Thứ Ba, 19 tháng 6, 2012

Hành phương Nam - Nguyễn Bính


Đôi ta lưu lạc phương Nam này
Trải mấy mùa qua, én nhạn bay
Xuân đến khắp trời hoa rượu nở
Mà ta với người buồn vậy thay

Lòng đắng sá gì muôn hớp rượu
Mà không uống cạn mà không say
Lời thề buổi ấy cầu Tư Mã *
Mà áo khinh cừu không ai may

Người giam chí lớn vòng cơm áo
Ta trí thân vào nợ nước mây
Ai biết thương nhau từ thuở trước
Bây giờ gặp nhau trong phút giây

Nợ Thế trả chưa tròn một món
Sòng Đời thua đến trắng hai tay
Quê nhà xa lắc xa lơ đó
Ngoảnh lại tha hồ mây trắng bay

Tâm giao mấy kẻ thì phương Bắc
Ly tán vì cơn gió bụi này
Người ơi buồn lắm mà không khóc
Mà vẫn cười qua chén rượu đầy

Vẫn dám tiêu hoang cho đến hết
Ngày mai ra sao thì hãy hay
Ngày mai? Có nghĩa gì đâu nhỉ?
Cốt nhất cười cho vẹn tối nay

Rẫy ruồng châu ngọc, thù son phấn
Mắt đỏ lên rồi cứ chết ngay
Hỡi ôi Nhiếp Chính mà băm mặt
Giữa chợ ai khóc mà nhận thây

Kinh Kha giữa chợ sầu nghiêng chén
Ai kẻ dâng vàng, kẻ biếu tay?
Mơ gì ấp Tiết thiêu văn tự**
Giầy cỏ, gươm cùn ta đi đây

Ta đi nhưng biết đi đâu chứ?
Đã dấy phong yên lộng bốn trời
Thì cứ ở đây ngồi giữa chợ
Uống say rồi gọi: Thế nhân ơi!

Thế nhân mắt trắng như ngân nhũ
Ta với nhà ngươi cả tiếng cười
Ngươi ơi! Hề! Ngươi ơi!
Ngươi sang bên ấy sao mà lạnh
Nhịp trúc ta về lạnh mấy mươi…

Đa Kao 1943
-------------
* cầu Tư Mã: Tư Mã Tương Như từ Thành Đô lên Tràng An tìm công danh, qua cầu Thăng Tiên, đề lên thành cầu: “bất thừa cao xa tứ mã, bất phục quá thử kiều”. (không ngồi xe cao bốn ngựa, không quay lại cầu này).

** Ấp Tiết: đất phong của Mạnh Thường quân nước Tề. Mạnh Thường sai Phùng Huyên về ấp Tiết thu nợ. Phùng Huyên đến nơi gọi dân đến, mang văn tự nợ đốt sạch, nói với dân: Mạnh Thường quân thương dân nghèo nên xóa nợ cho dân. Trở về Phùng Huyên nói với Mạnh Thương quân: “nhà chúa công chẳng thiếu thứ gì, chỉ thiếu chữ “Nghĩa” thôi. Nay tôi vì chúa công mà mua “Nghĩa”.
-----------------
Nguyễn Bính, Thâm Tâm hai người bạn thân trong nhóm “áo bào gốc liễu”. hai người có hai bài “Hành”. Thâm Tâm với “Tống biệt hành” thì đã quá nổi tiếng. Bài thơ ấy đã đi vào sách giáo khoa nên tôi chẳng dám lạm bàn.
Hành phương Nam là bài thơ duy nhất Nguyễn Bính làm theo thể “hành”. Bài thơ mang một âm điệu khác hoàn toàn với toàn bộ tác phẩm còn lại của ông. Bài thơ này nó mang nặng chất bi phẫn, cô đơn, cao ngạo mà tuyệt vọng, “ngày mai có nghĩa gì đâu nhỉ/ Cốt nhất cười cho vẹn tối nay…”
Chiều nay Hải Phòng mưa to, ngồi nâng chén rượu, ngâm câu thơ:
“Ngươi ơi ! Hề! Người ơi!
Người sang bên ấy sao mà lạnh
Nhịp trúc ta về lạnh mấy mươi…”
Thấy lòng mình cũng lạnh

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét