không phải là toàn bộ sự thật.

Sau một thời gian nào đó Lena chuẩn bị lấy Colobov, và giữa cô, Victoria và Cartasov tăng thêm sự căng thẳng. Victoria xinh đẹp và may mắn phát điên vì hằn học, rằng Lena, đã nhiều năm, từ thời trại mồ côi, luôn luôn là “bản phụ” của cô, đã biết cách lấy được chồng trước cả chính cô. Lena âm thầm đau khổ vì mối tình đối với Cartasov và hiểu một cách rõ ràng, đi lấy chồng, chỉ là để lấy chồng thôi. Chính Cartasov thì chửi rủa bản thân vì sự ngu ngốc và sự yếu đuối, đã nguyền rủa cái ngày khi cho phép những bản năng thô lỗ thắng lí trí, và thu hết can đảm để thuyết phục Lena tránh đám cưới này bằng mọi cách, bởi anh thấy rằng cô không yêu chàng rể, và biết đằng sau mọi sự ấy không chỉ là việc thiếu hi vọng có đám cưới với anh, Cartasov, mà còn cả cái mong muốn trẻ con ngốc nghếch dù chỉ một lần trong đời, dù là gì đó vượt lên mĩ nhân Victoria. Một tuần trước ngày cưới Lena đến nhà Cartasov và nói:

- Anh Cartasov, hãy làm quà cưới cho em...

Và anh ta đã làm cho cô, tình nhân cũ của mình một món quà cưới mà cô xin: một tuần hoan lạc và đắm đuối.

- Em thật muốn để Victoria biết được, - Lena nói mơ mộng khi duỗi dài trên giường. - Cứ để cô ta đau như em đã từng đau lúc ấy, khi bắt gặp anh và cô ta trên chính cái đi-văng này.

- Đừng ngốc nghếch, - Cartasov xua đi khi trong lòng lạnh buốt. Can đảm của anh có chẳng bao lăm, và triển vọng giải thích với Victoria bất trị và nóng nảy không làm anh mừng vui.

Và dẫu thế, lúc ấy thậm chí anh còn thuyết phục Lena suy nghĩ lại và bỏ Colobov trong khi còn chưa muộn.

- Thế anh cưới em chứ? - có lần Lena hỏi. - Nếu anh đuổi Victoria và cưới em, em sẽ tống Colobov đi với quỷ.

Cô đã chuẩn bị đi làm và đang đứng trước gương, ăn mặc chu đáo và đang thoa phấn lên má.

- Em cho anh một ngày để suy nghĩ, - cô mỉm cười. - Em đi làm về, và anh sẽ nói “được” hay “không”. Nếu “được” thì cứ theo anh, sau hai ngày sẽ không có đám cưới. Còn khi đã là “không” - đừng trách, nhưng để em không bao giờ phải nghe thêm một lời nói xấu về Colobov. Hiểu chứ, người yêu quý của em?

Càng đến cuối ngày làm việc bao nhiêu Cartasov càng hiểu bấy nhiêu rằng, anh không đủ sức đuổi Victoria đi. Khi quan hệ tự nó hình thành là một chuyện, nhưng hoàn toàn lại khác khi phải sắp xếp và điều chỉnh nó một cách có ý thức. Nói gì với Victoria đây? “Anh đã sung sướng với em suốt cả năm, còn giờ bỗng trở nên tồi tệ ư? Vớ vẩn thế nào ấy. Mấy ngày trước mọi sự vẫn ổn thỏa vậy mà hôm nay anh sẽ cưới bạn gái của em. Khi em quyến rũ anh, anh không chống, bởi vì em đẹp, còn qua đi một năm anh đã hiểu rằng em không phải là loại người để cùng lập gia đình và sinh con đẻ cái”.

Cơn mê sảng. Và sau nữa. Lena lấy chồng, cuộc đời của cô được thu xếp, chứ thả Victoria khỏi mình - cô ấy sẽ ra sao với tính cách của cô ấy? Không, dù có nói gì đi nữa, chỉ trong sách vở mới đơn giản như thế: vứt bỏ một cô, đến với cô khác... Trong đời thực, mọi sự phức tạp hơn nhiều.

Và thế, Victoria ở lại với Cartasov, còn Lena lấy Colobov. Cartasov vẫn gắn bó như cũ với Victoria bất trị và hay thay đổi, đối xử với cô ta như với một đứa bé ngốc nghếch phải luôn luôn để mắt tới và là kẻ khi không ngỗ ngược, có thể ban tặng những giây phút ấm áp, hồn hậu và dịu dàng sung sướng đáng kinh ngạc. Cartasov thậm chí cảm thấy mình có trách nhiệm với cô bạn, luôn luôn lo rằng cô sẽ có ngày dính vào một chuyện gì đó, và mủi lòng suýt khóc khi nghe qua điện thoại giọng nói không tỉnh táo của cô: “Anh yêu, anh đừng lo, em vẫn ổn”. Quan hệ giữa Lena với chồng càng xấu đi bao nhiêu thì quan hệ giữa hai cô bạn càng tốt lên bấy nhiêu. Victoria dần dần thôi giận dữ, tự nghĩ rằng chả có gì để mà ghen tị, còn Lena, về phần mình, mừng rằng dù Cartasov không quyết định cưới cô, nhưng cũng không trói buộc liên minh của anh với Victoria một cách chính thức. Định kì, khi Victoria rơi vào cuộc trác táng thường tình hay đi đâu đó với khách hàng, Cartasov gặp gỡ Lena, hoàn toàn không thấy trong việc đó có gì đáng trách và an ủi bản thân rằng cả hai người bọn họ đều bị lừa: Lena - bởi chồng, anh - bởi Victoria. Cứ thế kéo dài đến tận tháng 10 khi Victoria mất tích...

- Hãy xem, đã thành ra một cảnh như thế nào. Lena sẵn sàng vứt bỏ chồng vì Cartasov, nhưng anh không thể từ bỏ Victoria nổi, không đủ sức mạnh đạo đức. Với cái chết của Victoria, mọi sự đơn giản đi, anh thấy thế không?

Naxtia ngồi thoải mái hơn trên ghế băng và rút thuốc lá. Trernưsev gỡ dây cổ chó, nói nghiêm khắc: “Đừng đi xa”, quay lại với Naxtia.

- Cô nghĩ, Lena có dính líu đến vụ giết Victoria?

- Hoặc cô ta hoặc Cartasov, hoặc cả hai. Đã nghĩ ra câu chuyện xé lòng về bệnh tâm thần của Victoria nhằm đổ cho sự biến mất của cô ấy. Thế nào? Giả thuyết hoàn toàn được. Và những lời khai của Lena về việc cô ta nói chuyện với Victoria đêm thứ sáu, ngày 22 tháng 10, cũng có thể là giả. Không thể nào kiểm tra nổi điều đó, lúc ấy chồng của Lena không có ở nhà. Chỉ có điều không hiểu là Victoria lang thang ở đâu suốt cả một tuần. Từ 23 đến 30 tháng 10 không ai trông thấy cô ấy, mà cô bị giết, xét theo kết luận của giám định viên, vào ngày 31 tháng 10 hay mồng một tháng 11. Cần kiểm tra một cách kĩ lưỡng nhất, trong suốt tuần đó Cartasov và Lena ở đâu. Từng bước một, chính xác đến từng phút.

- Một tháng đã qua, - Trernưsev lắc đầu vẻ nghi ngờ. - Bây giờ ai nhớ chính xác nổi khi nào và ở đâu đã trông thấy họ, đã nói chuyện gì với họ... Cơ hội của chúng ta là bằng không.

- Tôi đã chèo kéo được Dosenco chỗ Gordeev, cậu ấy là nghệ nhân về những việc như thế. Với cậu ấy - dù anh không muốn - vẫn nhớ ra.

- Cậu ta đánh vào đầu hay sao? - Trernưsev cười to.

- Anh cười khì khì là vô ích. Anh chưa thấy Dosenco trong công việc. Cậu ấy đã học một cách sâu sắc, đọc cả đống sách về các vấn đề trí nhớ và kĩ thuật trí nhớ. Cậu ấy sẽ rất có lợi cho anh.

- Cầu Chúa được như thế, - Trernưsev đồng tình, - thì tôi có chống đâu. Mà sao cô không hỏi tôi về khu Tây Nam?

- Thế ở đấy có gì thú vị? - Naxtia ngẩng lên.

- Rất tiếc, chẳng có gì. Vụ xe đâm người bình thường. Loại như thế càng ngày càng nhiều và nhiều hơn. Tài xế đâm ngã một khách bộ hành và biến mất khỏi nơi xảy ra sự cố. Một ngõ bình lặng, đêm khuya, không có người nhìn thấy. Cư dân những ngôi nhà gần đó không trông thấy gì và không nghe tiếng xe kít phanh. Không phát hiện ra vệt bánh xe hãm phanh trên lòng đường, dù với thời tiết tệ hại thế này thì không thể tìm ra chúng, thậm chí là có đi nữa: nước ngập mắt cá. Trên quần áo Coxar tử nạn đã tìm ra các vi chất của sơn chiếc ô tô. Chiếc xe, xét mọi nhẽ, đã sơn lại hai lần, thoạt đầu nó màu xanh da trời, sau đó là màu nâu sôcôla, còn giờ đây có màu gọi là “nhựa đường ướt”. Toàn bộ chỉ có thế. Theo khẳng định của các nhà giám định, độ cao của cú va dập chứng tỏ rằng, đúng nhất đó là loại xe nội của chúng ta, chứ không phải mác ngoại. Chẳng còn gì hơn.

- Thế bản thân Coxar? Ông ta là người thế nào?

- Coxar, bốn mươi hai tuổi, tốt nghiệp đại học y khoa, nhưng làm nghề y chỉ bốn năm, sau đó thu xếp làm biên tập trong nhà xuất bản “Y học”. Từ đó chỉ làm việc trong lĩnh vực nhà xuất bản, len vào tạp chí “Sức khỏe", những năm gần đây chuyển sang hoạt động kinh doanh, tổ chức xuất bản những sách mỏng về cây cỏ thuốc, y thuật và ngoại cảm. Chức vụ cuối cùng - phó tổng biên tập tạp chí “Cô chủ nhỏ” được tính dành cho người về hưu và các bà nội trợ. Thực đơn, lời khuyên, chuyện đàm tiếu, truyện trinh thám, những chú giải chi tiết các chương trình tivi và đủ thứ trong tinh thần ấy. Có vợ, hai đứa con.

- Đáng buồn, - Naxtia thở dài. - Tiếc cho ông ta - Chúng ta đành phải hồi phục lại dây xích dựa vào lời khai của Cartasov và bác sĩ.

- Cô nghĩ, điều đó sẽ cho gì đó chăng?

- Ai mà biết nó? Nhưng cần phải thử xem. Cartasov phải giải thích thế nào đó với Coxar, tại sao anh ta cần sự tư vấn của bác sĩ tâm thần. Còn Coxar, đến lượt mình, thỏa thuận trước với bác sĩ, hoàn toàn có thể nói với ông ta rằng người quen của ông ta có vấn đề gì. Biết đâu Cartasov đã nói gì đó với Coxar, dẫu chỉ một lời mà sẽ không nằm trong huyền thoại về bệnh tật của Victoria. Hôm nay lúc 5 giờ 30 tôi có cuộc gặp với bác sĩ này.

Con béc giê tên gọi Kirill đã dạo chơi thỏa, đi lại gần ông chủ và lịch sự ngồi xuống cạnh chân anh: tế nhị đặt đầu lên đầu gối anh.

- Nó to quá, - Naxtia nói vẻ kính trọng. - Nuôi nổi nó chắc chẳng tiền nào cho đủ.

- Điều đó thì chính xác, - Trernưsev khẳng định, gãi gãi sau tai con chó. Sự nuôi dưỡng đúng cho một con chó thế này đáng giá một đống tiền khổng lồ.

- Thế cách nào anh xoay xở nổi?

- Khó lắm. Cô thấy tôi ăn mặc thế nào? - anh chỉ chiếc quần bò cũ, chiếc áo bludông không còn mới, đôi giày, dù được đánh xi cẩn thận nhưng đã tã. - Tôi không rượu, không thuốc lá, tôi không vào nhà hàng, không ăn uống trong nhà ăn công cộng, tôi đem bánh cặp thịt từ nhà đi. Một chế độ tiết kiệm nghiêm khắc! - Anh cười to. - Thật ra, Irina của tôi kiếm ra được gấp đôi tôi. Cô ấy cho tôi ăn cho tôi mặc, còn mối quan tâm của tôi: chiếc xe và Kirill.

- Anh gặp may. Thế cái người không có một Irina như thế thì biết làm gì? Với đồng lương của tôi của anh thì không thể cho phép có cả xe hơi lẫn chó to. Cứ thế này chúng ta chỉ chết đói. Thôi, ta đi làm việc vậy.

* * *

Cuộc nói chuyện với bác sĩ, người mà Cartasov đã đến tư vấn, liên quan tới Victoria, thực tế không đem lại gì mới, ngoại trừ việc là Naxtia một lần nữa tự khẳng định sự thiếu chu đáo của đồng nghiệp Larsev. Ngay từ lần đầu tiên khi chị đọc biên bản hỏi cung phó tiến sĩ y học Maxlenicov, chị đã cảnh giác rằng bác sĩ đã đưa ra chẩn đoán gián tiếp với sự tin chắc như thế. Theo như chị rõ, các bác sĩ không bao giờ làm điều đó, đặc biệt là các bác sĩ tâm thần. Nếu xét theo biên bản, bác sĩ Maxlenicov không hề nghi ngờ chuyện Victoria thực sự bị bệnh nghiêm trọng và cần đưa vào viện cấp tốc.

- Chúa phù hộ chị, - bác sĩ tâm thần vẩy tay, khi Naxtia hỏi ông về điều đó. - Đó là một sai lầm thô thiển nhất. Chị biết đấy, trong những trường hợp như thế chúng tôi quay cuồng như trong lòng chảo, liên hồi thốt ra “có thể là”, “trong một số trường hợp”, “rất giống”, “đôi khi vẫn có” và tương tự, chúng ta cố hết sức chỉ để không nói gì đó khẳng định. Để dự đoán, chúng tôi cần không dưới một tháng theo dõi bệnh nhân, mong là trong bệnh viện, mà kể cả khi ấy, đôi lúc cũng không thể tự tin khẳng định điều gì đó, còn gián tiếp thì, xin lỗi, không thể. Không một bác sĩ đứng đắn nào lại cho phép bản thân điều đó.

- Đó là chữ kí của ông?

Naxtia chìa cho Maxlenicov tờ biên bản do Larsev lập.

- Của tôi. Có gì đó không như thế chăng?

- Ông đã đọc biên bản trước khi kí nó chứ?

- Không. Tôi không có cơ sở để không tin đồng nghiệp của chị. Mà có chuyện gì vậy?

- Xin ông hãy đọc biên bản và nói, ông có thỏa mãn với tất cả trong đó không?

Maxlenicov chăm chú đọc biên bản được viết bằng nét chữ nhó khó đọc của Larsev. Đến nửa chừng trang thứ hai, ông giận dữ vứt những tờ giấy xuống bàn...

- Từ đâu ra điều đó? - ông hỏi tức tối. - Tôi nói hoàn toàn không như thế. Hãy xem ở đây đã viết: “Cô người quen của anh cần nhập viên không chậm trễ, bởi đang ở ngưỡng bệnh tâm thần cấp tính”. Ý là tôi đã nói với Cartasov như thế. Thế nhưng trong thực tế tôi nói với anh ta rằng, nhất thiết phải đưa cô người quen của anh ta đến gặp bác sĩ. Không loại trừ là cô ta có thể bị ốm thật, và bác sĩ sẽ xem, cô ta có cần chữa trị hay không. Thế nhưng cần sẵn sàng, nếu bác sĩ xác định cô ta bắt đầu có bệnh tâm thần cấp, cần yêu cầu cô ta nhập viện. Chị có thấy sự khác nhau không? Đồng nghiệp của chị đã vứt bỏ từ những lời khai của tôi mọi sự ngờ vực và nói chung đặt mọi thứ chân chống lên trời. Còn đây? “Trạng thái như ở cô ấy, được gọi là triệu chứng Candinxki-Clerambo”. Từ đâu tôi có thể biết chính xác trạng thái của cô ta thế nào?! Tôi đã tận mắt nhìn thấy cô ta đâu! Tôi nhớ là đã nói: “Những dấu hiệu mà anh kể với tôi có thể rất đặc trưng đối với triệu chứng...”. Không, tôi không còn hiểu nổi, sao có thể xuyên tạc những lời của tôi như thế!

Maxlenicov tức giận không phải chuyện đùa. Còn Naxtia, lần nữa lại rơi vào vai “kẻ gánh chịu”, những cơn giận dữ mà ai cũng có thể đổ lên chỉ cần không lười, cảm thấy rằng trong chị đang sôi sục sự điên giận đối với Larsev. Có thể vội vàng và rút gọn sự trình bày, nhưng không thể bóp méo những lời khai!

- Nào chúng ta cùng ghi lại lời khai của ông một lần nữa, - chị nói vẻ nhẫn nhịn. - Tôi sẽ cố ghi lại đúng từng lời, còn sau đó nhất định ông phải đọc lại hết. Mọi sự bắt đầu từ đâu?

- Vào tháng 10, có người bạn học cũ đến gặp tôi. Coxar đã nhờ tôi tiếp Cartasov, người quen của anh ta để tư vấn. Coxar giải thích với tôi rằng, Cartasov lo cho tình trạng sức khỏe của bạn gái mình, người đã nảy ra những ý tưởng không buông tha rằng có ai đó xem trộm giấc mơ của cô ấy và tác động lên cô ấy bằng radio...

Naxita cố gắng ghi lại những lời khai của bác sĩ Maxlenicov, buồn rầu nghĩ rằng lại chỉ là sự vô ích. Chị đã không thể tìm ra sự khác nhau giữa lời khai của Cartasov và của Maxlenicov. Điều đó vẫn không một chút gỡ bỏ mối nghi ngờ khỏi người họa sĩ, nhưng cái sợi chỉ mà Naxtia muốn bíu lấy, lại tuột khỏi tay. Ôi chao Larsev! Sao anh không chịu mất thêm một giờ trò chuyện với Lena cơ chứ? Tại sao anh không làm cho rõ, Cartasov làm cách nào đã tìm được bác sĩ Maxlenicov? Cả một tháng trời bị mất toi vô ích. Giả thuyết về sự biến mất của Victoria liên quan với sự mất định hướng trên cơ sở bệnh tâm thần đã đòi hỏi những nỗ lực khổng lồ để kiểm tra, mà tất cả chỉ vì anh, Larsev, tự cuốn theo giả thuyết này và đã lập biên bản theo hướng này, bỏ đi những chi tiết mà anh cho là không cần thiết, vì đơn giản là anh không có thì giờ. Tất nhiên, không loại trừ rằng cái giả thuyết này là đúng, nhưng mà song song với nó vẫn có thể kiểm tra cả những giả thuyết khác mà chính là để làm rõ chúng lại thiếu đúng những thông tin mà anh coi thường. Anh là con người trần tục, lòng anh luôn đau vì con gái đang một mình ngồi ở nhà và dần dần có thể buông xuôi tất cả, nhưng...

Naxtia viết xong biên bản và chìa nó cho Maxlenicov.

- Ông hãy đọc kĩ cho. Dù chỉ một từ không đúng ý ông, chúng ta sẽ sửa lại. Sau đó hãy kí dưới từng trang. Có thể gọi nhờ điện thoại của ông không?

- Mời chị. - Bác sĩ đẩy điện thoại gần lại chị. - Bấm thêm số 9.

Naxtia bấm số của Olsanxki.

- Tôi là Naxtia, chào anh. Có gì mới không?

- Có, - giọng nam cao của công tố viên trong ống nghe, - Đã có sự giám định về cuộn băng.

- Trong nó có gì? - Tim chị như thắt lại và đập nhanh.

- Ghi âm trên cuộn băng số 1 bị xóa. Trong các ghi âm khác cũng ở cuộn băng này không có giọng của Lena. Thỏa mãn chưa?

- Không biết nữa. Tôi phải suy nghĩ đã.

- Thì nghĩ, nghĩ đi. Mai tôi vắng mặt cả ngày, tôi đi đến một thử nghiệm điều tra. Nếu cần gấp, hãy tìm tôi qua công an khu Bắc, đồn “Otradnoie”.

* * *

...Từ bệnh viện tâm thần số 15 nơi bác sĩ Maxlenicov làm việc, Naxtia đi về nhà, trên đại lộ Siolcovxki. Đường đi không ngắn, và qua thời gian đi chị đã kịp một lần nữa tự khẳng định trong ý nghĩ rằng những nghi ngờ đối với Carlasov không phải là thiếu cơ sở. Nếu ai đó, ngoài chính Cartasov, cần phải hủy ghi âm trên băng, anh ta đơn giản xóa toàn bộ hoặc ăn cắp cuốn băng tai hại này. Nhưng Cartasov, vốn giữ các cuốn băng cũ cho lúc cần đến, chắc không bao giờ làm như vậy. Chính trong phong cách của anh ta hẳn là sẽ chỉ xóa một lời ghi âm duy nhất, chính là đoạn ghi có thể vạch trần sự liên đới của anh ta đến vụ sát hại Victoria mà vẫn giữ được những ghi âm khác để “phòng xa”. Naxtia gần như tin chắc rằng đoạn băng bị xóa đã chiếu tia sáng lên sự mất tích của cô gái.

Đưa cho Gordeev tờ giấy với nhiệm vụ tiếp theo của Dosenco, Naxtia đóng cửa ở trong phòng của mình. Hôm nay chị quyết định làm việc tại phòng chứ không chạy loạn khắp nơi. Đã đến lúc sắp xếp lại các ý tưởng, biến toàn bộ thông tin hiện có - thành một cái gì đó gần như là hệ thống.

Chị cắm ấm điện, lấy trên bàn hộp cà phê hòa tan và gói đường, xích cái gạt tàn lại gần, bày ra mấy tờ giấy trắng, viết lên mỗi tờ một tiêu đề mà chỉ mình chị hiểu, và chìm vào công việc.

Thời gian trôi đi, cái gạt tàn đã đầy đầu mẩu, những tờ giấy đầy những câu, những lời riêng biệt, những ô vuông, những vòng tròn và những mũi tên...

Khi có tiếng gõ cửa, chị quyết định không mở cửa. Nếu thủ trưởng cần, ông sẽ gọi điện thoại nội bộ. Còn nói chuyện với các đồng nghiệp thì chị hơi sợ. Chị muốn tránh cái tình huống khi cần phải nhìn vào mắt và mỉm cười thân ái còn trong lòng thầm nghĩ: “Có phải bạn là kẻ mà Gordeev nói đến?”

Nhưng người ngoài cửa không bỏ đi, vẫn kiên trì gõ. Naxtia lại gần cửa và xoay chìa khoá trong ổ. Đứng trên ngưỡng cửa là Larsev.

- Xin lỗi, Naxtia, tôi cần gọi điện thoại gấp mà trong phòng bọn tôi, Corotcov cứ buôn dưa lê mãi.

Mặt Larsev lõm vào, anh gầy đi trông thấy qua một năm nay, khuôn mặt xám ngắt. Khi anh quay số, Naxtia nhận thấy tay anh run run.

- Nadia à? Con đã ở đâu?.. Hôm nay con có năm bài học, con phải đến lớp đúng vào một giờ rưỡi... A, thế... thôi được... Con ăn trưa chưa?... Tại sao?... Vừa ghé vào à?... Những điểm gì?... Giỏi lắm... Bé thông minh ạ... Tại sao hai điểm địa lí?... Không đem bản đồ thi đến hả?... Thôi được, con yêu ạ, ta sẽ qua nổi thôi, bố sẽ cố mua, bố hứa đấy... Đến bạn nào? Iulia nào? Cùng lớp con hả? - Từ nhà hàng xóm? Thế con quen với bạn ấy như thế nào? Trong sân ư? Bao giờ? Nadia à, có thể, tốt hơn để bạn ấy đến nhà mình chơi? Chà, chơi vi tính... Thế thì tất nhiên. Iulia có điện thoại không?... Không biết à?... Thế họ bạn ấy là gì? Con cũng không biết!. Nhưng ít ra thì địa chỉ, số nhà... Cũng không biết? Thôi, thỏa thuận thế này nhé. Giờ con ăn trưa đi, rồi sau nửa giờ bố sẽ gọi cho con lần nữa, lúc ấy ta sẽ quyết định về Iulia. Và đừng quên, trên cửa sổ có xoong nước quả đấy. Chào con! - Larsev đặt ống nói và nhìn Naxtia vẻ có lỗi.

- Có thể gọi được nữa không?

- Gọi đi. Anh đúng là con chó gác cổng, anh Larsev ạ. Tại sao con gái không thể đến nhà bạn gái chơi vi tính chứ?

- Bởi vì tôi cần phải biết chính xác, nó đi đâu và để làm gì và trở về nhà như thế nào. Năm giờ trời đã tối. Alô! Chị Ekaterina đấy à? Chào chị, tôi là bố của cháu Nadia. Xin lỗi đã làm phiền chị, tình cờ chị có biết trong nhà của chị có một gia đình có cháu gái tên là Iulia chừng 11 tuổi không? Nhà Obraxov à? Họ là người thế nào? Có thể, chị biết số điện thoại và số căn hộ của họ? Cảm ơn, cảm ơn lắm, chị Ekaterina nhé. Thêm câu hỏi nữa: ban ngày ở đó có người lớn nào không? Bà nội à? Tên bà là gì? Cảm ơn chị nhiều lắm. Chị là thiên thần hộ mệnh của tôi, tôi biết làm gì nếu thiếu chị! Chúc chị may mắn!

- Ôi chà, - Naxtia khâm phục.- Những khả năng điều tra của anh mà đem đi phụng sự cho lợi ích xã hội thì tuyệt quá.

Và chị vội nín bặt. Chị hoàn toàn không muốn thảo luận với Larsev về chất lượng công việc của anh, đặc biệt qua tháng gần đây. Chị đã hứa với Olsanxki là không thể hiện thái độ với Larsev. Ngoài ra, sự thể hiện đó tất yếu dẫn đến việc bàn bạc các chi tiết vụ điều tra án mạng Victoria. Mà điều đó thì Gordeev đã cấm chị. Nhưng hình như Larsev không để ý đến những lời nói sơ suất của chị.

- Bao giờ cô có con gái 11 tuổi, cô sẽ hiểu hết. Hàng ngày tôi phải nhét vào đầu nó những chân lí hiển nhiên liên quan đến những bà cô ông chú không quen biết, và dù thế, nếu nó đi học về muộn chỉ mười phút thôi - tôi bắt đầu lo thót tim. Tôi liên tục nhắc: đừng chạy sang đường trước mũi xe, hãy qua đường ở nơi nào có đèn hiệu, trước hết nhìn sang bên trái, sau đó - sang phải, vòng qua xe buýt từ phía sau, tàu điện - từ phía trước. Thế mà suốt ngày vẫn run như lá liễu, tưởng tượng ra nó dưới bánh xe... Ôi, Naxtia ạ, - giọng anh run lên, mắt rực sáng, - cầu Chúa đừng bắt cô phải chịu sự đau đớn như thế ngày ngày. Vợ với đứa bé đã là quá đủ với tôi rồi, thêm một nỗi đau nữa tôi không chịu nổi... Có thể, tôi gọi thêm nhé?

- Gì mà anh hỏi hoài vậy? Tất nhiên là có thể.

Làm quen qua điện thoại với bà của bé Iulia, cô bé có vi tính, và nhận được từ bà lời hứa rằng Nadia sẽ được cho về nhà khi trời còn sáng hoặc có ai đó trong số người lớn đưa nó về đến nhà, Larsev gọi cho con gái và cho phép cháu đến bạn gái chơi. Naxtia nhìn anh và nghĩ rằng, phải rất là vô tâm để trách cứ anh làm việc yếu kém. Không, Olsanxki không thể mở miệng nói chuyện với Larsev. Và chị cũng vậy.

* * *

Nhìn thấy từ xa mái tóc vàng bù xù quen thuộc, Naxtia ngạc nhiên. Có lẽ, đã nhiều năm, lần đầu tiên Alexei đến đúng giờ. Họ thỏa thuận gặp nhau trong metro để cùng đến thăm bố dượng của Naxtia. Leonid Petrovich thực hiện lời hứa, định làm quen Naxtia với người phụ nữ đang làm đẹp cho sự cô đơn xa vợ của ông.

Trong đời, Naxtia chưa bao giờ đi đâu trễ muộn. Chị vốn lười và chậm chạp, không thích đi nhanh, thậm chí còn chưa hề nghĩ đến cái việc chạy đuổi theo xe buýt. Sức khỏe chị không tốt, và đôi khi trong oi bức và sự chen lấn chị cảm thấy tồi tệ đến mức buộc phải ra khỏi xe buýt hoặc toa metro khi chưa đi đến bến cần thiết, và ngồi hồi lâu trên ghế băng, hít lọ dầu satui mà chị luôn đem theo trong xắc. Lưu ý đến sự yếu ớt của mình, Naxtia lên kế hoạch các tuyến đi với một dự trữ thời gian lớn và thường đến nơi trước giờ hẹn. Nhưng với anh bạn Alexei của chị thì không thể nói được như thế. Một nhà toán học tài ba, ba mươi tuổi trở thành tiến sĩ khoa học, anh đãng trí và hay quên, điều đôi khi làm Naxtia điên tiết, khi lẫn lộn ngày thứ hai với mồng hai, còn bến Bibirevo với Biriulevo.

- Anh làm em kinh ngạc muốn chết, - Naxtia nói khi hôn vào má anh. - Tại sao anh không trễ như vẫn thường thấy?

- Một trường hợp sự cố. Sẽ không lặp lại hơn.

Alexei đùa bỡn kéo tai chị, đỡ lấy khuỷu tay và dẫn chị nhanh đến băng chuyền.

- Bà lão, gì mà có vẻ rầu rĩ thế, chuyện gì đã xảy ra? - Anh hỏi khi họ đi trên ngỏ hẻm sẫm tối từ metro về phía nhà bố mẹ Naxtia đang sống.

- Em căng thẳng, - Naxtia đáp gọn.

- Vì chuyện gì? Vì người đàn bà kia ư?

- Vâng.

- Chính em xin được làm quen cơ mà.

- Nó là thế, nhưng dù sao... Em bị kích động, thậm chí không biết vì gì nữa. Nhỡ đâu em lại thích bà ta?

- Thì có gì xấu trong việc đó?

- Thế còn mẹ thì sao? Lúc ấy thì em phải cân bằng thái độ của mình giữa bà ta với mẹ.

- Em hơi nói quá đấy, Naxtia ạ. Còn nếu em không thích, em đành phải xem lại thái độ của mình đối với bố dượng, thế chứ?

- Chính thế. Và nói chung, tình huống nó thế nào ấy... Lập lờ. Có thể, em bày ra trò này là vô ích chăng?

- Khi em đã bày ra, nghĩa là không vô ích. Em vốn thông minh, chẳng làm gì vô ích cả. Thôi đừng giật cục lên nữa đi.

- Đừng an ủi em, anh yêu. Bên trong em mọi thứ run lên. Ta hãy đứng lại, em hút thuốc đã.

- Nghe này, em có khi nào đó thành người lớn được không? Xử sự như một cô bé con: tốt - xấu, thích - không thích.

Họ dừng lại cạnh cổng nhà bố mẹ. Naxtia ngồi xuống ghế băng và lôi bao thuốc lá trong xắc ra. Rít một hơi dài, chị cầm tay Alexei và áp lên má mình.

- Anh Alexei, em là con ngốc. Nào, hãy làm em tỉnh ra, hãy nói gì đó thông minh đi để em trấn tĩnh lại. Em thật xấu hổ, hệt như đã phản bội mẹ.

Alexei ngồi xuống cạnh Naxtia, âu yếm ôm hai vai chị.

- Em đúng vẫn là một đứa bé, Naxtia ạ. Em đã ba mươi ba tuổi, thế mà em vẫn không sao hình dung nổi thế nào là gia đình và cuộc sống vợ chồng.

- Anh hình dung được chứ? Cũng là chuyên gia về những vấn đề hôn nhân cơ đấy. Anh là một gã độc thân mọc rêu rồi.

- Anh lại là khác. Từ trước đến giờ anh sống với cha mẹ và quan sát quan hệ của họ hàng ngày. Còn em từ lâu đã sống một mình, và quên mất rằng điều đó là thế nào sau khi suốt nhiều năm trời chia sẻ với ai đó mái nhà và các vấn đề sinh hoạt. Tiện thể, chung chăn chiếu nữa. Vậy nên hãy thôi ăn năn vội vã đi. Hút nhanh lên rồi chúng ta đi thôi.

- Anh Alexei, anh biết em đã nghĩ gì không?

- Nếu lúc ấy em không nạo thai, thì con chúng ta bây giờ đã mười ba tuổi.

- Sao anh đoán được?

- Thì anh cũng đang nghĩ về điều đó lúc này. Mà thêm nữa, Naxtia ạ, chúng ta quen nhau gần hai chục năm rồi. Anh đã học được cách đọc ý nghĩ của em.

- Thật ư? Thế anh hãy đọc tiếp đi.

- Em nghĩ rằng, nếu em để đứa bé lại và lấy anh, thì bây giờ hẳn em không phải dày vò bởi câu hỏi, đạo đức đến mức nào việc em làm quen và ngồi cùng một bàn với bồ của bố dượng trong khi ông ấy vẫn còn là chồng của mẹ em. Chắc đơn giản em sẽ chẳng nghĩ đến nữa. Mà cũng có thể, thái độ đối với vấn đề cũng khác. Đúng không?

- Anh yêu, anh muốn em nói thật không?

- Hãy nói sự thật của em đi và chúng ta đi thôi, anh đã cóng người chờ ở đây trong khi em vẫn chưa hết bị kích động.

Anh đứng lên và nắm tay kéo Naxtia. Chị chậm chạp đứng dậy.

- Nào, sự thật em đã hứa đâu? - Anh mỉm cười hỏi.

- Em rất yêu anh. Nhưng đôi khi anh làm em sợ.

- Em chỉ nói dối thôi, - Alexei nói nhỏ và thận trọng vuốt má chị. - Nếu em yêu anh thì đã không giữ anh lại ngoài trời lạnh, khi những chú gà tơ nổi tiếng của dượng đang chờ chúng ta. Còn người có khả năng làm em sợ thì chưa sinh ra trên đời.

* * *

Naxtia lắng nghe tiếng thở đều của Alexei. “Hình như ngủ rồi, - chị thầm nghĩ. - tại sao ông trời lại phân chia ơn huệ của mình không công bằng thế nhỉ? Một số nhẩm đến mười đã ngủ khì. Còn những người khác kiểu như ta, thiếu thuốc ngủ thì có thể nằm đến sáng với mắt mở trừng trừng”.

Chị đứng lên khỏi giường, khoác chiếc áo choàng bông ấm và nhón chân đi ra bếp. Trong căn hộ rất lạnh bất kể lò sưởi hoạt động hết cỡ, bởi vì các khe hở rất lớn ở các khung cửa sổ và giữa cửa ra ban-công với mép khung trên. Chẳng có ai sửa sang chúng, mà chèn bông hay giẻ thì Naxtia vốn lười. Chị bật bốn ô bếp gas, và sau mấy phút hơi ấm ngột ngạt đã tràn đầy.

Naxtia lật lại trong trí những sự kiện ngày hôm qua.

Anh Alexei đã đúng, không nên lẫn lộn quan hệ cha con với quan hệ của cha mẹ với những người khác. Sự căng thẳng gò cứng Naxtia trước cánh cửa căn hộ của bố mẹ, dần dần qua đi, bạn gái của Leonid Petrovich là một phụ nữ tuyệt vời dễ mến, hoàn toàn không giống mẹ Nadejda. Alexei cố hết sức là người dí dỏm và lịch lãm, và anh đã khá đạt. Chí ít, anh đã tuyệt đối chinh phục được người phụ nữ mới quen. Bố dượng, có vẻ thỏa mãn với mọi thứ, cho họ ăn những chú gà tơ nướng tuyệt hảo, không có thái độ ỡm ờ hay thô thiển với bà khách, và rốt cuộc Naxtia đã thấy nhẹ nhõm hẳn. Nhưng một cảm giác mơ hồ về sự có lỗi với mẹ vẫn tiếp tục hiển hiện ngay cả bây giờ. Chị ngặp ngừng nhấc ống nói và quay mã số điện thoại đường dài ở Thụy Điển xa xôi nơi còn chưa khuya như ở Moskva.

- Naxtia, có chuyện gì vậy con? - bà Nadejda lo lắng hỏi.

- Chẳng có gì đâu ạ. Đơn giản là lâu quá rồi mẹ không gọi điện thoại.

- Mọi việc của con ổn chứ? - bà mẹ vẫn tiếp tục chất vấn: bởi là quá khác thường cái việc chị tự gọi cho bà, mà lại vào một giờ thế này nữa.

- Mọi việc của con tốt cả mẹ ạ, đừng lo. Con hoàn toàn yên lành.

- Thế bố?

- Ông cũng thế. Hôm nay con và anh Alexei vừa ở chỗ dượng. Dượng cho chúng con ăn gà tơ hết xẩy.

- Con không nói dối mẹ đấy chứ? Ở nhà đúng là mọi sự tốt đẹp thật chứ?

- Thật mà. Chả lẽ nhất thiết phải có gì xảy ra thì chúng ta mới gọi cho nhau à? Đơn giản là con nhớ.

- Mẹ cũng nhớ con, con gái ạ. Ở chỗ làm có gì không?

- Vẫn như thế. Ngày 12 tháng 12 con bay đi Roma với phái đoàn công an bọn con.

- Thật thế ư! - bà mẹ kêu lên mừng rỡ. - Tuyệt làm sao! Chúc mừng con. Con nói bao giờ bay?

- Ngày 12, quay về ngày 19.

- Sao trước đây con không nói? - Trong giọng bà Nadejda có sự rầu rĩ. - Chắc gì mẹ kịp làm thị thực, nhưng mẹ sẽ cố. Từ 14 đến 17 ở Pháp có cuộc hội thảo của các nhà ngôn ngữ học, phát biểu của mẹ được lên kế hoạch vào ngày 15, và nếu mẹ kịp với thị thực xuất cảnh, thì sẽ gặp con tại Roma. Sẽ tìm con ở đâu?

- Con không biết. Thế tìm mẹ?

- Mẹ cũng không biết. - bà mẹ cười to. - Chúng ta sẽ làm thế này. Nếu mọi sự đúng theo ý muốn, chúng ta sẽ gặp nhau lúc 7 giờ ngày 16 trên quảng trường cạnh nhà thờ Thánh Pie. Quảng trường hình tròn, rộng, nhìn rõ từ xa. Con sẽ không bị lạc đâu. Thoả thuận thế nhé?

Naxtia có phần luống cuống trước sự dứt khoát của mẹ.

- Nhưng mẹ ạ, con không đi một mình, mà với một nhóm cán bộ. Từ đâu con biết được lịch trình của bọn con thế nào. Nhỡ đâu chính ngày 16 con lại không thể dứt ra được?

- Vớ vẩn, - mẹ cắt ngang chị một cách kiên quyết. - Mẹ sẽ đợi con đến 8 giờ. Nếu con không đến, ta sẽ gặp nhau ngày hôm sau, và cứ thế tiếp theo. Mẹ sẽ cố gắng sắp xếp mọi sự và sẽ đợi con đấy, con nghe thấy chưa?

- Được rồi, mẹ ạ, - Naxtia gấp gáp nuốt nước bọt, cố giấu mẹ là nước mắt chị đang rơi như mưa trên má. - Nhất định con sẽ đến.

- Ngoại ngữ của con ở mức nào rồi? - bà mẹ hỏi một cách nghiêm khắc. - Con còn nhớ dù là một chút hay quên sạch rồi?

- Mẹ đừng lo, ở đấy có thể dùng tiếng Anh cũng ổn.

- Không, bé con ạ, không thế được. Hãy hứa với mẹ là con gắng nhớ lại tiếng Italia. Thuở nhỏ con biết nó tốt lắm kia mà.

- Mẹ ơi, tuổi thơ của con đã qua lâu rồi. Con làm việc từ sáng đến tối và không tin chắc là sẽ tìm ra thì giờ để học. Mẹ đừng giận nhé.

- Mẹ có giận gì đâu, - Naxtia tin chắc rằng mẹ mỉm cười khi nói những lời này. - Mẹ tự hào về con, Naxtia ạ. Và cấm khóc đấy. Con nghĩ mẹ không nghe con khụt khịt mũi à? Đi ngủ đi và đừng phung phí cái sức khỏe yếu ớt của mình bằng những dày vò ngốc nghếch. Hãy nhớ, mỗi tối lúc 7 giờ, cạnh nhà thờ Thánh Pie. Hãy hôn dượng, và cả Alexei thay mẹ.

Naxtia chậm chạp thả ống nghe xuống máy và chỉ lúc đó mới nhận ra Alexei đứng im ở cửa bếp.

- Sao? Yên tâm rồi chứ? - anh cười mỉa hỏi. - Đã tin chắc là mẹ vẫn yêu em như cũ chứ?

- Em đánh thức anh à? - chị lắp bắp vẻ có lỗi. - Xin lỗi nhé.

- Trời ơi, thực chất em đúng là trẻ con, - Alexei thở dài.

Họ ngồi thêm nửa giờ trong phòng bếp ấm áp cho đến khi Naxtia hoàn toàn trấn tĩnh lại.
------------
Còn tiếp.