Chùm Nho Phẫn Nộ
(The Grapes of Wrath)
Tác giả: John Steinbeck
Người dịch: Phạm Thủy Ba
Nhà XB Hội Nhà Văn - Năm XB 11-2020
Chương 24
Sáng thứ Bảy, có một đám đông chen chúc ở
các bồn giặt quần áo. Phụ nữ giặt áo dài bằng vải trúc bâu màu hồng, hoặc vải
bông in hoa, rồi họ treo phơi ngoài nắng, lấy tay vuốt vuốt chiếc áo được phẳng
phiu. Ngay từ lúc xế trưa, cả trại đã nhộn nhịp hẳn lên, ai cũng náo nức như
lên cơn sốt. Cơn sốt lây sang bọn trẻ con cho nên chúng tỏ ra ầm ĩ hơn thường
ngày. Xế chiều, người ta bắt tay vào việc tắm rửa cho lũ trẻ. Mỗi lần một đứa
bé bị túm gáy bị lôi đi tắm rửa, tiếng huyên náo ầm ĩ lắng bớt dần ở trên sân
chơi. Trước năm giờ chiều, tất cả lũ trẻ đã được kỳ cọ sạch tinh tươm và được
nghe những lời răn đe trừng phạt nếu chúng còn để vấy bẩn, bởi vậy chúng đành
đi lang thang quanh quẩn, người cứng đơ trong bộ quần áo sạch sẽ và nom khốn khổ
vì cứ phải để tâm giữ gìn.
Trên cái bục rộng lớn dùng làm nơi khiêu vũ
ngoài trời, một ủy ban đang chộn rộn tới tấp.
Tất cả những mẩu dây điện có thể mò ra, đã
được trưng dụng. Người ta đã bới trong đống rác thành phố, đã lục lọi tất cả
các hộp dụng cụ để tìm cho ra một mẩu dây ngắn ngủn. Và giờ đây, dây điện đã được
chắp nối, được chăng lên phía trên sàn nhảy với những cổ chai dùng làm vật cách
điện. Tối hôm nay. Lần đầu tiên sàn nhảy được ánh đèn chiếu sáng. Sáu giờ chiều,
đàn ông đi làm về hoặc đi tìm việc làm trở về, và thêm một làn sóng người mới lại
đổ dồn về phía các phòng tắm. Bảy giờ tối mọi nhà đã ăn xong, đàn ông mặc quần
áo đẹp nhất - quần áo lao động mới giặt tinh tươm, áo sơ mi xanh sạch bóng, đôi
khi lại có những bộ đồ đen luôn luôn hợp thời. Các cô gái đã sẵn sàng với những
áo dài in hoa, sạch sẽ, phẳng phiu, tóc tết thành bím sau lưng và thắt băng.
Các bà mẹ thì lo lắng giám sát gia đình và rửa chén đĩa. Trên bục, ban nhạc
đang diễn tập, giữa hai hàng rào trẻ con vây quanh. Ai nấy đều náo nức, bồn chồn.
Năm thành viên trong ủy ban Trung ương đang
họp dưới lều của chủ tịch Erza Huston. Người cao lớn gầy gò, da sạm nắng gió, mắt
bé nhỏ và sắc, Erza Huston đang nói với ủy ban mà mỗi thành viên đại diện cho mỗi
Trạm Vệ Sinh. Ông nói:
- Chả biết là may hay rủi, vừa có tin báo
là họ sẽ cố phá cuộc khiêu vũ của chúng ta.
Đại biểu của Trại Ba, một người to béo lên
tiếng.
- Theo tôi thì cứ cho chúng một trận đòn
nên thân, cho chúng sáng mắt ra.
- Không được, - Huston nói. - Chính là
chúng đang muốn như thế. Nhất thiết không được. Nếu chúng tạo được một vụ loạn
đả, lúc đó chúng có thể gọi cảnh sát can thiệp, lấy cớ là chúng ta không giữ được
trật tự. Chúng đã giở cái đòn đó ra rồi. Ở các nơi khác.
Ông quay về phía đại biểu của Trại 2, một
thanh niên da nâu, mắt buồn bã:
- Anh đã tập họp các thanh niên để canh gác
xung quanh hàng rào và trông coi không cho ai len lách vào trại chưa?
Anh thanh niên ưu tư khẽ gật đầu xác nhận:
- Rồi! Mười hai đứa. Tôi đã dặn tụi nó là
không được đánh họ. Chỉ đẩy họ ra ngoài thôi.
Huston nói:
- Anh có thể đi tìm Willie Eaton được
không?
- Anh ta là chủ tịch ủy ban Khánh tiết, phải
không? Được.
- Tốt. Bảo với anh ta tôi muốn nói chuyện cần.
Anh thanh niên đi và sau đó một lát, anh
quay về đi kèm theo một người Texas gân guốc. Willie Eaton cằm dài và mảnh, tóc
màu tro, dáng người lêu nghêu, cẳng tay cẳng chân dài ngoẵng, mắt xám trong, đầy
ánh nắng của vùng Cán Xoong. [Panhandle: một
phần của Texas, hình cán xoong].
Anh đứng thẳng người dưới lều, nhe răng cười,
hai bàn tay xoay xoay quanh cổ tay một cách nôn nóng.
Huston nói:
- Anh đã được tin báo về tối nay chưa?
Willie cười hở cả lợi.
- Rồi.
- Anh đã chuẩn bị gì để đối phó chưa?
- Đã.
- Nói chúng tôi nghe xem.
Willie cười thỏa mãn:
- Nói thế này. Theo thường lệ, ủy ban Khánh
tiết có năm người. Tôi lấy thêm hai mươi người, toàn những tay lực lưỡng. Vừa
khiêu vũ, họ vừa phải mở mắt căng tai đề phòng. Hễ có dấu hiệu gì khả nghi, bàn
bạc hay tranh cãi nhau, họ phải xúm quanh lại bám sát. Cứ như là vô tình. Làm
như thể đi ra ngoài và luôn thể lùa bọn khả nghi ra.
- Bảo họ là đừng đánh đập ai.
Willi vui vẻ cười cùng cục:
- Tôi đã dặn rồi.
- Thì dặn, nhưng nói sao cho họ hiểu.
- Ồ! Họ hiểu chứ. Tôi cắt năm người ở cổng
sắt để giám sát tất cả những ai vào trại trở lại, cố dò cho ra chúng trước khi
chúng ra tay.
Huston đứng lên, đôi mắt xám nghiêm nghị:
- Cẩn thận đấy, Willie ạ, tôi báo cho anh
biết thế. Không, chúng tôi không muốn bọn kia bị xúc phạm. Có lẽ sẽ có cảnh sát
ở trước cổng. Nếu các anh kích động người của họ, họ sẽ tóm các anh liền.
- Chuyện đó đã được dự liệu rồi, - Willie
nói. - Bọn tôi sẽ dẫn bọn khả nghi ra lối sau, tắt qua đồng. Tôi đã cắt người đứng
sẵn ở đây trông chừng sao cho chúng đã đi là đi luôn, không quay lại nữa.
- Được, như thế có vẻ ổn rồi, - Huston nói
một cách lo lắng. - nhưng nhớ đừng để xảy ra chuyện gì Willie ạ. Anh là người
chịu trách nhiệm. Nhất là đừng đánh bọn đó. Đừng dùng gậy, dùng dao, hay bất cứ
thứ gì đại loại thế.
- Không, không, chúng tôi không đánh đấm gì
đâu!
Nhưng Huston vẫn nghi ngại.
- Mong sao tôi vẫn có thể trông cậy vào
anh. Nếu buộc phải đả, thì cứ đả, nhưng nhằm vào chỗ khó đổ máu ấy.
- Thưa ông, vâng.
- Anh có tin vào những người mà anh đã chọn
không?
- Tin, thưa ông.
- Được rồi. Nếu có chuyện gì trục trặc, thì
đến gặp tôi, ở bên phải bục ấy.Willie chào có vẻ chế giễu và đi ra. Huston
nói:
- Ôi! Chả biết sẽ ra sao. Quí hồ mấy tay
thanh niên của Willie đừng hạ thủ một người nào. Nhưng mẹ kiếp, cái bọn cảnh
sát chết tiệt kia, sao chúng lại muốn phá rối trong trại chúng ta, mà làm gì nhỉ?
Tại sao chúng không để cho chúng ta yên?
Anh thanh niên buồn bã của Trại 2 nói:
- Tôi đã ở trong trại của Công ty Nông nghiệp
và Chăn nuôi. Nhung nhúc những bọn cớm. Tôi thề là cứ mười người dân thì có một
thằng. Và một vòi nước cho hai trăm con người.
Người to béo nói:
- Lạy chúa, mày nói cho ai nghe, hở Jeremy?
Mẹ kiếp, tao đã ở trại đó rồi. Một lô một lốc những lán bề dài ba mươi làm bộ,
bề rộng mười lăm. Tất thảy chỉ có mười hố xí, mà cha mẹ ơi, mùi hôi thối bay ra
đến một dặm. Chính một thằng cảnh sát đã nói với tao thế: “Những quân bẩn thỉu
trong trại chính phủ ấy mà, khi bắt đầu cho chúng nước nóng thì sau đó không có
chúng cứ đòi cho có được nước nóng. Cho chúng những cầu tiêu có xối nước thì
sau đó, không có không được”. Hắn nói: “Cứ dành cho cái bọn Okies khốn khiếp
này những thứ đó, thì rồi về sau cứ muốn có cho được”. Hắn nói: “Trong các trại
của chính phủ, bọn Đỏ tổ chức hội họp, quần tam tụ ngũ. Đứa nào đứa nấy, chỉ
tìm cách làm sao ghi tên vào Cứu tế”. Hắn nói thế đấy.
Huston hỏi:
- Thế không có ai đấm vỡ mồm nó ra ư?
- Không, có một gã nhỏ con hỏi: “Cứu tế
nghĩa là thế nào?”. “Là cứu tế chứ còn gì - Gã cảnh sát đáp - Cứu tế, nghĩa là
những người đóng thuế như bọn tao phải dốc tiền, là cái quân Okies đốn mạt như
các người rút tiền ra”. “Chúng tôi nạp thuế Nhà nước, thuế xăng, thuế thuốc lá
- người nhỏ con nói. Và y nói thêm: “Những chủ trại nhận được của chính phủ cứ
một cây bông là bốn xu, đấy có phải là cứu tế không? Lại nữa. Những công ty
hàng hải và Hỏa xa lãnh tiền trợ cấp, đấy có phải là cứu tế không?” - “Cái đó
là những chuyện phải làm”, - cảnh sát nói. - “Được rồi, - người nhỏ con nói -
nhưng chúng tôi không ở đây, thì ma nào hái những trái cây chết tiệt của các
ông, hở?”.
Con người to béo liếc nhìn vòng quanh đám
thính giả.
- Thế viên cảnh sát trả lời ra sao? -
Huston hỏi.
- Ấy, hắn nổi đóa và nói: “Cái bọn đỏ khốn
kiếp nhà các ngươi, lúc nào cũng muốn khuấy động phá rối. Hãy theo ta”. Thế là
hắn xách nách anh ta đi, giáng cho anh ta sáu mươi ngày tù vì tội du đãng.
- Chúng làm thế nào được, vì anh ta có công
ăn việc làm kia mà? - Timothy Wallace ngạc nhiên.
Con người to béo cười:
- Ông thì còn lạ cái nỗi gì! - Y nói. - Ông
cũng biết chán ra rồi. Ông cũng biết khi cảnh sát muốn kiếm chuyện với ai thì
người đó dễ là du đãng lắm.
- Nên chi chúng ghét cay ghét độc cái trại
này.
- Cớm không có quyền đặt chân vào đây. Đây
là nước Hoa Kỳ chứ đâu phải bang Califomia!
Huston thở dài:
- Uớc gì có thể ở lại đây nhưng cũng sắp phải
dọn đi thôi. Tôi thích nơi này. Mọi người đều hòa thuận với nhau, nhưng, lạy
Chúa, cớ sao họ không thể để chúng ta sống yên ổn, chả hơn là lúc nào cũng làm
chúng ta khổ cực và bắt chúng ta bỏ nhà pha? Tôi xin thề trước Chúa, rồi có
ngày họ buộc chúng ta phải đánh nhau với họ nếu không thôi làm khổ chúng ta.
Rồi ông trấn tĩnh lại:
- Bằng bất cứ giá nào, ta phải giữ cho được
êm thấm, - ông nói tiếp như tự nhắc nhở mình. - ủy ban không được để mất bình
tĩnh.
Con người to béo ở Trại 3 nói:
- Ai đó mà cứ đinh ninh rằng ủy ban chúng
ta đều tốt đẹp thì cứ đến thử xem. Sáng nay, ở trại chúng tôi xảy ra vụ đánh lộn
giữa đàn bà với nhau. Bắt đầu thì họ lời qua tiếng lại bằng đủ những câu chửi bới
tục tĩu, rồi sau thì ném lên đầu nhau những thứ rác rưởi. Ủy ban Phụ nữ bất lực,
họ tìm đến tôi. Họ muốn đưa việc này ra trước ủy ban chúng ta. Tôi nói rằng
chuyện giữa đàn bà với nhau thì ủy ban Phụ nữ phải giải quyết lấy. Ủy ban Trung
ương đâu có mất thì giờ với những cuộc giao tranh bằng củ cải.
- Ông làm thế đúng quá, - Huston tán thành.
Bây giờ đã nhá nhem tối, bóng đêm càng dày
đặc thì cuộc diễn tập của ban nhạc dây nho nhỏ càng vang to hơn. Điện đã bật
sáng và hai người đi kiểm soát lại đường dây dẫn tới sàn khiêu vũ.
Trẻ con đứng dày đặc trước các nhạc công. Một
thanh niên chơi ghita, hát bài “Xa quê hương”, tay chốc chốc bấm phím đàn đệm
cho bài hát. Đến điệp khúc thứ hai, thì ba khẩu cầm và một vĩ cầm họa theo. Người
người từ các lều đổ ra, lũ lượt kéo về phía chiếc bục, đàn ông mặc vải bông
chéo, phụ nữ mặc vải bông kẻ. Lúc đã tới gần, họ bèn đứng lại. Lặng lẽ chờ đợi.
Khuôn mặt bóng loáng và háo hức trong ánh đèn điện. Lặng lẽ chờ đợi.
Một hàng rào cao bằng dây thép bao quanh trại,
và dọc theo bờ rào này, cứ cách từng quãng hai mươi mét, có một người ngồi dưới
cỏ để canh gác.
Xe hơi của các khách mời đang tới: những chủ
trại nhỏ cùng gia đình, những người di tản từ các trại khác tới. Và khi đi qua
cổng rào mỗi người đều nói tên họ người ở trại đã mời mình. Giàn nhạc dây chơi
một điệu vũ quay mà chơi thật ầm ĩ vì bây giờ họ không phải diễn tập gì nữa.
Những người Sùng Chúa, ngồi trước lều để mắt
theo dõi với vẻ mặt đanh và khinh khỉnh. Họ không lên tiếng, họ rình mò tội lỗi,
và vẻ mặt của họ cũng tỏ rõ họ lên án tất cả các trò mà họ coi là lố lăng đó.
Ở nhà Joad, Ruthie và Winfield đã nuốt chửng
bữa ăn tối và vội vàng đi nghe nhạc. Mẹ gọi chúng lại nâng cằm chúng lên, xem
xét lỗ mũi, kéo vạch tai để nhìn vào trong, và bắt chúng ra Trạm Vệ Sinh để rửa
tay một lần nữa. Chúng lách đi sau dẫy nhà, không vào trạm vệ sinh, mà lủi về
phía cái bục rồi mất hút trong đám trẻ con chen chúc quanh các nhạc công.
Al ăn xong bữa ăn và dành một nửa tiếng để
cạo mặt với con dao của Tom. Al mặc một bộ comlê bó sát người và một chiếc sơ
mi kẻ sọc. Hắn vào buồng tắm, kỳ cọ cẩn thận và chải ngược tóc ra sau. Và lợi dụng
lúc trong phòng rửa mặt vắng người, hắn đứng trước gương cười duyên, xoay xoay
người để nhìn nghiêng hình dáng của mình trong khi miệng vẫn cười tủm tỉm. Hắn
đeo băng đỏ vào và mặc chiếc vettông bó sát. Rồi hắn lấy một mảnh giấy vệ sinh
lau đôi giày màu vàng. Một người về chậm bước vào phòng tắm. Al vội đi ra, hướng
về bục nhảy, vẻ dương dương tự phụ, mắt hau háu rình các cô gái. Ở gần bục, hắn
thấy một cô gái xinh đẹp, tóc vàng ngồi trước một cái lều. Hắn rẽ về phía đó, cởi
khuy áo vét để phô chiếc sơ mi.
- Tối nay cô em có nhảy không?
Cô gái quay mặt đi, không đáp.
- Ồ, chả nhẽ một anh con trai lại không nói
với cô em được một lời hay sao? Em có muốn chúng ta nhảy một bài với nhau
không?
Và hắn nói một cách lửng lơ:
- Anh biết nhảy van.
Cô gái ngước đôi mắt lên một cách bẽn lẽn:
- Thì có khó gì, ai mà chả biết nhảy van.
- Đâu có như anh được. - Al nói. Nghe tiếng
nhạc nổi lên. Al lấy một chân gõ nhịp. - Nào ta đi nào.
Một bà béo phị thò đầu ra khỏi lều và cau
có nhìn Al.
- Thôi anh nhóc kia. - bà nói đanh đá. -
Con gái tôi nói cho anh biết, nó sắp cưới và chồng chưa cưới của nó sắp đến đón
nó bây giờ.
Al liếc nhìn cô gái một cách trâng tráo và
vừa đi vừa nhảy nhót theo nhịp đàn, vai nhún nhảy, tay đung đưa theo điệu van.
Cô gái chăm chú nhìn theo.
Bố đặt đĩa xuống và đứng lên:
- Chú có tới không, chú John?
Và như để phân bua với mẹ, bố nói:
- Chúng ta đi gặp thiên hạ, hỏi xem có việc
làm không.
Thế là chú John đi theo bố tới nhà ông quản
trị.
Tom lấy mẩu bánh cạo cạo trong đĩa ragu,
anh nuốt mẩu bánh và trao chiếc đĩa cho mẹ. Mẹ nhúng nó vào trong nước nóng, rửa
sạch rồi đưa cho Rosasharn lau đi.
- Con có đi khiêu vũ không? - Mẹ nói.
- Có chứ. - Tom đáp. - Họ đã cử con vào một
ban. Chúng con có nhiệm vụ đón khách.
- Đã vào ủy ban rồi kia à? Theo mẹ thì sở
dĩ thế vì con đã có việc làm.
Rosasharn quay lại để xếp chén đĩa. Tom trỏ
cô và nói:
- Ôi! Lạy Chúa, cô ấy to béo chưa kìa!
Rosasharn đỏ mặt, vội cầm lấy một chiếc đĩa
mẹ trao cho.
- Cái đó đã hẳn. - Mẹ nói.
- Mà cô ấy lại đẹp ra, - Tom lại nói.
Người thiếu phụ đỏ dừ mặt và cúi đầu xuống.
- Thôi đi anh!
- Hẳn rồi, - Mẹ nói. - Gái một con trông
mòn con mắt.
Tom bật cười.
- Nếu cô ấy cứ phình lên mãi như vậy thì dễ
chúng ta phải có xe cút kít mới chở xuể.
- Đã bảo thôi đi mà. - Rosasharn nói.
Nói xong, cô lẩn vào trong lều để khỏi ai
nhòm ngó.
Mẹ cười nhẹ nhàng, bảo Tom:
- Con không nên chế nhạo em.
- Cô ấy thích thế.
- Mẹ biết, nhưng cũng làm cho nó phiền
lòng. Vả lại nó cứ buồn rầu về việc thằng Connie.
- Thì rồi cô ấy sẽ quên nó đi, và thế là
hay, thằng ấy thì chắc lúc này nó đang học tập để trở thành Tổng thống Hoa Kỳ.
- Đừng có trêu chọc em, - Mẹ nói. - Em nó
đang gặp khó khăn đấy.
Willie Eaton đi lại gần, nhe răng cười và
nói:
- Anh là Tom Joad?
- Vâng.
- Tôi là chủ tịch ủy ban Khánh tiết. Chúng
tôi sắp có việc phải nhờ đến anh. Có người đã nói với tôi về anh.
- Đồng ý. Xin vui lòng, - Tom nói. - Đây là
mẹ tôi.
- Bà khỏe không? Xin chào bà.
- Xin chào anh.
Willie nói:
- Thoạt đầu, tôi sẽ cắt anh canh gác ở cổng
rồi sau đó trong buổi khiêu vũ. Phải cố gắng dò cho ta bọn ngáo ộp khi chúng dẫn
xác tới. Tôi cử thêm một người đến với anh. Sau đó anh chỉ việc khiêu vũ nhưng
phải để mắt trông chừng.
- Vâng. Cái đó tôi làm được.
- Không có chuyện gì lôi thôi chứ? - Mẹ lo
lắng hỏi.
- Thưa bà, không đâu. Không có chuyện lôi
thôi đâu.
- Không có chuyện gì đâu, mẹ ạ. - Tom xác
nhận. - Thế là, đồng ý. Tôi đi ngay. Con đi mẹ ạ, mẹ ra xem khiêu vũ nhé.
Hai anh thanh niên đi về phía cổng. Mẹ chồng
chén đĩa trên mặt hòm.
- Con đi ra thôi, - bà nói to, rồi nói tiếp
không nghe tiếng đáp lại. - Rosasharn, con ra đi chứ!
Người thiếu phụ ra khỏi lều và lại rửa chén
đĩa.
- Tom chỉ đùa giỡn cho vui thôi.
- Con biết. Con chẳng bực mình nhưng con
không thích người ta nhìn con.
- Con cấm làm sao được. Muốn nhìn thì người
ta cứ nhìn. Có điều, nhìn thấy một đứa con gái có chửa sau khi ăn hỏi đàng
hoàng thì ai cũng mừng. Có thể nói là họ hài lòng thích thú. Con có ra xem
khiêu vũ không.
- Con định đi nhưng để xem sao đã, con muốn
giá có Connie ở đây. - Cô nói to hơn. - Mẹ ạ, con muốn có anh ấy ở đây, con khó
mà chịu đựng nổi.
Bà mẹ chăm chú nhìn con.
- Cái đó thì mẹ biết rồi. Nhưng con nghe
đây, Rosasharn, con đừng bôi nhọ gia đình.
- Con có ý định như thế đâu, mẹ.
- Thế thì cô đừng làm cho gia đình phải xấu
hổ. Nhà ta đã có bao nhiêu nỗi lo lắng rồi, không nhẽ lại phải gánh thêm sự sỉ
nhục nữa.
Môi cô run run.
- Con, con không đi xem khiêu vũ đâu. Không
thể. Mẹ ơi, mẹ giúp con với.
Cô ngồi vùi đầu vào đôi cánh tay.
Mẹ chùi tay với chiếc khăn làm bếp, ngồi xổm
xuống trước mặt con gái, rồi đặt hai tay lên đầu tóc con:
- Con là đứa con ngoan. Xưa nay bao giờ con
cũng là đứa con gái ngoan. Mẹ sẽ để ý săn sóc đến con. Con đừng mua não chuốc sầu
vào mình.
Rồi tiếng mẹ dạt dào mối quan tâm.
- Con có biết hai mẹ con ta sẽ làm gì không
con? Mẹ con ta sẽ đi đến chỗ khiêu vũ, ngồi xem họ khiêu vũ. Và nếu có ai đó đến
mời con nhảy... thì thế này, mẹ sẽ nói là con không đủ sức, con thấy không được
khỏe. Như vậy con sẽ nghe được nhạc và mọi thứ đại loại thế, con ạ.
Rosasharn ngẩng đầu lên.
- Mẹ đừng để con nhảy nhé.
- Không, mẹ không để con nhảy đâu.
- Và mẹ không để ai đụng tới con chứ?
- Không.
Người thiếu phụ trẻ thở dài, nói với giọng
thất vọng:
- Con không biết rồi đây con sẽ làm gì. Mẹ ạ.
Thật là con không biết. Con không biết.
Mẹ vỗ vỗ đầu gối con.
- Con này. - Mẹ nói. - Nhìn mẹ nào! Mẹ sẽ
nói con hay. Chẳng mấy chốc con sẽ thấy khá hơn. Chóng thôi mà. Con cứ tin mẹ.
Còn bây giờ, ta đi rửa ráy sạch sẽ mặc áo đẹp vào, và đến ngồi xem khiêu vũ.
Mẹ kéo Rosasharn vào phòng tắm rửa.
Bố và chú John ngồi xổm cùng với một nhóm
đàn ông bên cạnh hàng hiên văn phòng, Bố nói:
- Suýt nữa thì chúng tôi tìm được việc làm,
chỉ chậm hai phút thôi. Họ vừa thuê hai người mất rồi. Thế này, chuyện mới ngộ
làm sao chứ! Ở đây có một tay chủ quèn, ý bảo tôi: “chúng tôi vừa nhận hai người,
tiền công hăm lăm xu. Nhưng chúng tôi có thể còn lấy thêm nhiều người, cứ lấy
công hăm lăm xu. Vậy các người, hãy về trại và báo cho họ muốn làm thì cứ hăm
lăm xu một giờ... ai muốn đến cứ đến”.
Đám đông cựa quậy một cách nóng nảy. Một
người có đôi vai rộng, khuôn mặt hoàn toàn bị bóng chiếc mũ đen che lấp, vỗ tay
đánh đét vào đầu gối:
- Mẹ kiếp! Tôi biết tỏng ra rồi, - ông nói
to. - Chúng ta sẽ tìm ra ối người, những người đang chết đói ấy mà. Với hai lăm
xu thì không thể nuôi sống gia đình nhưng khi đã đói thì thế nào cũng nhận tất.
Chúng ra sức bắt chẹt mình. Chúng phân phát việc làm theo kiểu đấu thầu, chả
phiền toái gì. Lạy Chúa! Rồi có một ngày chúng bắt bọn ta trả tiền để có việc
làm! - Khéo không chừng chúng tôi lại phải nhận vậy.
Bố nói:
- Nhà tôi chẳng có việc làm. Nói thật với
các bác, tôi đã sẵn sàng để nhận, nhưng trông thấy cái bọn đó làm bộ làm tịch,
chúng tôi thấy ớn.
- Cứ nghĩ đến cái đó là phát điên lên được!
- Mũ đen nói. -Tôi làm cho một người, mà
sao nhỉ? Y không thể nào thuê hái hết trái cây được. Có gì đâu, tiền thuê hái
trái cây bây giờ lại nhiều hơn tiền bán trái cây, cho nên y loay hoay chẳng biết
xoay xở làm sao.
- Theo ý tôi. - Bố nói nửa chừng.
Cả đám người im lặng chờ đợi.
- Là thế này. - Tôi tự nhủ thế này, giả dụ
như một cha nào đó có một mẫu đất riêng, một mẫu thôi. Tôi chẳng hạn. Lúc đó bà
vợ có thể trồng trọt vớ vẩn gì đó và nuôi một hai con lợn với đàn gà. Cánh đàn
ông sẽ đi làm, sau đó về nhà nghỉ. Lũ trẻ sẽ đến trường học, có thể thế lắm chứ.
Chưa từng thấy ở đâu có trường học như thế này.
- Trong các trường học đó, con cái chúng ta
có sung sướng nỗi gì? - Mũ đen nói.
- Sao không? Tôi thấy những trường đó khá
xinh đẹp mà!
- Thế này nhé. Một đứa bé quần áo rách như
xơ mướp chân không giày dép. Bên cạnh đó, bọn trẻ khác có giày có tất, bận quần
áo đẹp, lại gọi thằng bé là giống Okie. Thằng con tôi cũng đã tới trường. Ngày
nào nó cũng đánh nhau... Mà hễ đánh là đánh ra trò. Mà cái thằng quỉ sứ, nó lại
cứng cỏi ra phết. Nên chi, nó buộc phải đánh nhau hàng ngày. Về nhà thì quần áo
rách tươm, chảy máu mồm máu mũi. Lại nữa, về nhà mẹ nó lại cho một trận đòn.
Nhưng tôi cản được. Tội nghiệp thằng bé! Cơn cớ gì mà ai cũng nhè vào nó mà
đánh! Nó làm gì tụi chúng đâu, lạy Chúa, trừ ra mấy đứa khốn kiếp có quần áo đẹp
là nó dằn ngửa ra mà nện. Thật chả biết thế nào.
- Thế vậy tôi làm thế nào được đây? - Bố hỏi.
- Nhà tôi hết tiền. Một thằng con tôi quả là đã kiếm được việc, vài ba ngày,
nhưng nó đâu có nuôi nổi cả nhà. Tôi sẽ tới đấy chịu lấy hăm lăm xu vậy thôi.
Biết làm thế nào khác được.
Mũ đen ngẩng đầu lên, ánh sáng chiếu rõ một
cái cằm râu xồm xoàm, một cái cổ gân guốc dưới đám tóc dài lõa xõa.
- Phải đấy, - Y nói chua chát. - Cứ đi đi.
Tôi là người hăm lăm xu. Bác tới chiếm chỗ của tôi với hai chục xu. Sau này thì
bụng tôi lép kẹp, tôi chiếm lại chỗ làm đó đổi lấy mười lăm xu. Cứ đi đi. Cứ
làm đi.
- Lạy Chúa! Nhưng tôi biết làm thế quái nào
bây giờ? - Bố nói. - Dẫu sao thì tôi không thể chết đói để bác vẫn lĩnh hăm lăm
xu.
Mũ đen lại cúi đầu xuống và cằm của y lại lẫn
vào bóng tối.
- Tôi không biết sao, - Y nói. - Đúng là
tôi không biết sao. Phải làm mười hai tiếng một ngày, ăn không đủ no, thế đã
khá cơ cực rồi, thêm vào đó lại còn vắt óc ra mà suy tính. Thằng bé nhà tôi thiếu
ăn. Tôi không thể lúc nào cũng cứ suy nghĩ được. Rồi sẽ phát điên lên mất!
Bứt rứt khó chịu, vòng người lặng lẽ lắc lư
đôi cẳng.
Ở cổng ra vào, Tom kiểm soát những người đến
dự buổi khiêu vũ. Một đèn pha soi sáng khuôn mặt khách mời. Willie Eaton nói:
- Trông chừng đấy. Tớ cho Jules Vileta đến
với cậu. Nó có dòng máu da đen, nửa Cherokec, tốt bụng. Hãy tinh mắt phát hiện
cho được những đứa tình nghi.
- Ok. - Tom đáp Anh chăm chú nhìn các tá điền
đi vào cùng với cả gia đình, con gái có bím tóc dài, con trai ăn mặc chải chuốt
để khiêu vũ. Jules đi tới đứng bên anh.
- Tớ đứng với cậu. - Y nói.
Tom nhìn kỹ cái mũi khoằm, gò má cao dưới
làn da nâu và cái cằm hơi lẹm.
- Họ nói cậu lai da đen. Mà da đen chính cống
chứ còn lai gì!
- Không. Chỉ một nửa thôi. Mình thích là da
đen nguyên vẹn kia. Ít ra cũng có vùng đất dành riêng cho da đen. Một số da đen
chính cống có khá nhiều ruộng đất.
- Cậu nhìn hộ tớ những người kia kìa. - Tom
nói.
Khách mới ùn ùn kéo vào cổng - là những tá
điền nhỏ cùng với gia đình, những người di tản ở các trại lân cận. Trẻ con thì
cố giằng khỏi tay bố mẹ để được đi tự do, cha mẹ trầm tình cố níu giữ chúng lại.
- Những buổi khiêu vũ như thế này mới thật
ngộ nghĩnh. - Jules nói. - Người trong trại chúng ta chả có quái gì, nhưng chỉ
cứ là mời được bạn bè thân thuộc tới khiêu vũ, thế cũng đủ mở mày mở mặt với
thiên hạ, khiến họ thêm hãnh diện. Và người ta kính trọng họ chính nhờ vào những
buổi khiêu vũ này. Có một tay điền chủ nhỏ chỗ tôi vẫn làm thuê, có một lần đã
tới khiêu vũ ở đây. Tôi đã mời y, và y tới. Y nói đây là cuộc khiêu vũ đúng đắn,
khuôn phép nhất trong quận mà người ta có thể dẫn vợ và con gái tới được.
- Ê! Trông kìa.
Ba thanh niên có vẻ là ba công nhân mặc quần
xanh đi qua cổng. Họ đi cạnh nhau. Người gác cổng hỏi, họ đáp lại rồi đi qua.
- Chú ý theo dõi chúng, - Jules nói, rồi
anh tới gặp người gác, hỏi, - Ai đã mời ba thằng cha đó?
- Một người tên là Jackson, ở Trại Bốn.
Jules trở lại nói với Tom.
- Tớ ngờ là chính chúng nó đấy.
- Làm sao cậu biết?
- Tớ không biết sao. Thoáng nghĩ như vậy,
nom chúng có vẻ sợ sệt. Cậu đi theo chúng, nói với Willie để ý chúng cẩn thận,
và lên gặp Jackson ở Trại Bốn hỏi cho rõ thế nào. Thể nào Jackson cũng phải thấy
mặt chúng và cho biết chúng có phải là những tay đứng đắn không. Tớ ở lại đây.
Tom đi theo ba gã thanh niên. Chúng tiến về
phía bục nhảy và bình tĩnh đứng ở hàng đầu. Tom bắt gặp Willie gần dàn nhạc, và
ra hiệu cho ông ta.
- Có chuyện gì vậy? - Willie điềm tĩnh hỏi.
- Ba thằng kia. Ông thấy không? Kia kìa!
- Ờ... ờ...
- Chúng nói là có người tên là Jackson ở Trại
Bốn mời chúng.
Willie nghển cổ, tìm thấy Huston và gọi
Huston tới gặp họ.
- Ba gã ngồi kia kìa. - Willie nói. - Phải
đến tìm Jackson ở Trại Bốn hỏi xem y có mời chúng không.
Huston quay gót đi, và một lát sau, trở về
với một thanh niên gầy gò, vùng Kansas.
- Jackson đây.
- Này Jackson, anh thấy ba anh thanh niên
kia chứ?
- Thấy.
- Anh mời họ đấy à?
- Không.
- Anh đã trông thấy mặt họ bao giờ chưa?
Jackson quan sát chúng một cách chăm chú.
- Hẳn là thấy rồi, tôi với họ làm thuê ở
nhà Gregoric.
- Thế thì họ biết tên anh?
- Hẳn rồi, tôi làm việc ngay bên cạnh họ.
- Được rồi. - Huston nói. - Nhất là không
nên đến gần họ. Nếu họ cư xử đứng đắn thì chúng ta không đuổi họ ra đâu. Cám
ơn, Jackson.
- Giỏi lắm! - Ông nói với Tom. - Tôi ngờ
đúng là chúng rồi.
- Chính Jules đã dò ra chúng. - Tom nói.
- Cái thằng Jules cừ thật. Mà cũng chẳng có
gì lạ. Dòng máu da đen của hắn đã đánh hơi ra chúng. Thôi tôi sẽ chỉ chúng cho
các anh em khác biết.
Một chú bé trạc mười lăm tuổi chạy qua đám
đông và thở hổn hển, đứng lại nói.
- Ông Huston ạ, - hắn nói. - cháu đã làm
đúng như ông dặn, có một xe hơi chở sáu người đã dừng lại ở đường kia, dưới cây
khuynh diệp. Mới lại một chiếc khác chở bốn người đỗ ở chỗ đường ngang, cháu đã
vờ xin họ lửa. Họ có súng ngắn, cháu thấy.
Đôi mắt Huston ánh lên vẻ nghiêm khắc dữ tợn.
- Willie ạ, anh có chắc là đã bố trí đâu
vào đấy rồi chứ?
Willie cười nhăn nhở, khoái trá:
- Ông Huston ạ, ông có thể yên trí. Không
có chuyện lôi thôi đâu.
- Được, đừng có đánh họ. Cẩn thận. Mà nếu
có cách nào đó, cứ êm thấm, lịch sự. Tôi muốn gặp bọn chúng. Đưa chúng vào lều
tôi.
- Để tôi đi xem nên thế nào, - Willie.nói.
Theo quy định buổi khiêu vũ thật sự chưa bắt
đầu nhưng Willie đã bước lên bục.
- Vào chỗ chuẩn bị nhảy Quadri. - ông thét
to.
Tiếng nhạc ngừng bặt, con trai, con gái
thanh niên, thanh nữ từ các phía ùa đến, hòa lẫn vào nhau cho tới lúc dàn thành
tám hình vuông trên bục rộng, rồi họ háo hức, chờ đợi. Các cô gái chìa tay ra
phía trước, ngón tay ngoe nguẩy, còn bọn con trai, náo nức không yên lấy chân
gõ nhịp.
Người già cả, ngồi yên khắp xung quanh sàn
nhảy, mỉm cười hổn hển, ngăn không cho lũ trẻ chen lấn vào đám người khiêu vũ.
Và ở đằng xa, những người Sùng kính Chúa, vẻ mặt khắc nghiệt, thù nghịch quan
sát sự tội lỗi.
Mẹ và Rosasharn, ngồi xem trên một chiếc ghế
dài. Mỗi lần có một chàng trai đến mời cô nhảy, bà lại nói:
- Không, em nó không được khỏe.
Còn Rosasharn thì đỏ mặt và đôi mắt long
lanh.
Người xướng lệnh tiến ra chính giữa bục và
giơ cánh tay lên.
- Sẵn sàng chưa? Cử nhạc lên!
Ban nhạc cử bản nhạc Quađri “Cuộc
khiêu vũ của đàn gà con”. Tiếng nhạc dâng lên dồn dập, và trong sáng - tiếng ò
e của vĩ cầm, tiếng giọng mũi và nhọn sắc của khẩu cầm, tiếng dây trầm của đàn
gita bùm bùm điểm nhịp. Người xuống lệnh loan báo các tiết mục, các ô vuông
chuyển động rồi bắt đầu nhún nhảy, bước lên trước, lùi ra sau.
- Xoay vũ nữ, nào! - Người xướng lệnh lại
hô.
Và bị cuốn theo đà mê loạn, ông ta cũng khẽ
đập chân cũng khệnh khạng bước lui bước tới, vạch đường đi qua các hình ô
vuông.
- Xoay vũ nữ đi, hấp la! Tay nắm tay, tiến
lên, lên.
Tiếng nhạc lúc bổng lúc trầm, và những gót
giày thanh thoát gõ trên bục gỗ, bục gỗ vang vang như mặt trống.
- Một vòng sang phải - một vòng sang trái!
Tách nhau ra nào! - Tách nhau ra, nào! Tách nhau ra - Lưng tựa lưng, nào! - Người
xướng lệnh ngân nga cái giọng đều đều rung vang.
Chính vào lúc này, tóc tai các cô gái mà đã
được chải chuốt, đang sổ tung. Chính lúc này mồ hôi chảy nhỏ giọt trên trán đám
thanh niên. Chính lúc này mà các tài ba biểu diễn điệu nhảy đập đập chân. Những
người già ngồi xung quanh bục, bị nhịp đập lôi cuốn cũng khẽ dẫm chân, khẽ khẽ
vỗ tay đánh nhịp, và mỉm cười với nhau khi các ánh mắt giao nhau, đầu lắc lư tỏ
dấu tán thưởng.
Mẹ ghé tai Rosasharn:
- Nói thì con không tin, chứ xưa kia bố con
lúc còn trẻ, ông ấy là tay nhảy giỏi nhất, mẹ chưa từng thấy. - Bà mỉm cười nói
tiếp. - Nhìn người ta khiêu vũ mẹ nhớ lại thời thuở trước.
Và trên khuôn mặt các khán giả, những nụ cười
cũng đượm nét xa xưa.
- Cách đây hai mươi năm, về phía Musgokee
tôi biết một người mù chơi vĩ cầm.
- Có lần tôi thấy một thanh niên nhảy một
cái đập gót bốn lần.
- Ở trên kia, vùng Dalita, có những người
Thụy Điển. Bác có biết nhiều lúc họ làm gì không? Họ rắc hạt tiêu lên sàn. Hạt
tiêu bốc lên dưới váy các cô gái khiến các cô đâm ra nhí nha nhí nhảnh đến dễ
thương là. Họ nhún nhảy như con bê cái tơ động đực. Bọn người Thụy Điển thỉnh
thoảng họ chơi thế đấy.
Cách xa đấy một quãng những người Sùng Kính
Chúa trông coi giữ gìn con cái ngang bướng của họ. Họ nói:
- Chúng mày hãy nhìn tội lỗi phơi bày như
thế nào. Bọn người đó rồi sẽ xuống thẳng hỏa ngục, cưỡi trên que cời lửa mà xuống.
Thật là một sự hổ nhục cho những con chiên của Chúa buộc phải trông thấy cảnh
tượng đó.
Lũ con của họ lặng lẽ bứt rứt.
- Thêm một vòng nữa rồi tạm nghỉ. - người
xướng lệnh gào to.
Các cô gái nóng bức, đỏ dừ. Trong khi nhảy
họ há mồm, nét mặt nghiêm trang trịnh trọng. Và bọn con trai, hất tóc ra sau,
nghênh ngang, nhún mũi chân, đánh gót kịch kịch. Các ô vuông tiến lên, lùi gót,
giao nhau tứ phía, quay tròn, và nhạc thêm cuồng nhiệt.
Rồi đột nhiên tất cả ngừng bặt. Các cặp nhảy
đứng im phắt, hổn hển. Thế là lũ trẻ con, giằng khỏi những bàn tay níu giữ, nhảy
lên choán sàn nhảy, đuổi bắt nhau loạn xạ chạy thình thịch, giật cướp mũ nhau,
kéo tóc nhau. Người nhảy ngồi xuống, lấy tay quạt gió. Các nhạc công đứng lên
duỗi chân duỗi tay cho khỏi bị tê, rồi lại ngồi xuống. Còn các tay chơi ghi ta
vẫn tiếp tục bấm nhẹ trên dây đàn.
Tiếng của Willie bỗng lại vang lên:
- Đổi
bạn nhảy! Sửa soạn nhảy một Quadri. Nếu còn hơi.
Các người nhảy lại đứng lên, và những tài tử
mới nhào đi tìm bạn nhảy. Tom đứng gần ba thanh niên. Anh thấy chúng rạch đường
đi qua bục nhảy và tiến về phía một trong những ô vuông đang hình thành. Anh
đưa tay ra hiệu cho Willie, Willie nói cái gì đó với tay chơi vĩ cầm. Anh này
đưa mã vĩ lướt ken két trên dây. Hai mươi anh con trai từ từ lững thững đi
ngang qua bục nhảy. Ba gã kia vừa tới ô vuông, một tay trong bọn nói:
- Tớ mời cô kia.
Một thanh niên bé nhỏ, tóc hoe, ngạc nhiên
ngước mắt lên.
- Cô ta nhảy với tớ.
- Này, cái thằng khốn khiếp!
Xa xa, trong bóng đêm, một tiếng còi rít
lên xé tai. Nhưng chưa gì, cả ba gã thanh niên đã bị vây kín, bị những bàn tay
thép giữ chặt. Và từ từ, từ từ bức tường sống đi ra khỏi bục nhảy.
Willie gào lên:
- Phát đi!
Nhạc bùng lên, người xướng lệnh
ngân nga báo hiệu hình nhảy, và các bàn chân nện thình thịch trên bục. Một chiếc
xe du lịch đỗ lại trước cổng. Người lái nói:
- Mở ra? Hình như chỗ các anh định dấy loạn?
Người gác đứng nguyên ở vị trí:
- Chỗ tôi làm gì có dấy loạn. Nghe âm nhạc
kia kìa. Ông là ai vậy?
- Cảnh sát.
- Ông có lệnh khám xét không?
- Đã có dấy loạn thì chả cần tờ lệnh.
- Vậy thì, ở đây không có dấy loạn.
Những người ngồi trên xe lắng nghe, nhưng
chỉ nghe tiếng nhạc và tiếng người xướng lệnh. Thế là chiếc xe rồ máy, chạy từ
từ và đến đậu tại một con đường ngang gần đấy.
Ở giữa khối người đang chuyển động, ba gã
thanh niên không tài nào cựa quậy hoặc kêu được một tiếng, miệng mỗi đứa bị một
bàn tay bít lại còn cổ tay bị xiết giật cánh khuỷu, lúc họ đi tới chỗ tối nhóm
người giãn ra.
Tom nói:
- Thế này mới gọi là ra tay!
Anh giữ rịt lấy cổ tay của nạn nhân ở phía
sau. Willie chạy ra khỏi bục và đến gặp họ.
- Tuyệt quá! - Anh nói. - giờ thì sáu người
cũng đủ. Huston muốn thấy mặt quân này.
Huston đích thân từ trong bóng tối hiện ra:
- Chính bọn này à?
- Đúng. - Jules nói. - Chúng đã dẫn xác đến.
Đã tìm cách bắt đầu gây chuyện, nhưng không đủ thì giờ múa máy.
- Xem mặt mũi chúng ra sao nào?
Ba tù nhân bị xoay ngoắt lại, đứng trước mặt
ông ta. Chúng cúi đầu. Huston chiếu đèn pin, soi cái mặt tiu nghỉu của từng đứa
một.
Ông hỏi:
- Tại sao các anh lại làm ăn thế?
Không có trả lời.
- Lạy chúa! Ai xui các anh làm như vậy?
- Lạ chưa, chúng tôi chả làm gì sất! Chúng
tôi chỉ muốn khiêu vũ thôi.
- Nói láo! - Jules nói. - Chúng mày định đấm
thằng bé ngoài kia.
- Thưa ông Huston, - Tom xen vào. - Chính
lúc mấy người anh em kia xông vào, thì nghe một tiếng huýt còi.
- Phải, tôi biết! Cảnh sát đã tới trước cổng.
Ông ta quay lại:
- Chúng tôi không làm gì các anh đâu. Giờ
thì nói tôi biết, ai sai các anh phá đám tối vui của chúng tôi?
Ông chờ đợi một tiếng đáp:
- Các anh đều là những người cùng cảnh với
chúng tôi. Làm sao mà các anh lại tới đây? - Ông nói với giọng buồn bã. - Các
anh là những người như chúng tôi. Chúng tôi biết rõ cả rồi.
- Mẹ kiếp! Người ta phải ăn chứ!
- Thế vậy ai sai các anh đến? Ai thuê tiền
các anh đến đây?
- Chúng tôi chưa được trả tiền.
- Và các anh cũng sẽ không được trả nữa
đâu. Không có đánh lộn, không có tiền công đánh lộn. Tôi nói thế, có đúng không
nào?
Một trong bọn bị bắt, nói:
- Các ông muốn làm gì thì làm. Chúng tôi
không chịu nói đâu.
Huston cúi đầu một lát, rồi ông nói khe khẽ.
- Ok, đừng nói gì hết. Nhưng các anh nghe
đây. Việc các anh làm vừa nãy chẳng khác thọc dao vào lưng anh em. Chúng tôi cố
tìm cách sống yên ổn, giải trí một chút nhưng vẫn giữ trật tự. Các anh đừng đến
phá hoại tất tật. Hãy suy nghĩ một chút. Các anh tự mình làm hại mình thôi.
Thôi các cậu, dẫn họ ra lối sau, trèo qua hàng rào. Và đừng có đánh đập họ. Họ
làm bậy mà họ không biết.
Toán người từ từ chuyển động tới phía bên
kia trại. Huston đưa mắt nhìn theo.
Jules nói:
- Chúng cháu đá đít cho mỗi đứa một cái chứ?
- Không, không được! - Willie nói. - Ta đã
nói là không làm thế.
- Ôi! Đá khẽ tí chút thôi mà bác, - Jules
nài nỉ. - Chỉ đánh võng chúng qua đầu bờ rào thôi mà.- Không là không, - Willie khăng khăng. Rồi
nói với những tên kia. - các anh nghe đây, lần này chúng tôi châm chước cho các
anh. Nhưng các anh hãy nhớ lấy. Nếu vô phúc mà để xảy ra lần nữa, người ta sẽ tẩn
cho các anh một trận gẫy xương. Báo cho đồng bọn của các anh biết, Huston có
nói các anh đúng là những người cùng cảnh như chúng tôi. Có thể lắm. Nhưng nghĩ
đến điều đó, tôi thấy não cả ruột.
Họ đi tới bờ rào. Hai người đứng gác ở đấy
đứng lên và lại gần. Willie nói với họ:
- Mấy anh này vội về.
Cả ba đứa leo qua hàng rào và biến đi trong
đêm. Cả toán hối hả quay trở lại dự cuộc khiêu vũ. Giàn nhạc đang chơi bài Lão
già Dan Tucker, nhạc rên rỉ, te te.
Ngồi xổm ở gần văn phòng, đám đàn ông vẫn mải
bàn luận, và những nhạc điệu lanh lảnh vẫn vọng tới tai họ. Bố nói:
- Sắp sửa có chuyện thay đổi đây. Tôi không
biết đích xác thế nào. Dễ chừng chúng ta không còn ở đây để chứng kiến. Nhưng sắp
có thay đổi.
Phảng phất như có cái gì không yên. Người
ta thấy bứt rứt quá nên chả biết được là cái gì. Mũ Đen lại ngẩng đầu lên, và
ánh sáng chiếu rõ bộ râu tua tủa. Y lượm mấy hòn sỏi nhỏ dưới đất lên lấy ngón
tay cái bắn đi như bắn hòn bi.
- Tôi không biết thế nào, nhưng đúng như
bác nói, cứ tình hình này thì sắp có gì thay đổi. Có người nói với tôi, chuyện
đã xảy ra ở Akrim, ở Chio, ở các công ty Cao su. Họ thuộc người miền núi đến
làm vì công sá hạ. Nhưng những thằng cha miền núi đó, chúng bắt đầu ghi tên vào
nghiệp đoàn. Lúc đó thì cứ gọi là lung tung phèng! Thế là bọn chủ hiệu, bọn lê
dương, chúng tập luyện và kêu om sòm: “Bọn đỏ!”. Chúng định quét sạch nghiệp
đoàn ra khỏi A. Kron. Các mục sư đã bắt đầu giảng thuyết về chuyện đó, báo chí
thì tru tréo còn các Công ty Cao su thì phân phối cán cuốc với mua lựu đạn hơi.
Tưởng chừng mấy thằng cha miền núi là quỉ dữ hiện hình.
Y ngừng lại, tìm thêm mấy hòn sỏi, rồi tiếp
tục:
- Chuyện xảy ra vào tháng Ba vừa rồi. Thế
là một ngày chủ nhật, năm ngàn gã miền núi tổ chức một cuộc bắn thi, ở cổng ra
vào thành phố. Năm ngàn. Và họ chỉ vác súng diễu hành qua thành phố. Bắn thi
xong họ lại diễn qua thành phố để trở về. Trước sau, họ chỉ làm có thế, nhưng từ
đó họ chẳng mảy may bị chuyện lôi thôi. Tất cả những ủy ban công dân đã trả lại
cán cuốc, các chủ tiệm trở về tiệm của mình, chả ai bị nện dùi cui, chả ai bị
phết dầu hắc ín trộn lông chim, chả ai bị giết.
Im lặng một lúc lâu, rồi Mũ Đen nói tiếp:
- Ở đây, chúng đang bắt đầu trở nên hiểm độc.
Hôm trước chúng đã đốt trại và dùng dùi cui đánh khắp lượt. Tôi tự nhủ, chúng
ta có súng trong tay, tôi tự nhủ có lẽ chủ nhật nào đó chúng ta cũng tổ chức
thi bắn và họp mặt.
Những người đàn ông ngước mắt nhìn y rồi lại
cúi mặt xuống đất, luôn luôn đổi chân đứng một cách bứt rứt.
------------
Còn tiếp.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét